Όταν τα στρατεύματα της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας κατέκτησαν την Ελλάδα και οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα (27 Απρίλη 1941), οι κομμουνιστές που δραπέτευσαν από τους τόπους εξορίας, όπου τους κρατούσε η κυβέρνηση Μεταξά, καθώς και άλλοι, που δρούσαν στην παρανομία, έσπευσαν να ανασυγκροτήσουν το ΚΚΕ και να οργανώσουν την Αντίσταση κατά των κατακτητών.
Στις 31 Οκτώβρη 1940 το πρώτο από τα τρία γράμματα για τον πόλεμο του Νίκου Ζαχαριάδη, Γενικού Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ, από τα μπουντρούμια της Κρατικής Ασφάλειας, το «ανοιχτό γράμμα προς τον ελληνικό λαό» ανάμεσα σε άλλα, καλούσε «(…) Δίπλα στο κύριο μέτωπο και Ο ΚΑΘΕ ΒΡΑΧΟΣ, Η ΚΑΘΕ ΡΕΜΑΤΙΑ, ΤΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΙΟ, ΚΑΛΥΒΑ ΜΕ ΚΑΛΥΒΑ, Η ΚΑΘΕ ΠΟΛΗ, ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΠΙΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ. (…) Έπαθλο για τον εργαζόμενο λαό και επιστέγασμα για το σημερινό του αγώνα, πρέπει να είναι και θα είναι, μια καινούργια Ελλάδα της δουλειάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξένη ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ’ έναν πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό (…)».
Το ΚΚΕ είχε βγει βαριά χτυπημένο από τη βασιλομεταξική δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936. Είχε στερηθεί τις σημαντικές υπηρεσίες εκατοντάδων στελεχών του, που η κυβέρνηση Μεταξά παρέδωσε στους Γερμανούς, καθώς και του Γενικού Γραμματέα της ΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη, που επίσης τον παρέδωσε στην Γκεστάπο και αυτή τον έστειλε στο στρατόπεδο Νταχάου. Μπόρεσε ωστόσο να ξεπεράσει τις δυσκολίες και σε πολύ λίγο χρόνο μετατράπηκε σε ισχυρό και μαζικό Κόμμα.
Την 1η του Ιούλη 1941, συγκροτείται η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ και συνέρχεται η 6η Ολομέλειά της. Το θέμα της συζήτησης ήταν: «Η τρέχουσα στιγμή και τα καθήκοντα των Ελλήνων κομμουνιστών – έκκληση προς τα μέλη του ΚΚΕ», που έβαλε τα καθήκοντα του αγώνα στις τότε συγκεκριμένες συνθήκες, καλώντας την εργατική τάξη και στ’ άλλα λαϊκά στρώματα στην εθνικοαπελευθερωτική πάλη. Βεβαίως η πρωτοβουλία οργάνωσης αυτού του αγώνα περνούσε στα χέρια της εργατικής τάξης.
Άλλωστε, η λαϊκή πάλη για την απελευθέρωση είχε ήδη αρχίσει να οργανώνεται. Ήδη, από το Μάη – Ιούνη, ακόμη, του ’41, είχαν δημιουργηθεί πλατιές εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις: Στη Μακεδονία η οργάνωση «Ελευθερία», στην Ήπειρο το «Πατριωτικό Μέτωπο», στην Καλαμάτα η «Νέα Φιλική Εταιρεία», στον Πύργο το «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο» κ.ο.κ. Η πρώτη, όμως, πανελλαδική εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση ήταν η ΕΘΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ, που ιδρύθηκε στην Αθήνα στις 28 του Μάη του 1941.
Με πρωτοβουλία του ΚΚΕ αμέσως μετά την έναρξη της Κατοχής, δημιουργήθηκε το Εργατικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΑΜ – 16 Αυγούστου 1941).
Στις 27 Σεπτέμβρη 1941, σ’ ένα σπίτι της Νεάπολης Εξαρχείων στην Αθήνα, πραγματοποιήθηκε η ίδρυση του ΕΑΜ. Το Ιδρυτικό του ΕΑΜ υπέγραψαν το ΚΚΕ, το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας, η Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας και το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας.
Μετά την ίδρυση του ΕΑΜ, ιδρύθηκε ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ), το ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ, το Φλεβάρη 1942. Στις 23 Φλεβάρη 1943 ιδρύθηκε η Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ), που συσπείρωσε στις γραμμές της την πλειοψηφία της νεολαίας. Τον ίδιο χρόνο συγκροτήθηκε το Εθνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Ναυτικό (ΕΛΑΝ). Δίπλα σε αυτές τις οργανώσεις έδρασαν η Εθνική Αλληλεγγύη, η Επιμελητεία του Αντάρτη και η Οργάνωση για την Προστασία του Λαϊκού Αγώνα (ΟΠΛΑ).
Το ΕΑΜ συσπειρώνοντας τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού στον απελευθερωτικό αγώνα, και με την ανάπτυξη της ένοπλης πάλης του ΕΛΑΣ συνετέλεσε ώστε να δημιουργηθούν ελεύθερες περιοχές στην Ελλάδα, οι οποίες εκ των πραγμάτων έπρεπε να διοικηθούν, για να μπορέσουν οι κάτοικοί τους να ζήσουν οργανωμένα, προσφέροντας στον εαυτό τους και στον αγώνα για την Εθνική Απελευθέρωση. Έτσι δημιούργησε λαϊκούς θεσμούς, όργανα λαϊκής αυτοδιοίκησης, τα λαϊκά δικαστήρια, τη λαϊκή πολιτοφυλακή, το λαϊκό στρατό τον ΕΛΑΣ. Με την καθοδήγηση του ΚΚΕ, συνέβαλε στη χειραφέτηση των εργαζομένων και έγιναν πρωταγωνιστές στις εξελίξεις. Τροφοδότησε τη λαϊκή πολιτιστική ανάταση.
Στις 10 Μάρτη 1944 ορκίστηκε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), το κεντρικό πολιτικό όργανο διοίκησης των απελευθερωμένων περιοχών. Μετά από εκλογές (23 Απρίλη 1944), που έγιναν στις συνθήκες της Κατοχής, εκλέχτηκε το «Εθνικό Συμβούλιο» με έδρα τις Κορυσχάδες (30 Απρίλη 1944). Στις εκλογές ψήφισαν για πρώτη φορά οι γυναίκες και οι νέοι από 18 χρόνων. Συμμετείχαν περίπου 1.800.000 ψηφοφόροι, δίχως να υπολογίζονται τα αποτελέσματα της Κρήτης, της Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και των νησιών του Αιγαίου. Σημειώνεται ότι στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 1936 είχαν πάρει μέρος 1.000.000 ψηφοφόροι.
Η δράση του ΕΑΜ περιλάμβανε όλες τις μορφές πάλης: Απεργίες, διαδηλώσεις, συλλαλητήρια, διαβήματα, ένοπλη οργάνωση. Πλατιά και πολλές φορές πρωτότυπη ήταν η μαζική προπαγανδιστική δουλειά του. Ο ΕΛΑΣ καθήλωσε 8 έως και 12 εχθρικές μεραρχίες. Προξένησε στους κατακτητές απώλειες 30.000 νεκρούς και συνέλαβε 6.500 αιχμαλώτους. Κατέστρεψε 37 μεγάλες γέφυρες, 85 ατμομηχανές, 1.000 περίπου βαγόνια και 1.000 αυτοκίνητα. Το σύνολο σχεδόν του οπλισμού του προερχόταν από
τις επιχειρήσεις του εναντίον των Γερμανών και των Ιταλών.
Η αντίσταση και η απελευθέρωση από την τριπλή φασιστική κατοχή, Γερμανίας, Ιταλίας και Βουλγαρίας, ήταν έργο του ΕΑΜ. Με πρωτοβουλία του ΚΚΕ ιδρύθηκε το ΕΑΜ. Η ηγεσία του Κόμματος απευθύνθηκε σε κόμματα και ηγετικές προσωπικότητες του αστικού πολιτικού κόσμου, στους οποίους πρότεινε ν’ αναλάβουν ηγετική θέση στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Οι προσπάθειες δε βρήκαν ανταπόκριση.
Τι έκανε ο αστικός πολιτικός κόσμος στην κατοχή; Ένα τμήμα του επέλεξε το δρόμο της ανοιχτής συνεργασίας με τους κατακτητές. Ήταν οι γνωστοί «κουίσλινγκ», που σχημάτισαν τις κατοχικές κυβερνήσεις υπό τους Τσολάκογλου, Λογοθετόπουλο και Ι. Ράλλη.
Ενα άλλο τμήμα του αστικού πολιτικού κόσμου της εποχής είναι αυτοί που δεν μπήκαν στις κυβερνήσεις των «κουίσλινγκ», αλλά συμφωνούσαν με τη συγκρότησή τους, έδωσαν συγχαρητήρια στον Τσολάκογλου όταν έκανε την κυβέρνηση, το ηγετικό αγγλόφιλο τμήμα της ελληνικής αστικής τάξης. Μόλις οι Γερμανοί μπήκαν στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε στο Κάιρο σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής και ο βασιλιάς στο Λονδίνο μαζί με ένα τμήμα αστών πολιτικών. Είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους στην Αγγλία να αντιμετωπίσει η ίδια, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τον «κομμουνιστικό κίνδυνο», όπως έλεγαν.
Αποδεικνύεται λοιπόν περίτρανα ότι κανένας λαός δεν μπορεί να εμπιστευθεί την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας του στα αστικά κόμματα και στην αστική τάξη.
Το ΚΚΕ υπήρξε η ψυχή και ο κύριος αιμοδότης της ΕΑΜικής Αντίστασης. Χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι ΕΑΜίτες έδωσαν τη ζωή τους. Η Καισαριανή, το Κούρνοβο, το Χαϊδάρι, ο Αϊ-Στράτης, είναι μερικοί μόνο από τους τόπους της θυσίας.
Το ΕΑΜ έσωσε το λαό από την πείνα. Χάρη στη δράση του ΕΑΜ δε στάλθηκε ούτε ένας εργάτης για να δουλέψει στα γερμανικά εργοστάσια, με εξαίρεση αυτούς που είχαν συλλάβει ομήρους οι Γερμανοί. Δε στάλθηκε ούτε ένας για να πολεμήσει κατά της Σοβιετικής Ένωσης.
Η ταξική πάλη διεξαγόταν ασίγαστα ακόμη και σ’ αυτήν την περίοδο, αυτή δε σταματά ποτέ. Σε όλη την πορεία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δε βρισκόταν στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων, αντικειμενικά έμπαινε το ζήτημα της εξουσίας μετά την απελευθέρωση.
Και το ΕΑΜ καλούσε σε δράση για καλύτερες μέρες, και όχι μόνο για την απελευθέρωση.
Η πείρα της συγκεκριμένης περιόδου στην Ελλάδα δείχνει ότι η εργατική τάξη, ο λαός πρέπει να είναι έτοιμος να κτίσει το δικό του μέτωπο για να υπερασπιστεί την εδαφική ακεραιότητα, αλλά και να βγει από τον πόλεμο νικητής εκείνος και όχι η αστική τάξη της χώρας του. Να πετύχει διπλή απελευθέρωση από την ξενική ιμπεριαλιστική κατοχή και την εγχώρια αστική πολιτική εξουσία, από το καπιταλιστικό σύστημα που είναι αξεχώριστο με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, που σημαίνει πάλη για την εργατική εξουσία.
Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΗΜΕΡΑ
Στις σημερινές συνθήκες έχουμε ένταση των ανταγωνισμών ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Μας ανησυχεί η τεράστια όξυνση και τα νέα τύμπανα πολέμου στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ΝΑΤΟ, ΗΠΑ, ΕΕ νοιάζονται για τη συνοχή της νοτιονατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ προωθώντας τα συμφέροντα των μονοπωλίων τους στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Γιατί οξύνεται ο ανταγωνισμός της αστικής τάξης της Τουρκίας και της Ελλάδας, αυξάνεται η προκλητικότητα της Τουρκίας που εκδηλώνονται στα πλαίσια των γενικότερων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.
Οι σχεδιασμοί τους για συνδιαχείριση του Αιγαίου, με την εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, αυτές τις επιδιώξεις υπηρετούν.
Και η αστική τάξη της Ελλάδας που είναι επίσης επιθετική, διεκδικώντας τη λεγόμενη γεωστρατηγική αναβάθμιση, δηλαδή δυνάμωμα του κεφαλαίου και των κερδών του, συμμετέχει στην ιμπεριαλιστική πολεμική δράση, δίνοντας βάσεις σε ΝΑΤΟ-ΗΠΑ, στρατηγείο στον ευρωστρατό, ενώ ταυτόχρονα παζαρεύει τα κυριαρχικά μα δικαιώματα στα πλαίσια της μοιρασιάς μεταξύ των ιμπεριαλιστών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στο Αιγαίο σήμερα εξελίσσεται ένα μεγάλο ιμπεριαλιστικό παζάρι. Ακούγονται τύμπανα πολέμου. Διαδραματίζονται οι προκλητικές επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας που αμφισβητεί ευθέως τα σύνορα και τις συνθήκες που τα καθορίζουν. Έχουν συγκεντρωθεί πολλές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, με μεγάλο όγκο στρατιωτικών δυνάμεων, (εκτός από τουρκικά και ελληνικά πολεμικά πλοία, υπάρχουν αμερικάνικα, ρωσικά, γαλλικά), για την υπεράσπιση των σχεδίων συνεκμετάλλευσης και των υπόλοιπων συμφωνιών. Ζυγίζονται τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων των ισχυρών χωρών.
Αποδεικνύεται ότι η εμπλοκή στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς δεν είναι ασπίδα προστασίας, αλλά αιτία προβλημάτων και κινδύνων για τους λαούς.
Το δράμα των προσφύγων δεν είναι φυσικό φαινόμενο, οι ξεριζωμένοι είναι αποτέλεσμα των ιμπεριαλιστικών πολεμικών επεμβάσεων, που εξαπολύουν ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ στη Μ. Ανατολή και στη Β. Αφρική, σε Αφγανιστάν, Ιράκ, Συρία, Λιβύη, δολοφονώντας τους λαούς. Είναι συνέχεια των πολέμων στα Βαλκάνια και του διαμελισμού της Γιουγκοσλαβίας.
Η Ελλάδα, με βάση αυτούς τους σχεδιασμούς, έχει γίνει αμερικανοΝΑΤΟικό ορμητήριο πολέμου. Οι αστικές κυβερνήσεις -πρώην και νυν- στέλνουν δυνάμεις εκτός συνόρων. Αναβαθμίζουν τις ΝΑΤΟικές Βάσεις, μετατρέποντας τη χώρα σε μαγνήτη πολεμικών επιθέσεων. Μετατρέπουν τα νησιά σε φυλακές της ΕΕ για τους πρόσφυγες, όπως ακριβώς προβλέπει τόσο η Συμφωνία της ΕΕ, που έγινε με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με τον στρατηγικό της εταίρο την Τουρκία, όσο και η συμφωνία του Δουβλίνου.
Όλα δείχνουν ότι η αντιλαϊκή πολιτική, που έχει απέναντι τον εχθρό λαό και είναι ενιαία εντός και εκτός συνόρων θα κλιμακώνεται, θα δημιουργεί μεγάλα και επικίνδυνα αδιέξοδα για τους λαούς.
Τώρα με την κλιμάκωση της επιθετικότητας της Τουρκικής αστικής τάξης ξεκίνησε η κυβέρνηση της Ελλάδας ένα νέο γύρο εξοπλισμών για να ενισχύσει την αποτρεπτική ικανότητα ενάντια στις επιβουλές.
Βεβαίως, ξέρουμε ότι όλα αυτά είναι ενταγμένα στους ΝΑΤΟικούς εξοπλισμούς. Το ΝΑΤΟ κάνει ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Και άλλα ισχυρά κράτη αναπτύσσουν και εκσυγχρονίζουν το οπλοστάσιό τους όπως ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, κλπ. Όλοι στο όνομα αποτροπής πολέμου, αλλά όλοι προετοιμάζονται για πόλεμο, αφού ο πόλεμος είναι σύμφυτος του καπιταλισμού και οι κίνδυνοι μεγαλώνουν ιδιαίτερα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και όξυνσης των ανταγωνισμών.
Ως ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ εντείνουμε την αντιιμπεριαλιστική αντιπολεμική δράση μας απαιτώντας καμιά συμμετοχή της Ελλάδας στους επικίνδυνους ιμπεριαλιστικούς πολεμοκάπηλους σχεδιασμούς στην περιοχή μας, να γυρίσουν πίσω όλα τα ελληνικά στρατεύματα που βρίσκονται σε αποστολές εκτός συνόρων, να κλείσουν οι αμερικανονατοϊκές στρατιωτικές βάσεις στην Ελλάδα, παλεύουμε για την αποδέσμευση από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς ΝΑΤΟ-ΕΕ. Λέμε καμιά αλλαγή συνόρων και των Συνθηκών που τα καθορίζουν. Αυτή η δράση εντάσσεται στον αγώνα για κατάργηση των αιτιών που γεννούν πολέμους, δηλαδή της εξουσίας των αστών για να γίνει ο λαός αφέντης στον τόπο του. Σ’ αυτό μας διδάσκει η πείρα της απελευθερωτικής πάλης στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο.
Την ίδια ώρα η πανδημία του κορονοϊού και η διαχείρισή της καθώς και εκδήλωση της βαθιάς καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης έδειξαν τα όριά του καπιταλισμού.
Όσα τραγικά έζησαν οι λαοί στις χώρες του σύγχρονου καπιταλιστικού κόσμου με τη διαχείριση της πανδημίας του κορονοϊού είναι τα αποτελέσματα της υποβάθμισης, της ιδιωτικοποίησης των δημοσίων συστημάτων Υγείας, των μεγάλων περικοπών από τους κρατικούς προϋπολογισμούς για την υγεία των λαών.
Ο αγώνας μας σε όλα αυτά τα μέτωπα συνδέεται με την πάλη σε αντιμονοπωλιακή, αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, για να καταργήσουμε το σάπιο σύστημα που γεννά βαρβαρότητα, να ανοίξει ο δρόμος της ευημερίας για τους ανθρώπους του μόχθου με τους εργαζόμενους στην εξουσία που θα οικοδομούν το σοσιαλισμό καταργώντας την εκμετάλλευση και τους πολέμους.
Ως ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Συμπορευόμαστε με το ΚΚΕ στο δρόμο που έχει χαράξει για να μπει τέλος στη βαρβαρότητα του καπιταλισμού, στους πολέμους, στις κρίσεις, στην εκμετάλλευση, στη φτώχεια, στην ανεργία, στην καταπίεση.
Για να δικαιωθούν οι αγώνες και οι θυσίες των παλιότερων γενιών, για να ανοίξει ο δρόμος και να εκπληρωθούν τα όνειρα και να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες ανάγκες του λαού και των νέων με την εργατική – λαϊκή νίκη, το σοσιαλισμό – κομμουνισμό!
Συνεχίζουμε τον αγώνα.
ΔΟΞΑ και ΤΙΜΗ στους Αγωνιστές της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΔΣΕ.
ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ παράρτημα Κατερινης
