Με μεγάλη επιτυχία η εκδήλωση.
Ο πρώην Πρωθυπουργός και Βουλευτής Αχαΐας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Α. Παπανδρέου, και ο Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Σάκης Αρναούτογλου, πραγματοποίησαν στην Πάτρα, το Σάββατο 25 Οκτωβρίου 2025, εκδήλωση με την Ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα: «Η Ευρώπη της Υπαίθρου – Αγρότες, Κτηνοτρόφοι, Αλιείς μπροστά σε νέες προκλήσεις και ευκαιρίες».
Η εκδήλωση εστίασε στα μεγάλα διακυβεύματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι αγροτικές περιοχές στην Ευρώπη.
Συμμετείχαν οι:
Γιώργος A. Παπανδρέου, Πρώην Πρωθυπουργός, Βουλευτής Αχαΐας ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ
Σάκης Αρναούτογλου, Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ
Μανώλης Χριστοδουλάκης, Βουλευτής Ανατολικής Αττικής ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ
Κώστας Καδής, Επίτροπος Αλιείας και Ωκεανών (Βιντεοπαρέμβαση)
Ιράτσε Γκαρσία, Πρόεδρος της Ομάδας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. (Βιντεοπαρέμβαση)
Παναγιώτης Δημόπουλος, Καθηγητής Οικολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών
Δημήτρης Σκούρας, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πατρών
Θανάσης Πετρόπουλος, Γραμματέας Τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ
Νίκος Καλίνης, Δαχειριστής προγράμματος του Ελληνικού Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της ΕΕ
Νίκος Αναγνόπουλος, Δόκτωρ Ιχθυολογίας
Ο πρώην Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, παρεμβαίνοντας στην εκδήλωση, τόνισε ότι η Ελληνική Ύπαιθρος δεν είναι απλώς τόπος παραγωγής, αλλά φορέας αξιών, γνώσης και συλλογικής ταυτότητας. Υπογράμμισε ότι η σημερινή κρίση της Υπαίθρου δεν αφορά μόνο το αυξημένο κόστος παραγωγής, τη γήρανση του πληθυσμού και την ερήμωση των χωριών, αλλά και τη διεφθαρμένη και αδιαφανή διαχείριση του ΟΠΕΚΕΠΕ από την κυβέρνηση, που έχει πλήξει βαθιά την εμπιστοσύνη των αγροτών.
Επισήμανε ότι η αναγέννηση του αγροτικού τομέα δεν μπορεί να σταθεί χωρίς γνώση και καινοτομία, προτείνοντας τη δημιουργία Ακαδημιών Αγροτικής Τεχνογνωσίας σε συνεργασία με πανεπιστήμια, ώστε η εκπαίδευση να γίνει δικαίωμα και προϋπόθεση επιβίωσης για κάθε παραγωγό. Παράλληλα, παρουσίασε συγκεκριμένες προτάσεις για γεωργία ακριβείας, ενεργειακές κοινότητες με τοπική ιδιοκτησία, νέες μορφές συνεταιρισμών και ισχυρά πρωτόκολλα βιοασφάλειας.
Ο Γιώργος Παπανδρέου αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο δικαιοσύνης, με μέτρα όπως η κάρτα αγροτικού πετρελαίου, η ψηφιοποίηση του ΕΛΓΑ και η πάταξη των Ελληνοποιήσεων. Κατέληξε προτείνοντας ένα «Σύμφωνο Υπαίθρου 2030», με συμμετοχή παραγωγών, νέων, πανεπιστημίων και τοπικών κοινωνιών, ώστε η ύπαιθρος να αποτελέσει θεμέλιο ενός βιώσιμου, δίκαιου και δημοκρατικού μέλλοντος για την Ελλάδα.
Ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Σάκης Αρναούτογλου στην τοποθέτησή του τόνισε ότι η Ύπαιθρος δεν είναι περιθώριο αλλά θεμέλιο της Ελλάδας, που στηρίζει την οικονομία, την κοινωνία και την παραγωγή μας. Υπογράμμισε ότι οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι και οι αλιείς βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα εκρηκτικό μείγμα κρίσεων – από την κλιματική αβεβαιότητα έως το υψηλό κόστος και τη γραφειοκρατία – και χρειάζονται ουσιαστική στήριξη και προοπτική.
Ο κ. Αρναούτογλου ανέφερε ότι μόλις χθες κατέθεσε ερώτηση προς τον Επίτροπο Βαρχελί για την ευλογιά των αιγοπροβάτων και τις επιπτώσεις στις εξαγωγές της φέτας, επισημαίνοντας ότι δεν μπορεί το πιο εμβληματικό προϊόν της χώρας να γίνεται όμηρος καθυστερήσεων. Αναφέρθηκε επίσης στην τροπολογία που υπερψηφίστηκε για την αλιεία, με την οποία αναγνωρίστηκε ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι περιοχή υψηλού κινδύνου από παράνομες δραστηριότητες τρίτων χωρών.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην ανάγκη να παραμείνει αυτοτελής η Πολιτική Συνοχής και να αποτραπεί το «υπερταμείο» που προτείνει η Κομισιόν, τονίζοντας ότι η Ευρώπη δεν χτίζεται μόνο στις Βρυξέλλες, αλλά στις Περιφέρειες, στα νησιά και στα χωριά.
«Η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι ισχυρή χωρίς ισχυρή Ύπαιθρο» κατέληξε, καλώντας σε ενότητα και σχέδιο για μια δίκαιη ανάπτυξη με επίκεντρο τον άνθρωπο της υπαίθρου.
Ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, Βουλευτής και Τομεάρχης Περιβάλλοντος του ΠΑΣΟΚ, τόνισε ότι δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη αγροτική παραγωγή, ενεργειακή ασφάλεια ή κοινωνική συνοχή χωρίς μια ορθολογική, δίκαιη και μακροπρόθεσμη πολιτική για το νερό. Υπογράμμισε ότι η κλιματική κρίση καθιστά επιτακτική την υιοθέτηση μιας εθνικής στρατηγικής διαχείρισης των υδατικών πόρων, με σεβασμό στη δημόσια φύση του νερού και στην ανάγκη προστασίας του ως θεμελίου της πράσινης μετάβασης. Επισήμανε τις καθυστερήσεις και τις απώλειες που παρατηρούνται σήμερα, προτείνοντας ένα συνεκτικό σχέδιο επενδύσεων σε υποδομές αποθήκευσης, εκσυγχρονισμό δικτύων, επαναχρησιμοποίηση λυμάτων και ψηφιακή παρακολούθηση της κατανάλωσης και ποιότητας. Τόνισε τη σημασία της αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων και της ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ κράτους, τοπικής αυτοδιοίκησης και επιστημονικής κοινότητας, ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να διασφαλίσει το νερό ως δημόσιο αγαθό και κεντρικό πυλώνα βιώσιμης ανάπτυξης της υπαίθρου.
Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας Κώστας Καδής, επεσήμανε ότι η γεωργία, η κτηνοτροφία και η αλιεία δεν αποτελούν απλώς παραγωγικούς τομείς, αλλά τρόπο ζωής, πολιτισμό και πηγή κοινωνικής συνοχής. Αναγνώρισε τη μεγάλη συμβολή των ανθρώπων της υπαίθρου στη διατήρηση της κοινωνικής και οικονομικής ανθεκτικότητας, υπογραμμίζοντας ότι οι ευρωπαϊκές πολιτικές πρέπει να τους παρέχουν ουσιαστική στήριξη.
Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στη Δυτική Ελλάδα, χαρακτηρίζοντάς την ως μια περιοχή με πλούσια αγροτική παράδοση, ζωντανές κοινότητες και μοναδικούς φυσικούς πόρους, που αποτυπώνουν τη δύναμη της ελληνικής υπαίθρου. Επισήμανε ότι η Κοινή Γεωργική και η Κοινή Αλιευτική Πολιτική, σε συνδυασμό με την Πολιτική Συνοχής και τις στρατηγικές για τη Βιοποικιλότητα και τα Τρόφιμα με ορίζοντα το 2040, συνθέτουν μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση, που παντρεύει τη βιωσιμότητα με την ανταγωνιστικότητα.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο νέο «Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τον Ωκεανό», το οποίο στοχεύει στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αλιέων, προωθώντας μια γαλάζια οικονομία που σέβεται τη φύση και τον άνθρωπο. Τόνισε τέλος ότι η πράσινη μετάβαση απαιτεί να ακούμε τους ανθρώπους της γης και της θάλασσας και να διασφαλίζουμε πως κανείς δεν μένει πίσω.
Η Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Ομάδας Ιράτσε Γκαρσία στην παρέμβασή της τόνισε ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα μελλοντικό πρόβλημα, αλλά μια παρούσα πραγματικότητα που ήδη δοκιμάζει την ανθεκτικότητα των κοινωνιών μας. Υπογράμμισε ότι η Πράσινη Μετάβαση πρέπει να είναι δίκαιη και να μην αφήνει κανέναν πίσω, θέτοντας στο επίκεντρο της πολιτικής δράσης τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών, των εργαζομένων και των αγροτών. Κάλεσε για έναν ισχυρότερο μηχανισμό πολιτικής προστασίας RescEU, δικαιότερη κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και της ΚΑΠ, επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με όρους κοινωνικής συμμετοχής, καθώς και για πράσινες και ανθεκτικές πόλεις. Τόνισε τέλος ότι η περιβαλλοντική δικαιοσύνη είναι αναγκαία, καθώς η κλιματική κρίση είναι και κοινωνική κρίση.
Ο Παναγιώτης Δημόπουλος υπογράμμισε ότι ο κόσμος της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Υπαίθρου έχει εισέλθει εδώ και καιρό σε μια περίοδο που δυσκολεύεται να ακολουθήσει τις εξελίξεις σε τοπικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Ο αγροτικός κόσμος έγινε από κυρίαρχη δύναμη διαμόρφωσης πολιτικών και στρατηγικών, μια δεύτερης κατηγορίας ομάδα. Το γεγονός αυτό οφείλεται όχι μόνο σε κοινωνικό-οικονομικές ανισότητες, που διευρύνθηκαν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, αλλά και λόγω των άμεσων επιπτώσεων που πλέον δέχονται όλο και πιο συχνά από την αλλαγή του κλίματος, επιδεινώνοντας γεωμετρικά τις συνθήκες εργασίας, διαβίωσης και ισότιμου τρόπου ζωής με τους πολίτες των αστικών περιοχών.
Και εδώ είναι που πρέπει να σταθούμε επεσήμανε. Στο γεγονός ότι η αναγέννηση της υπαίθρου απαιτεί δημιουργία προσαρμοστικότητας και ανθεκτικότητας, ξεκινώντας από την προστασία της ζωής, επιχειρήσεων και περιουσιών και συνεχίζοντας ταυτόχρονα σε βιώσιμες υποδομές Υγείας και Παιδείας, μέσα σε ένα φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον πρότυπης διατήρησης και διαχείρισης.
Η έννοια του ολιστικού, δηλαδή του ολοκληρωμένου πράγματι αρκεί για την επιτυχία της προσπάθειας. Αρκεί όμως να μην χρησιμοποιείται ο όρος μόνο ως προκάλυμμα για μονομερείς ή αποσπασματικές επιλογές, παραγκωνίζοντας ακόμα και κρίσιμες πτυχές της ολιστικότητας, όπως:
• η προστασία και βελτίωση των φυσικών πόρων,
• η αποκατάσταση δομών και υποδομών,
• η καθημερινότητα και η ποιότητα ζωής των κατοίκων της υπαίθρου.
Για να επιτύχουμε τόνισε, πρέπει όλα τα παραπάνω να αναπτύσσονται στο διττό πλαίσιο (α) της ανάπτυξης ικανοτήτων και (β) της ενίσχυσης της προσαρμοστικής ικανότητας, σε φορείς, υπηρεσίες, εμπλεκόμενα μέρη.
Ο Δημήτρης Σκούρας τόνισε ότι η πρόταση της Επιτροπής για την ΚΑΠ μετά το 2027 ενδεχομένως να ανατρέπει δεκαετίες μεταρρυθμίσεων, με κύριο χαρακτηριστικό την επέκταση της συνδεδεμένης στήριξης, η οποία καθυστερεί τις διαρθρωτικές αλλαγές και θα επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στις αξίες της γης. Η αιρεσιμότητα (κοινοί κανόνες ορθής γεωργικής πρακτικής) εγκαταλείπεται, πράγμα που υπονομεύει τα κίνητρα για βιώσιμη παραγωγικότητα. Η προβλεπόμενη μειωμένη προσφορά αγροτικών προϊόντων μπορεί να αυξήσει τις τιμές των τροφίμων. Η μεταφορά περισσότερου ελέγχου, σχεδιασμού και προϋπολογισμού στα κράτη μέλη θα αποδυναμώσει τη συνοχή της κοινής πολιτικής της ΚΑΠ.
Η περιβαλλοντική και κλιματική φιλοδοξία επεσήμανε υποβαθμίζεται: η περιβαλλοντική οριοθέτηση καταργείται, τα οικολογικά προγράμματα απαιτούν συγχρηματοδότηση και περισσότερα υποχρεωτικά μέτρα (π.χ. συνδεδεμένες πληρωμές) και κινδυνεύουν να παραγκωνίσουν τα πιο μακροπρόθεσμα αγρο-περιβαλλοντικά προγράμματα. Οι αλλαγές στη διακυβέρνηση παρέχουν στα κράτη μέλη ευρεία διακριτική ευχέρεια, διακινδυνεύοντας ασυνέπεια, ασθενέστερους δεσμούς με άλλους περιβαλλοντικούς νόμους και μειωμένη εποπτεία της Επιτροπής. Οι διατάξεις του προϋπολογισμού ορίζουν ένα ελάχιστο ποσό με οριοθέτηση ~15% κάτω από τα τρέχοντα επίπεδα.
Συνολικά, η πρόταση μπορεί να μετατραπεί σε χαμένη ευκαιρία για τον μελλοντικό μετασχηματισμό, υποβάθμιση των περιβαλλοντικών προτεραιοτήτων, κατακερματισμό του κοινού χαρακτήρα της ΚΑΠ, αποδυνάμωση του προσανατολισμού στην παραγωγικότητα και δημιουργία κινδύνων στη χρηματοδότηση και την εποπτεία.
Ο Θανάσης Πετρόπουλος αναφέρθηκε στο ότι η προοπτική της αλλαγής φοβίζει τους Έλληνες αγρότες. Πολλοί προτιμούν τη σταθερότητα: να καλλιεργούν τις ίδιες ποικιλίες, να εφαρμόζουν τις παραδοσιακές τεχνικές και να βασίζονται στις ίδιες ενισχύσεις. Όμως, υπάρχουν και εκείνοι που τολμούν και σε αυτή τη μεταστροφή έπαιξε καθοριστικό ρόλο η Κοινή Αγροτική Πολιτική παρέχοντας κατευθύνσεις και εργαλεία για έναν αγροτικό τομέα πιο σύγχρονο, εξωστρεφή και ανταγωνιστικό.
Σήμερα, στην πατρίδα μας υπογράμμισε αντιμετωπίζουμε σημαντικές προκλήσεις που θα καθορίσουν το μέλλον του Αγροτικού Τομέα.
Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και η μεταφορά του στην ΑΑΔΕ έχουν προκαλέσει χάος στις πληρωμές, με πάνω από 1 δισ. ευρώ να λείπουν από την αγορά της υπαίθρου.Ένας μηχανισμός είσπραξης και προστίμων καλείται να πραγματοποιήσει πληρωμές ευρωπαϊκών ενισχύσεων.Παράλληλα έχει ενοχοποιηθεί ο αγροτικός κόσμος, ενώ η διαπραγματευτική δύναμη της χώρας εν όψει της νέας προγραμματικής περιόδου έχει μειωθεί. Η Ελλάδα είναι η μόνη Ευρωπαϊκή χώρα όπου οι αγρότες της δεν γνωρίζουν πότε θα υποβάλουν αιτήσεις, τι δικαιούνται και πότε θα πληρωθούν.
Η ευλογιά των αιγοπροβάτων ανέδειξε την κυβερνητική ανεπάρκεια. Πάνω από 600.000 ζώα θανατώθηκαν. Η κυβέρνηση απέτυχε. Το ευρωπαϊκό πρωτόκολλοβιοασφάλειας όπως εφαρμόστηκε αποδείχθηκε αναποτελεσματικό , ενώ δεν υπήρξε καμία πρόβλεψη οικονομικής στήριξης των κτηνοτρόφων που θανατώθηκαν τα ζώα τους και ανασύστασης του ζωικού κεφαλαίου. Το ΠΑΣΟΚ είναι παρόν με προτάσεις για μια Ευρώπη της υπαίθρου με προοπτική και δικαιοσύνη.
Ο Νίκος Καλίνης τόνισε ότι υπάρχουν σημαντικά διαθέσιμα ποσά για τα επόμενα έτη για τη στήριξη της ελληνικής γεωργικής κοινότητας. Το ποσό των 1.87 δισ. ευρώ διατίθεται για τους γεωργούς ως άμεσες ενισχύσεις για τις γεωργικές δραστηριότητές τους για το 2025. Το ποσό αυτό μπορεί να καταβληθεί ως προκαταβολή στο 70 % από τις 16 Oktober 2025 και ολόκληρο το ποσό μπορεί να καταβληθεί από την 1 Δεκεμβρίου 2025. Το ίδιο ποσό είναι επίσης διαθέσιμο για τα επόμενα δύο έτη. Ακόμη πιο σημαντικό είναι το ποσό των 4.4 δισεκατομμυρίων ευρώ από το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης, το οποίο μέχρι σήμερα παραμένει ως επί το πλείστον αδρανοποιημένο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και ιδίως οι υπάλληλοι που ασχολούνται με το ελληνικό στρατηγικό σχέδιο για την ΚΓΠ, θα συνεχίσουν να στηρίζουν τους Έλληνες γεωργούς και τις ελληνικές αγροτικές περιοχές.
Ο Νίκος Αναγνόπουλος, τόνισε ότι η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια αποτελούν τον «μπλε πυλώνα» της πράσινης ανάπτυξης, στηρίζοντας όχι μόνο την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας αλλά και τη συνοχή των νησιωτικών και παράκτιων κοινωνιών. Επισήμανε ότι, παρά το μικρό ποσοστό συμμετοχής της στο ΑΕΠ, η αλιεία έχει κρίσιμο ρόλο στην παραγωγή, την πολιτιστική μας ταυτότητα και την επιτήρηση του θαλάσσιου εθνικού χώρου.
Ωστόσο, υπογράμμισε ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028–2034 είναι καταδικαστική, καθώς μειώνει δραστικά τη δεσμευτική χρηματοδότηση για τον κλάδο. Παράλληλα, στηλίτευσε τις κυβερνητικές επιλογές που, χωρίς επαρκή επιστημονικά δεδομένα και χωρίς ολοκληρωμένη στρατηγική, προχωρούν σε αυθαίρετες απαγορεύσεις αλιείας, δημιουργώντας συνθήκες μη βιωσιμότητας για τους ψαράδες.
Ειδική αναφορά έκανε και στη θαλάσσια ιχθυοκαλλιέργεια, όπου η Ελλάδα κατέχει ηγετική θέση στην Ευρώπη, τονίζοντας ότι παραμένει σε εκκρεμότητα η ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου που είχε εγκριθεί από κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ το 2011. Καταλήγοντας, υπογράμμισε την ανάγκη διατήρησης ισχυρού Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλιείας, ρύθμισης με επιστημονικά κριτήρια και στήριξης της ανταγωνιστικότητας απέναντι στον αθέμιτο ανταγωνισμό τρίτων χωρών.
Τη συζήτηση η οποία ήταν διαδραστική συντόνισε η δημοσιογράφος Λίνα Μπάστα και κατά τη διάρκειά της πραγματοποιήθηκαν ζωντανές συνδέσεις και με δημοσιογράφους της Ελληνικής Περιφέρειας για να θέσουν ερωτήματα.
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση: https://youtube.com/live/q5omMV3ZnuI?feature=share
