Το αμερικανικό «γιοκ» του Τζο Μπάιντεν για τον EastMed προκάλεσε τεράστια αμηχανία στους πολιτικούς και οικονομικούς κύκλους της Αθήνας καθώς με τον τρόπο αυτόν η Ουάσιγκτον τορπιλίζει μια σημαντική ελληνική στρατηγική πρωτοβουλία στον ενεργειακό τομέα.
Και όλα αυτά μάλιστα πριν καν στεγνώσει το μελάνι της περίφημης Ελληνοαμερικανικής Συμφωνίας (MDCA) με την οποία οι ΗΠΑ πέραν της Σούδας και άλλων ελληνικών περιοχών αποκτούν πλέον μόνιμη στρατιωτική παρουσία και στην Αλεξανδρούπολη.
To αμερικανικό γεωστρατηγικό unfair οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων, όπως είναι η φιλοτουρκική στροφή Μπάιντεν, οι οικονομικές και τεχνικές αβελτηρίες που πολλοί εικάζουν σε σχέση με το ίδιο το εγχείρημα του EastMed καθώς και η στροφή της ΕΕ στην πράσινη ενέργεια που είχε ως αποτέλεσμα τον εξοστρακισμό του EastMed από τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.
Για τις ΗΠΑ όμως βασικός παράγοντας απόρριψης του EastMed, πέραν του γεγονότος ότι δεν θέλουν να δυσαρεστήσουν την Άγκυρα, αποτελεί και η οριστική δρομολόγηση του περίφημου FSRU Αλεξανδρούπολης, δηλαδή του πλωτού τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου που με ευρωπαϊκά κόλλυβα ανοίγει την πόρτα στο αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο.
Ο εν λόγω πλωτός τερματικός σταθμός αποτελεί πολυπόθητο σχέδιο των ΗΠΑ με στόχο την απεξάρτηση των Βαλκανίων από το ρωσικό φυσικό αέριο και την αντίστοιχη προώθηση του αμερικανικού σχιστολιθικού αερίου της Cheniere Energy, Inc με έδρα το Χιούστον του Τέξας, η οποία ήταν και η πρώτη εταιρεία των ΗΠΑ που έλαβε από τη διοίκηση Ομπάμα άδεια εξαγωγής σχιστολιθικού αερίου στο εξωτερικό (desmogblog.com), αέριο το οποίο θα μεταφέρεται με πλοία Ελλήνων εφοπλιστών από τις ΗΠΑ. Για το θέμα αυτό ήδη από τον Οκτώβριο 2015 είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον η βοηθός υπουργός Εξωτερικών για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ ενόψει και της επίσκεψης του τότε υπουργού εξωτερικών της κυβέρνησης Ομπάμα Τζον Κέρι (Η Καθημερινή 22/10/2015 ) ο οποίος είχε το LNG της Αλεξανδρούπολης «ψηλά στην ατζέντα» του (Evrosonline 3/12/2015) κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα στις 4 Δεκεμβρίου 2015 όταν και συναντήθηκε με τον Α. Τσίπρα για το Κυπριακό, το προσφυγικό αλλά και το ενεργειακό (ΣΚΑΙ 4/12/2015). Στη συνέχεια το ζήτημα μεταφοράς LNG μέσω Ελλάδας απασχόλησε τη συνάντηση Τσίπρα με τον τότε Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζον Μπάιντεν στο Νταβός της Ελβετίας τον Ιανουάριο του 2016 (energypress 20/1/2016). Επιπλέον με αφορμή την επίσκεψη Ομπάμα στην Αθήνα στις 15-16 Νοεμβρίου 2016 ο Αλέξης Τσίπρας στα πλαίσια συνέντευξης Τύπου με τον Αμερικανό πρόεδρο δήλωσε χαρακτηριστικά: «Με τον πρόεδρο Ομπάμα είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τους αγωγούς TAP και IGB, για το τερματικό LNG της Αλεξανδρούπολης, αλλά και για τα κοιτάσματα και το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου» (energypress 15/11/2016 και capital.gr16/11/2016). Έκτοτε το αμερικανικό ενδιαφέρον ήταν εξαιρετικά υψηλό και οι ενέργειες των ΗΠΑ προκειμένου να ευοδωθεί το εγχείρημα εξαιρετικά εντατικές (ekathimerini.com 7/2/2020) με αποκορύφωμα την επίσκεψη Πομπέο στη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 2020 (energypress 29/9/2020).
Όπως έχουμε ήδη επισημάνει εδώ και ένα χρόνο «τo κόστος του FSRU Αλεξανδρούπολης εκτιμάται ότι θα ανέλθει τουλάχιστον στα 370 εκατ. ευρώ (gasprocessingnews.com). Καθώς το έργο κρίθηκε ως Έργο Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI) στον τομέα του φυσικού αερίου (energypress 15/1/2021), το 50% του κόστους έχει αυξημένες πιθανότητες να χρηματοδοτηθεί από κονδύλια της ΕΕ. Σε μια τέτοια περίπτωση οι μέτοχοι επί της ουσίας θα επιδοτηθούν κατά 50% από την ΕΕ. Και στη συνέχεια βεβαίως και με δάνεια θα επιχειρήσουν να συμπληρώσουν το υπόλοιπο ποσό για την ολοκλήρωση του έργου» (www.notismarias.gr 18/1/2021).
Τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν πλήρως στην πορεία καθώς σύμφωνα με Ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 17 Ιουνίου 2021 δήλωσε ότι ενέκρινε «στήριξη του ελληνικού δημοσίου ύψους 166,7 εκατ. ευρώ για την κατασκευή τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) στην Αλεξανδρούπολη». Έτσι «το έργο θα χρηματοδοτηθεί από το Ελληνικό Δημόσιο με χρήση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων («ΕΔΕΤ»), κυρίως από πόρους που ελέγχονται άμεσα από το ελληνικό κράτος και τελούν υπό τη διαχείρισή του στο πλαίσιο του Εταιρικού Σύμφωνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης – ΕΣΠΑ 2014-2020. Η στήριξη θα λάβει τη μορφή άμεσης επιχορήγησης ύψους 166,7 εκατ. ευρώ» (ec.europa.eu/commission 17/6/2021).
Σε σχέση δε με τη δανειοδότηση του έργου έγινε γνωστό ότι «τραπεζική χρηματοδότηση 300 εκατ. ευρώ εξασφάλισε από την Εθνική Τράπεζα το επενδυτικό σχήμα που θα υλοποιήσει την πλωτή μονάδα υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη» (energypress.gr 13/1/2022).
Σημειώνεται επίσης ότι ο Ζάεφ κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα τον Μάιο 2021 δήλωσε ότι τα Σκόπια αναμένεται να συμμετάσχουν με ποσοστό 10% στο μετοχικό κεφάλαιο του FSRU (m.naftemporiki.gr 13/5/2021). Επιπλέον οικονομική στήριξη από την ΕΕ αναμένεται να λάβουν τόσο το έργο «αγωγός διασύνδεσης του τερματικού LNG της Αλεξανδρούπολης» που επίσης κρίθηκε ως PCI (energypress 15/1/2021) όσο και για το έργο Μετρητικός και Ρυθμιστικός Σταθμός στην Αλεξανδρούπολη.
Με δεδομένη πλέον την χρηματοδότηση από κονδύλια της ΕΕ και δάνεια του FSRU Αλεξανδρούπολης όπου θα φτάνει το αμερικανικό LNG και εξασφαλισμένη την πώλησή του στις αγορές όχι μόνο της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, των Σκοπίων, του Κοσόβου της Σερβίας και της Ρουμανίας, αλλά και «της Μολδαβίας και της Ουκρανίας» (m.naftemporiki.gr 4/11/2020), όπου το αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο θα καταλήγει μέσω αγωγών, (που θα κατασκευαστούν επίσης με κονδύλια της ΕΕ και δάνεια ευρωπαϊκών τραπεζών), οι ΗΠΑ ολοκληρώνουν το στρατηγικό τους σχέδιο που στόχο έχει να απεξαρτηθούν οι εν λόγω χώρες και η ΕΕ από το ρωσικό αέριο και βέβαια να εξαρτηθούν πλήρως από το σχιστολιθικό αέριο των ΗΠΑ.
Άλλωστε η μόνιμη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη δεν αφήνει πλέον καμιά αμφιβολία περί του αντιθέτου.
Και το κερασάκι στην τούρτα: Το αμερικανικό LNG είναι πλέον ιδιαίτερα προσοδοφόρο και για τους Έλληνες εφοπλιστές που θα το μεταφέρουν στην Αλεξανδρούπολη έχοντας χτίσει ειδικά πλοία μεταφοράς, τα LNG carriers.
