Γραμμή από δαντέλα: Τα σαθρά θεμέλια του ελληνικού σιδηροδρόμου

Μετά από πολύμηνη έρευνα, εντοπίσαμε ενδείξεις ότι ο ελληνικός σιδηρόδρομος πάσχει εκ θεμελίων – κυριολεκτικά

Στα τέλη του 2024 έφτασε στα γραφεία του Reporters United μια μαρτυρία που ανέφερε ότι η μητέρα των προβλημάτων του ελληνικού σιδηροδρόμου είναι τα σκύρα – τα ειδικά χαλίκια που βρίσκονται κάτω από τις γραμμές. Σύμφωνα με τη μαρτυρία αυτή, τα τρένα στην Ελλάδα δεν θα μπορέσουν ποτέ να κινηθούν με 200 χιλιόμετρα την ώρα γιατί η γραμμή δεν έχει κατασκευαστεί με αρκετά ανθεκτικά υλικά.

Χρειαστήκαμε σχεδόν ένα χρόνο έρευνα για να βάλουμε στη σειρά τα στοιχεία που θα διαβάσετε. Ήταν αδύνατον να επιβεβαιώσουμε τη μαρτυρία αυτή, γιατί οι απαραίτητες εξειδικευμένες μελέτες είτε δεν έχουν γίνει είτε, αν έχουν γίνει, δεν μας έχουν κοινοποιηθεί – παρότι τις ζητήσαμε και τις ζητάμε ακόμη.

Ήταν όμως αδύνατον και να την διαψεύσουμε, γιατί οι ενδείξεις ότι κάτι τρέχει με τη σιδηροδρομική γραμμή είναι υπερβολικά πολλές για να αγνοηθούν. Δεν μιλάμε για τα φανάρια, την τηλεδιοίκηση, το ETCS, το GSM-R και όλα τα συστήματα για τα οποία γίνεται τόσος λόγος τα τελευταία δυόμιση χρόνια. Μιλάμε για την ίδια τη σιδηροδρομική γραμμή. 

Σκύρα στη Νέα Φιλαδέλφεια Θεσσαλονίκης

Ως το 1990, η κακή ποιότητα των σκύρων δημιουργούσε πολλά προβλήματα στη γραμμή, καθηλώνοντας τα τρένα σε χαμηλές ταχύτητες (όταν η γραμμή δεν είναι σε καλή κατάσταση τα τρένα πηγαίνουν πιο αργά, όπως συμβαίνει και όταν ένας δρόμος έχει λακούβες).

Στην Ελλάδα σήμερα κυκλοφορούν ελάχιστα τρένα και με πολύ χαμηλές ταχύτητες σε σχέση τόσο με τους ευρωπαϊκούς σιδηροδρόμους όσο και σε σχέση με το παρελθόν. Με τόσο λίγη χρήση, οι γραμμές θα έπρεπε να είναι σαν καινούργιες.

Κι όμως, αναλύοντας τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Σιδηροδρόμων είδαμε ότι η Ελλάδα είναι μέσα στις τρεις χειρότερες της Ευρώπης σε όλους τους δείκτες ποιότητας της  στους εκτροχιασμούς και στα πρόδρομα σημάδια ατυχημάτων που προκαλούνται από σπασμένες και παραμορφωμένες σιδηροτροχιές.

Επίσης, στρωτήρες ραγίζουν κατά δεκάδες χιλιάδες σε όλα τα μήκη του σιδηροδρομικού δικτύου. Έχουμε γράψει εκτενώς (εδώ και εδώ) για το φαινόμενο αυτό, το οποίο σήμερα (Νοέμβριος 2025) παραμένει σε εξέλιξη.

Στη διάρκεια της έρευνας ανακαλύψαμε το εξής: Για τον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη (σύμβαση 635), η ΕΡΓΟΣΕ είχε προμηθευτεί το 2006 περίπου 150.000 τόνους σκύρων που «τρίβονταν στα χέρια». «Τα κοσκινίσαμε και χάσαμε περίπου το 40% του υλικού», μας είπε πηγή με άμεση εμπειρία επί του θέματος. Τα σκύρα αυτά βρίσκονται ακόμα στη γραμμή.

Επικοινωνήσαμε με τον ΟΣΕ, την ΕΡΓΟΣΕ και το υπουργείο Μεταφορών, αλλά δεν λάβαμε απάντηση. Δεν λάβαμε απάντηση ούτε και όταν καταθέσαμε επίσημα αιτήματα κατάθεσης εγγράφων (τα λεγόμενα FOIA, τα οποία η διοίκηση είναι υποχρεωμένη από το Σύνταγμα και συγκεκριμένους νόμους να τα απαντήσει).

Οι επίσημες δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, πλάι στην Ιταλίδα ομόλογό του Τζώρζια Μελόνι, τον Φεβρουάριο 2025, περί ελληνικού σιδηροδρόμου που θα «φτάσει στο επίπεδο του ιταλικού» (μέγιστη ταχύτητα στην Ιταλία: 300 χλμ / ώρα) δείχνουν πλήρη αποσύνδεση με την πραγματικότητα.

Κλείνουμε την έρευνα με περισσότερες απορίες από όσες όταν αρχίσαμε. Ελπίζουμε η πίεση που θα προέλθει απ’ αυτή την δημοσίευση να δρομολογήσει απαντήσεις – και κυρίως λύσεις.

Διαβάστε περισσότερα: ΕΔΩ

Στηρίξτε το Reporters United! ΕΔΩ

Ο Διάλογος
Ομάδα Σύνταξης at  | [email protected] | Website |  + posts