Το τελευταίο διάστημα οι λογαριασμοί του ρεύματος που φτάνουν στους καταναλωτές σοκάρουν! Αυξήσεις που ξεπερνάνε ακόμα και το 30% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, έχουν επιβληθεί ήδη και από τους ιδιώτες «παρόχους» και από τη ΔΕΗ. Κι αυτό είναι μόνο η αρχή. Οι αυξήσεις που έρχονται στα καύσιμα και στο ηλεκτρικό ρεύμα το επόμενο διάστημα δεν θα έχουν προηγούμενο.
Μαύρος Χειμώνας περιμένει τους βιοπαλαιστές αν υπολογίσουμε ότι οι αυξήσεις αυτές, όπως είναι φυσικό, συμπαρασύρουν τον τιμάριθμο προς τα πάνω και εκτινάσσουν τις τιμές όλων των ειδών πρώτης ανάγκης κάνοντας τη ζωή των μισθοσυντήρητων και των Λαϊκών νοικοκυριών πολύ δύσκολη αφού βλέπουν τις τιμές να αυξάνονται αλλά τα εισοδήματά τους να μειώνονται συνεχώς εδώ και μια δεκαετία. [1]
Τι έγινε όμως τόσο ξαφνικά και εκτινάχθηκαν όλες οι τιμές; Η κυβέρνηση της ΝΔ λέει πως δεν έχει καμιά ευθύνη για την εκτίναξη των τιμών και ρίχνει όλο το βάρος στην αύξηση των διεθνών τιμών των καυσίμων και του Ηλεκτρισμού. Αυτή είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή που δεν τη λένε είναι ότι ο Μητσοτάκης και η Κυβέρνησή του, όπως και όλες οι προηγούμενες, έχουν τεράστιες και εγκληματικές ευθύνες!!!
Ας δούμε όμως τους λόγους που εκτινάχθηκαν οι τιμές:
1) Η Εκτίναξη των τιμών πώλησης δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στο «Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων»
Οι τιμές αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων εκτινάσσονται και μέσα σε δυο χρόνια τετραπλασιάζονται φτάνοντας σήμερα κοντά στα 63 ευρώ ο τόνος και το ράλι των αυξήσεων συνεχίζεται.
Εδώ γίνεται ένα παιχνίδι καθαρής κερδοσκοπίας με την ΕΕ και τον «εκτελεστικό της βραχίονα», την Κομισιόν που απαρτίζεται από στελέχη των Πολυεθνικών και του Ευρωπαϊκού Κεφαλαίου γενικότερα να παίζουν τον κύριο ρόλο.
Κατ αρχήν αφού το διοξείδιο του άνθρακα θεωρείται ρύπος και είναι η κύρια αιτία που εντείνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την κλιματική κρίση έπρεπε να είναι αντικείμενο αγοροπωλησίας και μάλιστα μέσω χρηματιστηρίου όπου εξελίσσονται κερδοσκοπικά παιχνίδια;
Ακόμα και με την ανήθικη και αντιπεριβαλλοντική αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» να λειτουργούσαν θα έπρεπε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ορίσει μια στάνταρ τιμή που θα πλήρωναν οι ρυπαντές για να μη γίνει αντικείμενο αισχροκέρδειας. Κι αυτό επειδή όπως αποδείχτηκε, περίτρανα πλέον, μπορεί τα δικαιώματα αυτά να τα πληρώνει κατ αρχήν ο ρυπαίνων αλλά τελικά τα μετακυλύει στους καταναλωτές και μάλιστα στους οικιακούς, δηλαδή στο λαό.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των εσόδων, στη Χώρα μας (ήταν το 65% και πρόσφατα πήγε στο 78%), τροφοδοτεί τον ΕΛ.ΑΠΕ (Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ) που πηγαίνει στις τσέπες των ιδιοκτητών ΑΠΕ (Αιολικά + Φωτοβολταϊκά) και το υπόλοιπο μπαίνει στο «πράσινο ταμείο» που από εκεί με διάφορους τρόπους πάλι καταλήγει στις τσέπες των Βιομηχάνων. Δηλαδή «όπως και να κάτσει η μπίλια» ο λαός πληρώνει και το κεφάλαιο εισπράττει.
Και επειδή οι αγοροπωλησίες αυτές είναι «αεριτζίδικες» αποκαλύφτηκε πριν μερικά χρόνια και ένα τεράστιο σκάνδαλο που ονομάστηκε «η απάτη του αιώνα» όπου οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου σε συνεργασία με τα «τρωκτικά» της Κομισιόν ροκάνισαν άνω των 5 δις ευρώ μέσω εικονικών αγοροπωλησιών δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου. Κι αυτά εμείς τα πληρώσαμε![2]
Ποιος πληρώνει για αγορά δικαιωμάτων εκπομπών CO2;
Κατ αρχήν όσες επιχειρήσεις έχουν δικαιώματα εκπομπών CO2 και δεν τα κάνουν χρήση τα βγάζουν για πώληση (πλειστηριασμός) μέσω του Ευρωπαϊκού Χρηματιστηρίου Ρύπων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καθορίσει, από το 2013, εξαιρέσεις στην πληρωμή αυτών των δικαιωμάτων επειδή κάποιες χώρες είχαν το 2013 ΑΕΠ κάτω από το 60% του μέσου όρου του ΑΕΠ των Χωρών της ΕΕ. Οι Χώρες αυτές είναι: Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Λετονία, Τσεχία Εσθονία και Κύπρος στις οποίες δόθηκαν δωρεάν δικαιώματα για εκσυγχρονισμό του ηλεκτρικού τους συστήματος. Όμως δωρεάν δικαιώματα έχουν δοθεί και σε πολλές ιδιωτικές βιομηχανίες «ιδίως σε τομείς που κινδυνεύουν να μεταφέρουν τις μονάδες παραγωγής τους σε άλλα μέρη του κόσμου»…. Δωρεάν δικαιώματα επίσης δίνονται στις θαλάσσιες (εφοπλιστές) και εναέριες μεταφορές. [3]
Η εξαίρεση αυτή δεν ίσχυσε για τη Χώρα μας, παρότι την επόμενη χρονιά, το 2014 το ΑΕΠ της έπεσε κάτω από το 60% του Μ.Ο των Χωρών της ΕΕ. Το αίτημα αυτό το έφεραν και στο Ευρωκοινοβούλιο Έλληνες Ευρωβουλευτές αλλά απορρίφτηκε επειδή δεν το στήριξε ούτε η Ελληνική Κυβέρνηση ούτε η αντιπολίτευση και πολεμήθηκε σκληρά από τις οργανώσεις της «βαθιάς» οικολογίας (greenpeace, WWF και τα παρακλάδια τους). Το αιτιολογικό τους ήταν πως «αν απαλλαγεί η Ελλάδα από αυτές τις υποχρεώσεις δεν θα προχωρήσει αποτελεσματικά η εγκατάσταση των ΑΠΕ».
Εν ολίγοις Κυβέρνηση, αντιπολίτευση και βαθιά οικολογία καταδίκασαν έναν λαό πτωχευμένο να πληρώνει δυσβάσταχτους φόρους, ενώ μπορούσε να τους αποφύγει, απλά και μόνο για να γίνει ακριβό το ρεύμα από λιγνίτη ώστε «περπατήσει» η εγκατάσταση των αιολικών και των Φωτοβολταϊκών. [4]
Βεβαίως η RWE και οι άλλες πολυεθνικές του άνθρακα πληρώνουν ακόμα 5 ευρώ τον τόνο επειδή ήταν «προνοητικοί» και αγόρασαν δικαιώματα εκπομπών διοξειδίου μέχρι το 2030! Άρα αυτοί γνώριζαν ότι θα φτάναμε στις σημερινές τιμές CO2 όμως δεν ήξεραν τίποτα ούτε η ΔΕΗ ούτε οι Ελληνικές Κυβερνήσεις……
Έχουν ή δεν έχουν ευθύνες οι υποτακτικές Ελληνικές Κυβερνήσεις που φεσώνουν τον Ελληνικό λαό με τεράστιους φόρους μόνο και μόνο για να φουσκώσουν τις τσέπες των Βιομηχάνων ΑΠΕ;
2) Η αύξηση των τιμών του Φυσικού Αερίου
Η δεύτερη αιτία της ανόδου των τιμών Η/Ε στη χονδρική είναι η ιλιγγιώδη αύξηση των τιμών του Φυσικού αερίου. Σε διάστημα λιγότερο του ενός έτους η τιμή του Φυσικού Αερίου ανέβηκε κατά 120%. Χαρακτηριστικά, το Ολλανδικό TTF που είναι σημείο αναφοράς για τις τιμές Φ.Α εκτινάχτηκε μέσα σε μια μέρα (5 Οκτώβρη) από 100 σε 161 ευρώ όταν τον Οκτώβρη το 2020 ήταν στα 15 ευρώ η μεγαβατώρα! Και αυτό όχι επειδή, όπως γράφεται, το θέλει ο Πούτιν αλλά επειδή γίνεται μέσω χρηματιστηρίου όπου «αλωνίζουν» οι κερδοσκόποι. Οι πάντα «προνοητικοί» Γερμανοί όμως συνεχίζουν να έχουν φθηνό Φυσικό Αέριο αφού σε συμφωνία με τους Ρώσους έχουν κλειδωμένες τιμές και άφθονο Φ.Α από τον αγωγό Nord Stream και σε λίγο θα πάρουν και από τον Nord Stream 2, αγωγοίπου τροφοδοτούν αποκλειστικά τη Γερμανία.
«Δεν φταίμε εμείς αλλά η διεθνής άνοδος των τιμών φυσικού αερίου» λέει ο Μητσοτάκης. Όμως δεν ήταν αυτός και οι υπουργοί του που πριν ενάμιση χρόνο μας διαβεβαίωνε ότι το Φυσικό αέριο, το οποίο πλέον είναι το «μεταβατικό καύσιμο» για τη Χώρα μας, είναι φθηνό και θα φθηνύνει ακόμα περισσότερο;
Δεν είναι αυτός που πριν δυο χρόνια από τις ΗΠΑ ανήγγειλε το πρόωρο, κατά 27 χρόνια, κλείσιμο ολόκληρης της λιγνιτικής παραγωγής για να προωθήσει τα συμφέροντα του Αμερικάνικου Κεφαλαίου μέσω του σχιστολιθικού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG); Ο ένας από τους δυο λόγους που επικαλέστηκε μάλιστα ήταν ότι ο λιγνίτης είναι ακριβό καύσιμο.
Σήμερα όμως που οι τιμές του Φυσικού Αερίου έχουν «ανεβεί στα σύννεφα» και παρά τα κερδοσκοπικά παιχνίδια με την αγορά δικαιωμάτων εκπομπών CO2, η παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη στοιχίζει λιγότερο κατά 80 ευρώ MW/h και η «ψαλίδα» όσο πάει και μεγαλώνει. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Πολωνία που χρησιμοποιεί κατά 80% λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή έχει σήμερα το φθηνότερο ρεύμα στην Ευρώπη και μάλιστα κατά 100 ευρώ κατά MW/h φθηνότερα από την Ελλάδα. Θυμίζουμε ότι η Πολωνία, Χώρα της ΕΕ, πήρε παράταση για το κλείσιμο της λιγνιτικής της παραγωγής για μετά το 2050. [5]
Ταυτόχρονα ο λιγνίτης είναι ντόπιο καύσιμο και υπάρχει σε επάρκεια ενώ αντίθετα υπάρχει έλλειψη εισαγόμενου Φυσικού Αερίου. Αλλά και LNG το οποίο οι «φίλοι μας» Αμερικάνοι εξορίσουν με αργούς ρυθμούς (41% λιγότερο από πέρσι) για να πετύχουν ακόμα μεγαλύτερες τιμές. Στις αυξήσεις των τιμών του LNG συντελούν και οι «Έλληνες» εφοπλιστές οι οποίοι διπλασίασαν τα ναύλα μεταφοράς και «τρίβουν τα χέρια τους» διότι ήταν «προνοητικοί» και επένδυσαν κοντά στα 50 δις δολάρια για την κατασκευή πλοίων δεξαμενών. Μόνο ο Μαρινάκης παρήγγειλε 13 τέτοια πλοία εκ των οποίων τα 5 τα παρέλαβε ήδη. ΗΠΑ και Έλληνες εφοπλιστές για τα δικά τους συμφέροντα «έπεισαν» τον Μητσοτάκη να κλείσει πρόωρα τον λιγνίτη.[6]
Το μεγάλο ερώτημα στο οποίο πρέπει κάποτε να απαντήσουν κι ο Μητσοτάκης και οι άλλοι υποστηριχτές του ξαφνικού θανάτου του λιγνίτη είναι: Για ποιο λόγο έπρεπε να περάσουμε μέσα από τη μετάβαση στο Φυσικό Αέριο για να φτάσουμε στις ΑΠΕ και στην αποθήκευση «φεσώνοντας» τον Ελληνικό λαό με δεκάδες δις Ευρώ; Έτσι για κάθε 1 MW Λιγνιτικής παραγωγής που κλείνει ανοίγουν 2 MW με καύσιμο Φυσικό αέριο! Άραγε ποιο είναι το «κέρδος» στην οικονομία και στο κλίμα αφού δεν μειώνεται αλλά αυξάνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα;
Όλοι αυτοί κάνουν κερδοφόρες μπίζνες στην ενέργεια και ο λαός τους πληρώνει «τρώγοντας τις σάρκες του» και προετοιμάζεται να περάσει τον πιο δύσκολο χειμώνα της ενεργειακής φτώχειας και της πείνας.
3) Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (Target Model)
Το τρίτο και μεγαλύτερο κερδοσκοπικό παιχνίδι παίζεται εδώ στην Ελλάδα στο νέο χρηματιστήριο Ενέργειας (Target Model) που δημιουργήθηκε το Νοέμβρη του 2020 και έκτοτε οι τιμές, οι οποίες διαμορφώνονται από τρεις και μόνο Ενεργειακούς Ομίλους, πήραν την «ανιούσα». Χαρακτηριστικά, τις επόμενες μέρες της λειτουργίας του οι τιμές στη χονδρική ανέβηκαν 20% και στις δυο πρώτες εβδομάδες διπλασιάστηκαν, χωρίς να υπάρχει κανένας ιδιαίτερος λόγος πέραν αυτού της ασύδοτης κερδοσκοπίας. Άλλο παράδειγμα; Στο ξεκίνημα του Καύσωνα, όπου φάνηκε ότι θα υπάρξει αυξημένη ζήτηση, οι ίδιοι κερδοσκόποι εκτίναξαν τι τιμές του ρεύματος σε 200 Ευρώ τη MW/h όταν μέχρι τότε κινούνταν λίγο κάτω από τα 100 Ευρώ ανά MW/h και δεν είχαν ξεκινήσει ακόμα οι αυξήσεις στο Φυσικό Αέριο.
Αυτές τις μέρες (19/10/21) οι τιμές του ρεύματος στη χονδρική (Τιμή Εξισορρόπησης Αγοράς) έφτασαν τα 253,33 Ευρώ ανά MW/h!!! Ενώ πέρσι τον μήνα Οκτώβρη ήταν στα 44 Ευρώ ανά MW/h [7] και αναμένεται σύντομα να φτάσει στα 350 Ευρώ η MW/h! [8]
Συμπέρασμα: Το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας λειτουργεί έτσι και αλλιώς κερδοσκοπικά και χωρίς να υπάρχει καμία αύξηση των διεθνών τιμών…
Χαρακτηριστικά όπως ανέφερε, ο «υπεράνω υποψίας», καθηγητής Παντελής Κάπρος κατά τη διάρκεια του συνεδρίου Renewable & Storage Forum «αν η χονδρεμπορική τιμή διαμορφωνόταν με βάση το μέσο κόστος των μονάδων που συμμετέχουν, τότε θα ήταν κατά 39% φθηνότερη»!
Οι επιδοτήσεις στο λαό ή στους Ενεργειακούς Ομίλους;
Όπως ανακοίνωση πρόσφατα η Κυβέρνηση, η επιδότηση στο ηλεκτρικό τελικά θα ανέβει στα 18 ευρώ ανά λογαριασμό ρεύματος σε κάθε νοικοκυριό. Η επιδότηση αυτή που ανέρχεται στα 326 εκ. Ευρώ θα γίνει από το νέο «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης» το οποίο θα τροφοδοτείται από τον «κουμπαρά» των δικαιωμάτων ρύπων που λόγω εκτίναξης των τιμών στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων αναμένεται να «γεμίσει» φέτος με 1 δις Ευρώ. [9]
Πρόσφατα η Κυβέρνηση της ΝΔ κατήργησε τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) από τους παραγωγούς ενέργειας με καύσιμο Φυσικό Αέριο αλλά δεν φρόντισε να τον καταργήσει ή έστω να τον μειώσει στους καταναλωτές ενέργειας.
Σε ότι αφορά τα ποσά της επιδότησης στα νοικοκυριά είναι «ψίχουλα» σε σχέση με τις αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος αλλά και σε σχέση με τις «επιδοτήσεις» που με αποφάσεις της ΕΕ και των Κυβερνήσεων δίνει ο ίδιος ο λαός μέσα από τους λογαριασμούς του ρεύματος στους Ενεργειακούς Επιχειρηματικούς Ομίλους. Συγκεκριμένα τα 326 εκ. που επιδοτεί η κυβέρνηση τα νοικοκυριά δεν είναι καν το 1/10 των 3,5 δις ευρώ των επιδοτήσεων που καρπώνονται ετησίως οι βιομήχανοι των ΑΠΕ για την παραγωγή ρεύματος, χώρια τα 15 δις ευρώ που επιδοτήθηκαν από τον φορολογούμενο για τις εγκαταστάσεις τους. Ο λαός επίσης πληρώνει και τις επιδοτήσεις των μονάδων Φυσικού Αερίου μέσω των Αποδεικτικών Διαθεσιμότητας Ισχύος (ΑΔΙ), του Μηχανισμού Ευελιξίας και άλλων κρυφών ή φανερών «μποναμάδων» που δίνονται στο Ενεργειακό Κεφάλαιο.
Μπορούν να μειωθούν σήμερα δραστικά οι τιμές της Ηλεκτρικής Ενέργειας;
Παρά την Ενεργειακή κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος που φθάνουν στον λαϊκό- οικιακό καταναλωτή μπορούν και είναι αναγκαίο να μειωθούν ακόμα και 100% αρκεί να αλλάξει η πολιτική των σκανδαλωδών επιδοτήσεων στο Κεφάλαιο και η πάταξη της κερδοσκοπίας.
1. Κατάργηση των «ρυθμιζόμενων χρεώσεων» (ΕΤΜΕΑΡ- ΥΚΩ- Τέλη δικτύων) που είναι «χαράτσια» στον λογαριασμό του ρεύματος και τροφοδοτούν τα ασύστολα κέρδη κυρίως των ιδιοκτητών ΑΠΕ και των δικτύων. Αυτές ανέρχονται στο 70% της κατανάλωσης ηλεκτρικής Ενέργειας! Ταυτόχρονα πρέπει να καταργηθούν και οι άλλες κρυφές και φανερές επιδοτήσεις που ενώ αρχικά επιβαρύνουν τους «παρόχους» μετακυλίονται τελικά κι αυτές στον καταναλωτή.
2. Κατάργηση όλων των χρηματιστηρίων Ενέργειας (Ελληνικό χρηματιστήριο {Target Model} – Ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ρύπων- χρηματιστήριο Φυσικού αερίου) και διατίμηση του ρεύματος με βάση τα πραγματικά κόστη. Το ρεύμα δεν είναι απλά ένα εμπόρευμα για να γίνεται αντικείμενο κερδοσκοπίας αλλά αγαθό αναγκαίο για την επιβίωση του κάθε ανθρώπου, της κάθε οικογένειας.
3. Ακύρωση της απόφασης του Μητσοτάκη για απολιγνιτοποίηση το 2023. Συνέχιση λειτουργίας των μονάδων που πληρούν τα Περιβαλλοντικά όρια ή μπορούν να τα πιάσουν μέσω αναβάθμισης. Η Ελλάδα είναι η μόνη Χώρα της Ευρώπης που κλείνει πρόωρα «οικειοθελώς» τους λιγνιτικούς σταθμούς της χωρίς να υπάρχει κάποια δέσμευση ή υποχρέωση. Έχει η Χώρα μας την πολυτέλεια να αφήσει να καίγονται στον αέρα (δημιουργώντας και σοβαρά προβλήματα υγείας στους κατοίκους) κοιτάσματα που ισοδυναμούν σήμερα με 300 εκατομμύρια έως 1 δις, βαρέλια πετρελαίου; Σήμερα οι νέες μονάδες καύσης του λιγνίτη έχουν ελαχιστοποιήσει τη ρύπανση, έχουν υψηλό βαθμό απόδοσης και μπορούν να ενσωματώσουν τεχνολογίες δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα (CO2)
Αυτές είναι κάποιες προτάσεις που μπορούν άμεσα να ανακουφίσουν τα λαϊκά νοικοκυριά από τους δυσβάσταχτους λογαριασμούς του ρεύματος. Είναι όμως βέβαιο ότι η Κυβέρνηση και η ΕΕ κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση. Δηλαδή να βάλουν το λαό ως φορολογούμενο και ως καταναλωτή ρεύματος να πληρώσει όλα τα σπασμένα και από αυτά να του χαρίσουν ένα μικρό ποσοστό για να φανούν και γαλαντόμοι.
Αυτά που δεν κάνουν αυτοί πρέπει να απαιτήσει να εφαρμοστούν ένα Νέο Παλλαϊκό, κοινωνικό μέτωπο Εργαζομένων- Αγροτών –Κτηνοτρόφων – Λαϊκών καταναλωτών ρεύματος και Πολιτών που αγωνίζονται για την προστασία του Περιβάλλοντος.
Να αγωνιστούμε για μια Εταιρεία Ηλεκτρισμού αποκλειστικά δημόσια, 100%, ενιαία και καθετοποιημένη κάτω από εργατικό και κοινωνικό έλεγχο, προσανατολισμένη αποκλειστικά στα λαϊκά συμφέροντα. «Ρεύμα φθηνό για όλο το λαό». Επανεθνικοποίηση-Κρατικοποίηση ολόκληρου του Ηλεκτρενεργειακού τομέα. Μια πραγματικά Δημόσια Εταιρεία που θα πρωτοστατήσει στη νέα εποχή της Ηλεκτρικής Ενέργειας χρησιμοποιώντας όλες τις σύγχρονες μορφές ενέργειας με σεβασμό στην αειφορία και την προστασία του Περιβάλλοντος.
Στον αγώνα για πλήρη κοινωνικοποίηση του αγαθού της Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Κοζάνη 21/10/2021 (https://kokinokamini.blogspot.com/2021/10/blog-post_21.html)
*Στέφανος Πράσσος
Περιφερειακός Σύμβουλος. Εκπρόσωπος της «Αριστερής Συμπόρευσης για την ΑΝΑΤΡΟΠΗ στη Δυτική Μακεδονία»
