Είχα τη σπάνια τύχη και την εξαιρετική τιμή να βρεθώ αυτές τις μέρες στην αίθουσα τελετών του παλαιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο μιας πνευματικής εκδήλωσης που οργανώθηκε εκεί.
Ομολογώ ότι ήταν από τις ελάχιστες φορές που με το που ανέβηκα τις σκάλες του πανέμορφου αυτού κτιρίου, κρυμμένου ανάμεσα στα ψηλά δέντρα που χαρίζουν αφειδώλευτα τον ίσκιο τους, αισθάνθηκα να κατακλύζει όλη την ύπαρξή μου η ιστορία.
Η αρχιτεκτονική, η ζεστασιά, τα ξύλινα δάπεδα, τα μεγάλα φωτεινά παράθυρα επιβάλλονται στον επισκέπτη του εμβληματικού για τη νεότερη ιστορία της Θεσσαλονίκης κτιρίου.
Μπήκα στον πειρασμό να περιηγηθώ το κτίριο, πριν φτάσω στον τελικό προορισμό μου. Νόμισα ότι άκουγα τους παλαιούς καθηγητές του Πανεπιστημίου με τα αυστηρά κοστούμια τους, τα χοντρά γυαλιά τους, τα ρολόγια που με την καδένα τους κατέληγαν στην τσέπη του γιλέκου τους να διδάσκουν φιλοσοφία, φιλολογία, νομικά, ιστορία, ιατρική, θεολογία, μαθηματικά. Άλλωστε, στα πρώτα βήματα του Πανεπιστημίου της πόλης μας, που φέτος συμπληρώνει τα 100 έτη λειτουργίας του, αυτό το κτίριο ήταν η εστία του.
Ταξίδεψα νοερά σε άλλες εποχές, κατά τις οποίες η απόσταση της γης από τη σελήνη ήταν μικρότερη από την απόσταση του φοιτητή από τον καθηγητή, αλλά και κατά τις οποίες ο σεβασμός προς τους θεσμούς και προς τον δημόσιο χώρο δεν ήταν το μέγα ζητούμενο.
Το ταξίδι μου αυτό ήταν σύντομο, καθώς έπρεπε να ανέβω γρήγορα τα σκαλοπάτια που οδηγούν στον πρώτο όροφο του κτιρίου, για να βρεθώ στην αίθουσα “Αλέξανδρος Παπαναστασίου”, δηλ. στην αίθουσα που φέρει το όνομα του εμπνευστή και οραματιστή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Η αίθουσα αυτή είναι η κεντρική αίθουσα τελετών του παλαιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής. Πρόκειται για μια ψηλοτάβανη, φωτεινή αίθουσα σε σχήμα χριστιανικής βασιλικής. Ναός της σοφίας, της γνώσης και της επιστήμης. Και γύρω-γύρω οι καλοφτιαγμένες προσωπογραφίες μερικών από τους “λειτουργούς” αυτού του ναού, των παλαιών καθηγητών που άκουγα νωρίτερα να διδάσκουν. Ανάμεσα τους ο Αλέξανδρος Δελμούζος της Παιδαγωγικής, ο Αβροτέλης Ελευθερόπουλος της Κοινωνιολογίας, ο Χαράλαμπος Θεοδωρίδης της Φιλοσοφίας, ο Θεόδωρος Βαρόπουλος των Μαθηματικών, ο Ιωάννης Δεληγιάννης της Νομικής και τόσοι άλλοι σπουδαίοι δάσκαλοι που τίμησαν το Πανεπιστήμιο και τιμήθηκαν από αυτό.
Ακόμη και τα καθίσματα στην αίθουσα αυτή μαρτυρούν την ιστορία της. Στην κορυφή καθενός από αυτά βλέπεις το μονόγραμμα του ιδρύματος: ΠΘ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Όπως ήταν στην αρχή, πριν προστεθεί ο αριστοτελικός προσδιορισμός. Άρχισε και πάλι το νοερό ταξίδι του χρόνου. Είδα να ανεβαίνουν στο υψηλό βήμα της αίθουσας πανεπιστημιακοί, βασιλείς, πρωθυπουργοί, πατριάρχες, συγγραφείς, ποιητές, άλλοι απλώς για να προσφωνήσουν σε κάποια τελετή, άλλοι για να σκορπίσουν σπάταλα τη γνώση τους και άλλοι για να μοιραστούν αρχοντικά την ευαισθησία τους. Μια περιδιάβαση σε φωτογραφίες άλλων εποχών θα πείσει τον καθένα για του λόγου το αληθές.
Βγαίνοντας στο τέλος της εκδήλωσης από την αίθουσα, μία φίλη με ρώτησε: “Πως σου φάνηκε;”. “Ήταν πολύ όμορφα”, της απάντησα, κρύβοντας το νοσταλγικό ταξίδι μου στην αμφισημία της απάντησης.
Αριστέα Κοντόζογλου
Δημοσιογράφος
