Η ηρωίδα Δόμνα Βισβίζη μέσα από την μάτια της Άννας Δημάκη

Επιμέλεια Αριστέα Κοντόζογλου

Επισκεφτήκαμε την ζωγράφο κυρία Άννα Δημάκη στο ατελιέ της και μας έκανε μια περιήγηση στη εξαιρετική έκθεση ζωγραφικής, με θέμα την ηρωίδα του 1821 Δόμνα Βισβίζη από την Αίνο της Θράκης .

Δίνουμε, λοιπόν, τον λόγο στη Δόμνα Βισβίζη δια στόματος και του χρωστήρα της δημιουργού κυρίας Άννα Δημάκη !

Με λένε Δόμνα Βισβίζη και γεννήθηκα στην Αίνο το 1784. Η οικογένεια μου ήταν εύπορη και ο πατέρας μου γαιοκτήμονας.

Ήμουν διαφορετική από τις γυναίκες της εποχής μου. Γλωσσου, θαρραλέα, αντιδραστική και αποφασιστική. Η αγάπη μου για τη θάλασσα ήταν μεγάλη. Αυτό έκανε έναν από τους πλουσιότερους πλοιοκτήτες της Αίνου , τον Χατζη-Αντώνη Βισβίζη να με ερωτευτεί και να με ζητήσει σε γάμο το 1808 . Ο Αντώνης ήταν από τους πρώτους που είχε αφοσιωθεί στην Μεγάλη Ιδέα της Φιλικής Εταιρείας και μετά ακολούθησα και εγώ. Είχε τα δικά του πλοία . Το μπρίκι Καλομοίρα όμως ήταν το μεγαλύτερο και διέθετε ένα μεγάλο και πολυτελέστατο σαλόνι το οποίο ήταν και η αιτία που συνεδρίαζε εκεί ο «Άρειος Πάγος». Εκεί είχαν γίνει τα θυελλώδη συμβούλια στα οποία παρίσταντο ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και ο Νικηταράς.

Στην Επανάσταση εγώ η Δόμνα και τα 4 παιδιά μας, ακολουθήσουμε τον άνδρα μου στις ναυτικές επιχειρήσεις εναντίον των Οθωμανών με το μπρίκι Καλομοίρα . Το μπρίκι αυτό εξοπλίστηκε με 16 κανόνια και 140 ναύτες . Είχαμε όμως και τις όμορφες οικογενειακές στιγμές με τα παιδιά μας πάνω στο πλοίο. Ο πρωτότοκος γιος μου Δημήτριος – Θεμιστοκλής με το πατέρα του. Και εγώ με τα άλλα τρία μου παιδιά: τον Γιώργη και τον ξεχωριστό μου κωφάλαλο Χριστόδουλο να τον κρατά το κορίτσι μου, η Μαριορη μου, για να νοιώθει όλα τα αγγίγματα επικοινωνίας

Στηρίξαμε τον αγώνα του Εμμανουήλ Παππά και την επανάσταση των κατοίκων της Κασσάνδρας . Πήραμε μέρος σε πολλές ναυμαχίες του Αιγαίου όπως Άθω, Λέσβου , Σάμου . Το 1822 ενισχύσαμε τις επιχειρήσεις των Υψηλάντη , Ανδρούτσου, Νικηταρά,στην Αγία Μαρίνα της Λαμίας, ανακόπτοντας την κάθοδο του Δράμαλη νοτιότερα.

Θυμάμαι τον άνδρα μου να μου λέει: σαν πατήσεις λεύτερη πατρίδα τότε θα δεις πώς ο αέρας εκεί είναι αλλοιωτικος. Και ονειρευομασταν ελεύθερη πατρίδα. Μια ελεύθερη χώρα να ζήσουν τα παιδιά μας. Η Αίνος μας, αχ η Αίνος μας ,η Ελλάδα μας. Και εκείνη την ημέρα ανυπομονούσα να σμίξουμε το βράδυ. Να πω στον Αντώνη ότι περιμένουμε το πέμπτο μας παιδί. Πού να ήξερα πόση χαρά και πόση θλίψη θα μου έφερνε η τελευταία μου εγκυμοσύνη.

Στη ναυμαχία Ευρίπου 21 Ιουλίου 1822 και εφόσον είχε αρνηθεί τις εντολές των αντιπάλων του Ανδρούτσου στον Άρειο Πάγο , να τον δολοφονήσει , ο Αντώνης μου έχασε τη ζωή του κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.Παρά τον πόνο μου αποφάσισα να μην θρηνήσω. Πήρα τον έλεγχο του καραβιού για να μην διακοπεί η διεξαγωγή της επιχείρησης και ζήτησα να κατεβάσουν το νεκρό άντρα μου στο αμπάρι

Το κουμάντο του μπρικιου Καλομοίρα το ανέλαβα εγώ η χήρα Δόμνα. Ήμουν υπό τις διαταγές της ελληνικής διοίκησης και έδρασα (1822 – 1824 )στην περιοχή του Ευβοϊκού Κόλπου . Περιπολούσα και εφοδιαζα τις εστίες των αγώνων με πολεμοφόδια και άνδρες. Όλα με δικά μου έξοδα συν τη συντήρηση του πλοίου και τη διατροφή του πληρώματος μου.

Αν και γυναίκα για εκείνα τα χρόνια το θάρρος, οι απόψεις και η δυναμικότητα μου ενέπνευσαν σεβασμό στο πλήρωμα μου και στους αγωνιστές

Το πλοίο όμως τόσα χρόνια μέσα στην θάλασσα είχε πάθει μεγάλες φθορές. Όλοι οι πόροι εξαντλήθηκαν. Ξόδεψα και τη τελευταία δεκάρα της περιουσίας μου. Αποφάσισα λοιπόν να το δώσω στην κυβέρνηση ως πυρπολικό. Με το πυρπολικό μου ο Πιπίνος το 1824 έκαψε την τουρκική φρεγάτα του Χανζε Γκεμιστ

Εγώ που αρνήθηκα την άνεση της πλούσιας ζωής. Εγώ που έδωσα όλη μου την περιουσία στον Αγώνα της Απελευθέρωσης και μην μπορώντας να δώσω πλέον στα παιδιά μου τα στοιχειώδη , πονώ . Πονώ από τη φτώχεια και για το ότι έγραψα για βοήθεια και αγνοήθηκα από την Πολιτεία. Δεν έλαβα καμία ανταμοιβή για τον αγώνα μου. Περιπλανηθηκα σε Ναύπλιο, Ύδρα, Μύκονο , Σύρο. Πέθανα εγκαταλειμμένη, φτωχή και λησμονημένη το 1850 σε μια φτωχή καλύβα του Πειραιά

” Η Θρακιώτισσα Καπετάνισσα Δόμνα Βισβίζη”
Άννα Δημάκη
Εικαστικός

Βιογραφικό

H Άννα Δημάκη γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη.Είναι πτυχιούχος Νομικών Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ. Ζει και εργάζεται στη Θεσ/νικη. Παράλληλα έχει φοιτήσει στην ιδιωτική σχολή εργαστηρίου καλών τεχνών Ψαράκη και έχει παρακολουθήσει μαθήματα σχεδίου και ζωγραφικής δίπλα στους καταξιωμένους ζωγράφους Λευκή Μανούρη και Νίκο Βάνη.
Η πηγή έμπνευσης της είναι η ίδια η γυναίκα με μια προσωπική εικαστική γλώσσα χωρίς μιμητισμους. Η γυναίκα ως σύμβολο ζωής και αναγέννησης. Η γυναίκα που σου μαθαίνει ότι μέσα από τις ατέλειες, μαθαίνεις την ομορφιά της ζωής. Η γυναίκα που στην τέχνη της είναι η ωριμότητα φύλου μαζί με πάθος και ένταση. Η γυναίκα σε θέση αυτογνωσίας μέσα από τα προβλήματα της και πάντα σε χώρο υπερβατικό.
Πιστεύει στη δύναμη της αλληλεγγύης και της κοινωνικής προσφοράς και το αποδεικνύει με τη συμμετοχή της ως διοργανώτρια και ως χορηγός σε εικαστικά δρώμενα . Είναι η πρώτη ζωγράφος που μετά από πολυετή έρευνα έδωσε μορφή στην τιμωμενη θρακιωτισσα ηρωίδα του 21 Δόμνα Βισβίζη . Σε πολλά σχολεία με πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών έχει διδαχθεί η ιστορία της μέσα από τους πίνακες της κ. Δημάκη.
Πίνακές της βρίσκονται σε δημόσια κτίρια της Ελλάδας, στο Παλάτι Πολιτισμού Λεβάσοβο της Αγίας Πετρούπολης και στην Αίθουσα
Τέχνης του Πνευματικού Κέντρου Καλούγκας της Ρωσίας. Είναι τρεις φορές βραβευμένη από τη Ρωσική δημοκρατία για το έργο της και τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού εκεί . Είναι βραβευμένη επίσης με τιμητική πλακέτα για την προσφορά της στον πολιτισμό απο τον όμιλο για την UNESCO Πειραιώς και Νήσων.
Έχει διοργανώσει και έχει συμμετάσχει σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις και έχει κάνει 15 ατομικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Αριστέα Κοντόζογλου

Δημοσιογράφος