Δέχτηκα με χαρά το κάλεσμα του φίλου Γιώργου, να γίνω κοινωνός του βιβλίου του.
Ενός βιβλίου που θέλει να μεταφέρει το σύγχρονο δημοκρατικό μήνυμα της Πράσινης και Δίκαιης Μετάβασης, προς έναν Βιώσιμο κόσμο.
Και τον ευχαριστώ και για το βιβλίο που έγραψε – επίκαιρο όσο ποτέ, αλλά και για τον αγώνα που έχει κάνει εντός και εκτός Βουλής για μια πράσινη και δίκαιη κοινωνία.
Πρόκειται για το σημαντικότερο ίσως ζήτημα που καλούμαστε ως ανθρωπότητα να αντιμετωπίσουμε.
Καθοριστικό για το μέλλον της πατρίδας μας, των επόμενων γενεών, της δημοκρατίας και του πολιτισμού μας.
Το μήνυμα αυτό, όσο παγκόσμιο και αν είναι, αφορά πολύ περισσότερο τη χώρα μας, αλλά και τη Θεσσαλονίκη.
Γιατί δίνω τόση σημασία;
Γιατί η ενέργεια, είναι η κινητήρια δύναμη κάθε σύγχρονης κοινωνίας.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Πούτιν στόχευσε στρατηγικά όλο το χειμώνα τις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας.
Αλλά για την Ελλάδα υπάρχει μια μοναδική ιστορική ευκαιρία.
Όχι μόνο γιατί είμαστε, όλες οι κοινωνίες στο μεταίχμιο αυτών των απαραίτητων αλλαγών, αλλά γιατί σε αυτήν την αναγκαία διαδικασία, της μετάβασης σε μια βιώσιμη οικονομία, η Ελλάδα είναι προικισμένη.
Ο μεγαλύτερος πυρηνικός αντιδραστήρας μας είναι ο ήλιος μας, οι άνεμοι, η γεωθερμία – ιδιαίτερα εδώ στη Βόρεια Ελλάδα, οι λίμνες και τα ποτάμια μας, οι παλίρροιες, η βιομάζα, ακόμα και τα σκουπίδια που παράγουμε, όλα είναι δυνητικά πηγές παραγωγής ενέργειας.
Δική μας ενέργειας, με δικά μας μέσα παραγωγής.
Το δίλλημα όμως, το πολιτικό, είναι ένα. Και είναι και καθοριστικό. Γι’ αυτό, πολλά θα εξαρτηθούν από την επιλογή που θα κάνουν οι πολίτες στις επερχόμενες εκλογές.
Ή αυτές οι πηγές παραγωγής ενέργειας, θα ανήκουν σε όλους μας – το ίδιο βέβαια ισχύει και για το νερό, που παλεύουμε να μην ιδιωτικοποιηθεί, ή θα περιέλθουν οι πηγές ενέργειας στην ιδιοκτησία των μεγάλων ολιγαρχών, εντός και εκτός Ελλάδας.
Ως χώρα μπορούμε σήμερα να γίνουμε αυτόνομοι ενεργειακά, ως χώρα μπορούμε να γίνουμε ακόμα και εξαγωγείς ανανεώσιμης ενέργειας, και ως κοινωνία να γίνουμε όλοι μας, όλοι οι πολίτες, παραγωγοί της ενέργειας μας. Με τεράστιο οικονομικό όφελος για την κάθε οικογένεια, την αυτοδιοίκηση, την επιχείρηση, την αγροτική παραγωγή, και τις υπηρεσίες.
Σκεφτείτε τι τεράστια δύναμη – όχι μόνο οικονομική -, αλλά και δημοκρατική, θα μπορούσαμε να γίνουμε.
Όταν, με την 3η Σεπτέμβρη, του 1974, ιδρύσαμε το ΠΑΣΟΚ και έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου “Η Ελλάδα στους Έλληνες”, η φράση του, το σύνθημα αυτό, δεν αφορούσε απλά στην εξάρτηση από ξένες δυνάμεις.
Εννοούσε κάτι πολύ βαθύτερο:
Να πορευτούμε βασιζόμενοι στις δικές μας και όχι σε δάνειες δυνάμεις, καθορίζοντας το δικό μας μέλλον, δημοκρατικά, αυτόνομα, σε έναν κόσμο σύνθετο με μεγάλες προκλήσεις.
Για αυτό και εμείς και πιστεύουμε και υπηρετούμε ένα όραμα.
Την Ελλάδα των μεγάλων δυνατοτήτων και των ακόμα μεγαλύτερων ικανοτήτων των ίδιων των Ελλήνων.
Στόχος οραματικός, προγραμματικός, αλλά και ρεαλιστικός.
Για να μπορέσουμε τελικά να αλλάξουμε παραγωγικό μοντέλο. Για μια πορεία βιώσιμη, ανθρώπινη, δίκαιη, για τη χώρα, τους Έλληνες.
Και η Πράσινη και Δίκαιη Μετάβαση, έχει άμεση σχέση με αυτό το όραμα, με αυτήν τη δυνατότητα, τη ρεαλιστική δυνατότητα, να εξασφαλίσουμε την ποιότητα ζωής, την ποιότητα της οικονομικής, κοινωνικής, οικολογικής και πολιτιστικής ζωής των Ελλήνων.
Θα έλεγα ότι είναι ξεκάθαρο το δίλημμα, οι επιλογές μας:
Θέλουμε ενεργειακή δημοκρατία ή θα ανεχτούμε την ενεργειακή ολιγαρχία.
Δεν είναι απλά κοινωνικό το θέμα – είναι και εθνικό.
Γιατί ο αφελληνισμός των ζωτικών μας υποδομών και του εθνικού πλούτου, είναι προ των θυρών.
Από την υγεία και την παιδεία, μέχρι τη γη μας, την κατοικία μας, τα νερά μας, τις βιομηχανίες μας, τον τουρισμό μας, τις υπηρεσίες μας, η εξάρτηση μας από ξένα fund και εταιρίες, είναι προ των πυλών.
Και θα είναι έγκλημα ιστορικών διαστάσεων εάν παραδώσουμε και την ενέργεια μας σε μια νέα ολιγαρχία.
Με εξαίρεση την περίοδο 2009-2011, έλλειψε η πολιτική βούληση να ανατρέψει το πολιτικό σύστημα κατεστημένες αντιλήψεις και συμφέροντα.
Το αποτέλεσμα είναι ξεκάθαρο: οι κρίσεις είναι συνεχείς, ο δημόσιος βίος ταλανίζεται συνεχώς από αχρείαστες πολώσεις και αντιπαραθέσεις, που λίγο έχουν να κάνουν με τα πραγματικά ζητήματα της χώρας και της εποχής μας.
Ευθύνες έχουν εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις που στρουθοκαμηλίζουν, προκειμένου και να μην έρθουν αντιμέτωπες με δικές τους ευθύνες και να μην συγκρουστούν με συμφέροντα και κατεστημένα, εστιάζοντας πρωτίστως στην περιχαράκωση εκλογικών ακροατηρίων.
Το παράδειγμα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τι προτείνουμε:
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως προείπα, για γι το βιώνουμε ως χώρα, ως κοινωνία, είναι το ζήτημα που συζητάμε σήμερα: Ποιος ελέγχει σήμερα στις ΑΠΕ;
Εμείς, ως προοδευτική παράταξη, ως ΠΑΣΟΚ, είπαμε όχι στην παράδοση του πλούτου, – ήλιος, νερό, άνεμοι, γεωθερμία, που αποτελεί κοινό κτήμα του Ελληνικού λαού, σε λίγους και ισχυρούς.
Προτείναμε και προτείνουμε την ενεργειακή δημοκρατία.
Στρατηγικά η Ελλάδα πρέπει να θέσει στόχο τον συνολικό εξηλεκτρισμό και την ορθολογική χρήση του σε όλους τους τομείς.
Για τον μικρομεσαίο επιχειρηματία, τον αγρότη και κτηνοτρόφο, τις υπηρεσίες, τα σχολεία και πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία, τους δρόμους, τα τρένα, τα λεωφορεία, τα μικρότερα σκάφη, τα αυτοκίνητα, τα σπίτια μας, ο εξηλεκτρισμός είναι εύκολος.
Αλλά πρέπει και η παραγωγή να είναι δικιά μας.
Από Ανανεώσιμες Πηγές.
Αυτονομία εθνική, αυτονομία τοπική, αυτονομία οικογενειακή και ατομική. Και μαζί, ελεύθεροι.
Θα χρειαστούν επενδύσεις; Ναι;
Αλλά – να θυμίσω μια ρήση που πολλοί λοιδόρησαν -, χρήματα υπάρχουν. Ιδιαίτερα τώρα, με τα τεράστια ποσά που θα παίρνει η χώρα μας από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο θυμίζω, απαιτεί και τη δίκαιη πράσινη μετάβαση.
Το ερώτημα είναι, αν αυτά θα πάνε για τη μετάβαση σε μια ενεργειακή δημοκρατία ή στην ενεργειακή ολιγαρχία!
Γιατί έχει ιδιαίτερη σημασία αυτή η απόφαση;
Γιατί οι αποφάσεις που θα πάρουμε σήμερα, θα καθορίσουν την τύχη μας για πολλές επόμενες γενιές.
Θα καθορίσουν και πολλά άλλα ζητήματα.
Για παράδειγμα, μια μεγάλη επιχείρηση ενέργειας τι θέλει; Να βρει ένα ολόκληρο βουνό, να βρει τεράστιες αγροτικές εκτάσεις, για να δημιουργήσει μονάδες μεγαθήρια. Θα έχει τεράστιο κόστος όχι μόνο ως επένδυση, αλλά και περιβαλλοντικά, όπως και για τη μεταφορά από το σημείο παραγωγής στο σημείο κατανάλωσης.
Αντιθέτως, αν όλα τα δημόσια κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία, κρατικές υπηρεσίες, οργανισμοί, δημοτικά κτίρια, αν όλα τα σπίτια, αν όλες οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αν οι χέρσες περιοχές της Ελλάδας, αποκτήσουν ήπιες υποδομές για ενέργεια, από τον ήλιο, τη γεωθερμία ή τον άνεμο, και είμαστε εμείς οι παραγωγοί, θα είναι και το κόστος μεταφοράς ελάχιστο για την ενεργειακή μας επάρκεια.
Μια τέτοια επιλογή θα είχε και πολλές παράπλευρες θετικές επιπτώσεις, όπως την έκρηξη της ζήτησης εργασίας σε πολλά επαγγέλματα – φέρνοντας πολλούς νέους Έλληνες πίσω, στην πατρίδα.
Όμως και τα Πανεπιστήμιά μας, θα γίνονταν κοιτίδες καινοτομίας και μετεκπαίδευσης για αυτήν τη μετάβαση, δημιουργώντας εγχώριες τεχνολογίες, υπηρεσίες, λογισμικά, πολεοδομικά σχέδια, γεωτεχνικά έργα κ.λπ., με μεγάλο όφελος για την μετάβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε μια νέα βιώσιμη παραγωγική εποχή και πάλι με νέα επαγγέλματα για τις νέες γενιές.
Ήδη, ο Χάρης Δούκας που θα μας μιλήσει στη συνέχεια, αντιπαραθέτει την πολιτική επιδοτήσεων που κάνει η ΝΔ (8 δις), με μια πολιτική επενδύσεων σε φωτοβολταϊκά για οικιακή χρήση ενός περίπου δισεκατομμυρίου, που θα κάλυπταν το 60-80% του κόστους ενέργειας των νοικοκυριών.
Επιδοτήσεις που χάθηκαν, ενώ η επένδυση θα είχε άμεσο αποτέλεσμα και διάρκεια δεκαετιών.
Η άλλη επιλογή, των ολιγαρχών, θα σημαίνει εισαγωγή τεχνολογίας, έλλειψη ελληνικής καινοτομίας, εισαγωγή υλικών για τις υποδομές και εξάρτηση πάλι από δάνειες δυνάμεις.
Συμπέρασμα:
Δεν μιλούμε μόνο για μια μετάβαση σε μια άλλη ενεργειακή πραγματικότητα.
Μιλούμε για ένα νέο παράδειγμα.
Ένα νέο πρότυπο πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης.
Την ενεργειακή δημοκρατία.
Τεχνολογία στην υπηρεσία αλλά και στον έλεγχο της κοινωνίας.
Συμμετοχικά, συλλογικά, δημοκρατικά!
Το δημοκρατικό διακύβευμα της εποχής είναι ξεκάθαρο.
Η εντυπωσιακή παραγωγή γνώσεων και τεχνογνωσίας, οι ραγδαίες, πολλαπλασιαστικές εξελίξεις στην τεχνολογία, ο μεγάλος και συσσωρευμένος πλούτος, τα μέσα παραγωγής – σε κάθε τομέα, τα μέσα ενημέρωσης και οι ψηφιακές πλατφόρμες στις οποίες όλοι μας βρισκόμαστε, δηλαδή, το ευρύτερο οικονομικό, τεχνολογικό, φυσικό περιβάλλον και οικοσύστημα, σε ποιον ανήκουν;
Ποιος έχει τον έλεγχο των αποφάσεων που αφορούν άμεσα το σήμερα και το αύριο της ζωής μας;
Ποιος αποφασίζει για εμάς, χωρίς εμάς;
Το τονίζω, επειδή πολλοί θέλουν να διαχωρίσουν τη δημοκρατία από την οικονομία.
Λένε: «Τι σε νοιάζει εσένα. Λεφτά στη τσέπη σου έχεις; Φαΐ έχεις; Τι σε νοιάζει η δημοκρατία; Έτσι κι αλλιώς δεν τρώγεται.»
Η ενεργειακή κρίση την οποία ζούμε σήμερα, θεωρώ ότι με «εκκωφαντικό» τρόπο ανατρέπει αυτή την αντίληψη.
Αν, φίλες και φίλοι, δεν ελέγχουμε δημοκρατικά τις αποφάσεις, την τεχνολογία, το παραγωγικό μοντέλο και το αναπτυξιακό μας προγραμματισμό, τότε και η τσέπη μας πολύ γρήγορα θα γεμίσει τρύπες. Ήδη γεμίζει.
Η υγεία μας θα είναι εξαρτημένη από την ιδιωτική κερδοσκοπία, η παιδεία μας για τους λίγους και έχοντες, τα σπίτια μας από τις τράπεζες και τα funds, οι παραλίες μας από τα μεγάλα τουριστικά και συνήθως ξένα γραφεία, και οι λογαριασμοί για την ενέργεια που χρειαζόμαστε παντού, από το φαγητό μέχρι τη δουλειά και την παραγωγή, θα ελέγχονται από τα ενεργειακά μεγαθήρια.
Είναι ώρα να θέσουμε εμείς τους κανόνες, ηθικούς, δίκαιους, βιώσιμους, για να εξασφαλίσουμε ένα μέλλον ανθρώπινο για μας και τα παιδιά μας.
Είναι ώρα να δούμε πώς οι τεχνολογικές εξελίξεις – αλλά και ο πλούτος και η γνώση που παράγονται -, θα υπηρετούν το δημόσιο καλό, το συμφέρον όλων και του καθενός μας αντί οι κατακτήσεις της τεχνολογίας να βρίσκονται στα χέρια λίγων, οι οποίοι ανεξέλεγκτοι και χωρίς καμία δημοκρατική επιλογή διαχειρίζονται τις τύχες μας.
Οι κοινωνίες που θα χτυπηθούν πιο άσχημα από τις παγκόσμιες εξελίξεις είναι εκείνες που θα έχουν πολίτες ανασφαλείς, κυνικούς, παραδομένους στη μοιρολατρεία, εξαρτημένους λόγω κοινωνικής ανέχειας από τα πελατειακά δίκτυα, όπως στη χώρα μας.
Οι χώρες που θα αντέξουν, οι κοινωνίες που θα επιβιώσουν, οι κοινωνίες που θα προκόψουν, θα είναι εκείνες που θα εγγυηθούν τη δυνατότητα να έχουν έναν πολίτη ικανό, ισχυρό, με αυτοπεποίθηση, κοινωνικά οχυρωμένο, μια κοινωνία αλληλεγγύης και συλλογικότητας.
Αν σε αυτά πετύχουμε ευρύτερες κοινωνικές και κομματικές συναινέσεις, η χώρα θα έχει μια πολύ πιο αισιόδοξη προοπτική.
Είναι στο χέρι μας να παλέψουμε για αυτόν τον στόχο και να μεταφέρουμε παντού το μήνυμα της επιτακτικής ανάγκης για μια πραγματικά Πράσινη και Δίκαιη Μετάβαση.
Αυτό έκανε και κάνει και τώρα με το συγκεκριμένο βιβλίο ο Γιώργος Αρβανιτίδης, με τον καλύτερο τρόπο.
Του εύχομαι ολόψυχα κάθε επιτυχία.
