Ουκρανική κρίση και στο βάθος … ΗΠΑ

της Θάλειας Χούντα – δημοσιογράφου

Οι μήνες παρέρχονται αλλά η κρίση ή τουλάχιστον το προοίμιό της, καλά κρατεί στην Ουκρανία. Και εύκολα γίνεται λόγος για προοίμιο της κρίσης, αφού η Ρωσική επέμβαση στα εδάφη της Ουκρανίας είναι πλέον σίγουρη όμως ουδείς – πλην του Β. Πούτιν γνωρίζει την έκταση που θα έχει. Θα αφορά τα εδάφη που ήδη οι Ρωσόφιλοι κινούνται εδώ και αρκετό καιρό ή θα αφορά το σύνολο της Ουκρανικής επικράτειας;

Όπως έχει η κατάσταση, η πορεία μέχρι τώρα της όλης διαδικασίας που αφορά την Ουκρανία διακατέχεται από μία «πρωτοτυπία», η οποία δεν πρέπει να έχει υπάρξει στο παρελθόν. Δηλαδή η Ρωσία ετοιμάζεται να εισβάλει σε μία γειτονική της Χώρα και αντί να το πράξει και να δημιουργήσει τετελεσμένα, συζητάει με όλη τη Δύση όσο γίνεται πιο περιφερειακά τα περί της εισβολής της, έχοντας ήδη σε γνώση της και τις συνέπειες.

Αυτό που βιώνουμε, σίγουρα δεν είναι διπλωματία ή δεν είναι η διπλωματία όπως ήταν γνωστή μέχρι σήμερα. Διασκέψεις και συζητήσεις διαδέχονται η μία την άλλη, συνομιλούν απ’ ευθείας οι Πρόεδροι των Κρατών μεταξύ τους και προκειμένου, να μην πιαστεί κάποιος «αδιάβαστος» έχουν μετακινήσει εκατοντάδες χιλιάδες στρατεύματα στην περιοχή. Οι απειλές σαν αποτέλεσμα ενδεχόμενων ενεργειών έχουν εκτοξευτεί εκατέρωθεν (μείωση της παροχής φυσικού αερίου ή δέσμευση περιουσιακών στοιχείων κλπ), οι «παίκτες» έχουν διαλέξει στρατόπεδο και πλέον, όλοι περιμένουν την πρώτη κίνηση.

Μια πρώτη κίνηση, η οποία ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Προέδρου Πούτιν και η οποία, σε κάθε περίπτωση, έχει αναίτια απωλέσει την πολυτέλεια και τα οφέλη ενός στρατιωτικού αιφνιδιασμού.

Βεβαίως, όλα αυτά οδηγούν και σε πολλά ερωτήματα, τα οποία θα καθορίσουν το παγκόσμιο αύριο:

Είναι όλα πλέον συμφωνημένα ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία; Ίσως, σκοπός είναι, να βγουν μόνο οι δυνατοί παίκτες κερδισμένοι. Η μεν Ρωσία θα έχει κατακτήσει επιπλέον εδάφη οι δε ΗΠΑ θα έχουν επιβάλλει την πρωτοκαθεδρία τους τόσο στους Συμμάχους τους όσο και στην ευρύτερη πλην Ρωσίας περιοχή. Μια πρωτοκαθεδρία, η οποία είχε εξαφανιστεί εν τοις πράγμασι και απειλούνταν ευθέως από τον ρόλο που η Γερμανία είχε καθορίσει για τον εαυτό της.

Είναι πλέον σκοπός να επανακαθοριστεί ο ρόλος των ΗΠΑ σαν την μόνη παγκόσμια υπερδύναμη; Παράλληλα με το θέμα της Ουκρανίας, ο Πρόεδρος Μπάιντεν είχε εξ’ αρχής τονίσει ότι ο μεγάλος αντίπαλος είναι η Κίνα. Η Κίνα, η οποία μπορεί να απέχει από την Ουκρανία και όσα θα διαδραματιστούν εκεί, όμως σφυγμομετρεί όσα συμβαίνουν αφ’ ενός για να αντιληφθεί μέχρι ποιου σημείου οι ΗΠΑ θα εμπλακούν και αφ’ ετέρου για να καθορίσει την ομοειδή πορεία της στην Ταιβάν. Ένα ζήτημα υπαρκτό, το οποίο ανά πάσα στιγμή μπορεί να εμφανιστεί στο προσκήνιο με έντονο τρόπο.

Είναι οι ΗΠΑ ικανές, να αντιμετωπίσουν πολλά μεγάλα μέτωπα ταυτοχρόνως; Υπάρχει η Ρωσία, υπάρχει η Κίνα, υπάρχει και η Μέση Ανατολή με το Ιράν και τις λοιπές Χώρες. Μια ταυτόχρονη έκρηξη όλων αυτών των πολύ σοβαρών ζητημάτων θα δοκιμάσει στην πράξη την εικόνα που οι ΗΠΑ έχουν δημιουργήσει για τις παγκόσμιες δυνατότητές τους και το κατά πόσο θα μπορέσουν να τα διαχειριστούν. Σε θετική αντιμετώπιση, η νέα κατάσταση θα σταθεροποιηθεί για πολλά χρόνια και ουδείς θα διανοηθεί, να αμφισβητήσει την παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ. Σε αρνητική ή μερικώς θετική αντιμετώπιση, η νέα κατάσταση θα είναι ζοφερή και ουδείς μπορεί να εγγυηθεί το μέλλον.

Τέλος, το ζήτημα της Ουκρανίας συσπείρωσε το ΝΑΤΟ; Αυτό είναι το πλέον σίγουρο, αφού η Συμμαχία ξαναθυμήθηκε τον λόγο δημιουργίας της αλλά και τον ρόλο που πιθανόν θα κληθεί να διαδραματίσει. Όλοι οι Σύμμαχοι αίφνης λαμβάνουν μέρος στις εξελίξεις και κυρίως, όλοι τους έχουν αναγνωρίσει τον ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ. Η Ευρώπη μετά από πολλά χρόνια ακολουθεί τις ΗΠΑ στις πρωτοβουλίες που λαμβάνουν και εμμέσως, αναγνωρίζουν όλες τις επιμέρους συμφωνίες με τις ΗΠΑ – πρόσφατο το παράδειγμα με τα υποβρύχια της Αυστραλίας.

Εν κατακλείδι, δεν είναι καθόλου σίγουρο, ότι οι ΗΠΑ θα οδηγήσουν την κατάσταση σε επίπεδο μεγάλου πολέμου εξ’ αφορμής της απώλειας κάποιων Ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία. Και οι δύο το γνωρίζουν και το διακύβευμα είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ ότι παρουσιάζεται. Εξ’ άλλου, οι υπερδυνάμεις πρέπει πάντα να είναι τουλάχιστον δύο, ώστε να δικαιολογούνται όλες οι ενέργειες με «σκοπό» τη νίκη επί του αντιπάλου και πρέπει πάντα να κερδίζουν αυτό που θεωρούν προς όφελός τους.