Συμφωνία για τη σύσταση του Ταμείου Κοινωνικού Κλίματος για τη στήριξη της ενεργειακής μετάβασης

Το βράδυ του Σαββάτου, 17-12-2022, το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για τη δημιουργία ενός νέου ταμείου για τη βοήθεια των ευάλωτων πολιτών που πλήττονται περισσότερο από την ενεργειακή φτώχεια και τις μεταφορές.

  • Χρηματοδότηση 86,7 δισεκατομμυρίων ευρώ που διατίθεται για να βοηθήσει τους πιο ευάλωτους Ευρωπαίους
  • Εθνικά «Σχέδια για το Κοινωνικό Κλίμα» για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και των μεταφορών
  • Επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση, την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, τις βιώσιμες μεταφορές

Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν να ιδρύσουν το Ταμείο Κοινωνικού Κλίματος (SCF) προς όφελος των ευάλωτων νοικοκυριών, των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των χρηστών των μεταφορών που πλήττονται ιδιαίτερα από την ενεργειακή φτώχεια και τις μεταφορές. Μόνο τα μέτρα και οι επενδύσεις που σέβονται την αρχή του «δεν προκαλεί σημαντική βλάβη» και στοχεύουν στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα θα λάβουν υποστήριξη.

Εστίαση στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και των μεταφορών

Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να υποβάλουν «Σχέδια για το Κοινωνικό Κλίμα», μετά από διαβούλευση με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους καθώς και την κοινωνία των πολιτών, τα οποία θα καλύπτουν δύο τύπους πρωτοβουλιών.

Πρώτον, το Ταμείο θα χρηματοδοτήσει προσωρινά μέτρα άμεσης εισοδηματικής στήριξης για την αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών των οδικών μεταφορών και των καυσίμων θέρμανσης – με όριο έως και 37,5% του συνολικού εκτιμώμενου κόστους κάθε εθνικού σχεδίου. Θα καλύψει επίσης μακροχρόνιες δομικές επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανακαίνισης κτιρίων, λύσεων απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και ενσωμάτωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αγορών και υποδομών για οχήματα μηδενικών και χαμηλών εκπομπών, καθώς και τη χρήση δημόσιων μεταφορών και κοινών υπηρεσιών κινητικότητας.

Χρονοδιάγραμμα και χρηματοδότηση

Κατόπιν αιτήματος του Κοινοβουλίου, το SCF θα ξεκινήσει το 2026, ένα χρόνο πριν επεκταθεί το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS) για να καλύψει τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές (το λεγόμενο «ETS II»). Εάν οι τιμές της ενέργειας είναι εξαιρετικά υψηλές, η παράταση του ETS μπορεί να αναβληθεί κατά ένα έτος.

Στην αρχή, το ταμείο θα χρηματοδοτηθεί μέσω των εσόδων που θα προκύψουν από τον πλειστηριασμό 50 εκατομμυρίων δικαιωμάτων ETS (εκτιμώνται σε περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ). Μόλις τεθεί σε ισχύ η επέκταση του ETS, το SCF θα χρηματοδοτηθεί από πλειστηριασμό δικαιωμάτων ETS II ύψους έως και 65 δισεκατομμυρίων ευρώ, με επιπλέον 25% να καλύπτεται από εθνικούς πόρους (συνολικού ύψους 86,7 δισεκατομμυρίων ευρώ).

Εισαγωγικά

Η συνεισηγήτρια Esther de LANGE (EPP, NL) δήλωσε: «Με αυτή τη συμφωνία στοχεύουμε να εξασφαλίσουμε μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση για όλους. Το Ταμείο Κοινωνικού Κλίματος θα βοηθήσει τα ευάλωτα νοικοκυριά στην ενεργειακή μετάβαση, για παράδειγμα με κουπόνια μόνωσης ή να προχωρήσουν σε πιο πράσινες επιλογές μεταφοράς. Για το Κοινοβούλιο, ήταν σημαντικό το ταμείο να μην είναι μια λευκή επιταγή για τα κράτη μέλη. Είμαι πολύ χαρούμενος που καταφέραμε να διασφαλίσουμε ότι τα χρήματα θα φτάσουν στους πιο ευάλωτους υπό τις κατάλληλες συνθήκες».

Ο συνεισηγητής David CASA (EPP, MT) δήλωσε: “Με αυτήν τη συμφωνία για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, βρισκόμαστε όσο πιο κοντά ήμασταν ποτέ στο να διασφαλίσουμε ότι η κλιματική μετάβαση θα είναι πιο δίκαιη και πιο κοινωνικά χωρίς αποκλεισμούς. Στα σκαριά υπάρχουν διαθέσιμα δισεκατομμύρια στα κράτη μέλη να επενδύσουν στις ενεργειακές ανάγκες εκατομμυρίων νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων. Αυτό είναι θετικό για τις ενεργειακές μας ανάγκες, για το κλίμα και για τους πολίτες μας».

Επόμενα βήματα

Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει να εγκρίνουν επίσημα τη συμφωνία προτού τεθεί σε ισχύ.

Ιστορικό

Το Ταμείο Κοινωνικού Κλίματος αποτελεί μέρος του πακέτου «Fit for 55 in 2030» , το οποίο είναι το σχέδιο της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Νόμο για το Κλίμα . Οι ευρωβουλευτές έχουν ήδη διαπραγματευτεί συμφωνίες με τις κυβερνήσεις της ΕΕ για CBAM , αυτοκίνητα CO2 , LULUCF , Fort Sharing και ETS aviation .