Το 1950, η Ευρώπη βρισκόταν σε κρίση, μετρώντας ακόμη τις καταστρεπτικές υλικές και οικονομικές συνέπειες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και αναζητώντας, σε πολιτικό επίπεδο, έναν τρόπο για να εξασφαλίσει ότι δεν θα βίωνε ποτέ ξανά τη φρίκη του πολέμου. Μέσα σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα, στις 9 Μαΐου, ο Γάλλος Υπουργός Εξωτερικών Robert Schuman παρουσίασε το όραμά του για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη θα μπορούσε να επιτύχει αυτό τον στόχο δημιουργώντας κοινούς θεσμούς, ώστε ο πόλεμος να καταστεί όχι μόνο αδιανόητος αλλά και πρακτικά αδύνατος. Τα λόγια του άλλαξαν τον ρου της ιστορίας και έθεσαν τα θεμέλια πάνω στα οποία η γενιά του αλλά και οι μελλοντικές γενιές οικοδόμησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση που γνωρίζουμε σήμερα.
Η 70ή επέτειος της Διακήρυξης Schuman εορτάζεται σε μια στιγμή που η Ευρώπη βιώνει μια νέα κρίση. Στην ήπειρό μας περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από τον κορονοϊό τους τελευταίους μήνες. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς περιορισμούς στην καθημερινή τους ζωή, σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η εξάπλωση του ιού.
Ως πρόεδροι των τριών κύριων θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σκεπτόμαστε σήμερα όλους εκείνους που έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα. Εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας προς τους εργαζόμενους σε τομείς ζωτικής σημασίας που συνέχισαν να εργάζονται καθ’ όλη της διάρκεια αυτής της κρίσης: εκείνους που εργάζονται στην πρώτη γραμμή στα νοσοκομεία και στα ιδρύματα φροντίδας και δίνουν μάχη για να σώζουν ζωές, αλλά και τους διανομείς, τους υπαλλήλους καταστημάτων, τους αστυνομικούς, όλους αυτούς που εργάζονται για να εξασφαλίσουν ότι η καθημερινή ζωή συνεχίζεται ομαλά.
Εκφράζουμε τις ευχαριστίες μας για το πνεύμα αλληλεγγύης και ευθύνης που έχουν επιδείξει οι Ευρωπαίοι πολίτες, οι εκατομμύρια εθελοντές που προσφέρουν τη βοήθειά τους με όποιο τρόπο μπορούν κατά τη διάρκεια της κρίσης, είτε κάνοντας ψώνια για έναν ηλικιωμένο γείτονα, είτε φτιάχνοντας προστατευτικές μάσκες, είτε συγκεντρώνοντας χρήματα για όσους έχουν ανάγκη. Η Ευρώπη δείχνει το καλύτερό της πρόσωπο όταν δείχνει ζεστασιά και αλληλεγγύη.
Η Ευρώπη ενήργησε με τόλμη για να εξασφαλίσει ότι η ενιαία αγορά θα συνεχίσει να λειτουργεί, ώστε το ιατροφαρμακευτικό υλικό να φτάσει στους γιατρούς και νοσηλευτές που το έχουν ανάγκη, οι αναπνευστήρες να φτάσουν εκεί που θα μπορούσαν να σώσουν ζωές και τα τρόφιμα και τα βασικά αγαθά να φτάσουν στα ράφια των καταστημάτων για να τα προμηθευτούν οι Ευρωπαίοι πολίτες.
Λάβαμε πρωτοφανείς αποφάσεις για να εξασφαλιστεί ότι οι εθνικές κυβερνήσεις θα έχουν τη δημοσιονομική δυνατότητα που χρειάζονται για την αντιμετώπιση της άμεσης κρίσης. Προχωρήσαμε στον μετασχηματισμό του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε ένα μέσο για την καταπολέμηση της νόσου COVID-19. Έχουμε διαθέσει 100 δισεκατομμύρια ευρώ για να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας των Ευρωπαίων, στηρίζοντας τα εθνικά συστήματα μερικής ανεργίας. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει παράσχει με τη σειρά της πρωτοφανή στήριξη για να διασφαλίσει τη συνέχιση της δανειοδότησης ατόμων και επιχειρήσεων.
Χρειάζεται όμως να γίνουν πολύ περισσότερα. Καθώς τα κράτη μέλη προχωρούν προσεκτικά και σταδιακά στην άρση των περιοριστικών μέτρων, πρώτη προτεραιότητα πρέπει να παραμείνει η διάσωση της ανθρώπινης ζωής και η προστασία των πλέον ευάλωτων ατόμων στις κοινωνίες μας. Πρέπει να συνεχίσουμε να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να στηρίξουμε την έρευνα για την ανάπτυξη εμβολίου κατά του κορονοϊού. Η επιτυχία της παγκόσμιας διάσκεψης χορηγών για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, που πραγματοποιήθηκε στις 4 Μαΐου και κατά την οποία συγκεντρώθηκαν 7,4 δισεκατομμύρια ευρώ και ενώθηκαν για τον ίδιο σκοπό παγκόσμιες οργανώσεις υγείας για να εργαστούν μαζί για την ανάπτυξη εμβολίων, θεραπειών και διαγνωστικών εργαλείων, δείχνει πόσο γρήγορα ο πλανήτης μπορεί να ενωθεί για έναν κοινό σκοπό. Πρέπει να διατηρήσουμε αυτή την κινητοποίηση και να διασφαλίσουμε ότι ο πλανήτης θα μείνει ενωμένος στη μάχη κατά του κορονοϊού. Η Ευρώπη μπορεί να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στο θέμα αυτό.
Ταυτόχρονα, όλα τα κράτη μέλη πρέπει να διαθέτουν τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο για να αντιμετωπίσουν τη συνεχιζόμενη υγειονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Παράλληλα, πρέπει να προετοιμαστούμε για την ανάκαμψη. Για πολλούς Ευρωπαίους, ο φόβος για τη ζωή τους έδωσε τώρα τη θέση του στον φόβο για την εργασία τους. Πρέπει να επανεκκινήσουμε την οικονομική μηχανή της Ευρώπης. Ας θυμηθούμε το πνεύμα του Robert Schuman και των ομοϊδεατών του: ήταν εφευρετικό, τολμηρό και ρεαλιστικό. Έδειξαν ότι η έξοδος από μια κρίση απαιτεί μια νέα πολιτική σκέψη και τομή με το παρελθόν. Πρέπει και εμείς να πράξουμε το ίδιο και να αναγνωρίσουμε ότι χρειαζόμαστε νέες ιδέες και νέα εργαλεία για να στηρίξουμε τη δική μας ανάκαμψη. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η Ευρώπη που θα εξέλθει από αυτή την κρίση δεν μπορεί να είναι και δεν θα είναι η ίδια με την Ευρώπη προ της κρίσης.
Πρώτον, πρέπει να πράξουμε περισσότερα για να βελτιώσουμε τη ζωή των φτωχότερων και πιο ευάλωτων στις κοινωνίες μας. Πάρα πολλοί άνθρωποι στην Ευρώπη, ακόμη και πριν αρχίσει η κρίση αυτή, πάσχιζαν για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Τώρα εκατομμύρια περισσότεροι αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον, καθώς έχουν χάσει την εργασία τους ή την επιχείρησή τους. Οι νέοι και οι γυναίκες πλήττονται ιδιαίτερα και χρειάζονται συγκεκριμένη και αποφασιστική στήριξη. Η Ευρώπη πρέπει να είναι τολμηρή και να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να προστατεύσει τις ζωές και τα μέσα βιοπορισμού των ανθρώπων, ιδιαίτερα στις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση.
Η Ένωσή μας πρέπει επίσης να είναι υγιής και βιώσιμη. Ένα δίδαγμα που πρέπει να αποκομίσουμε από την κρίση είναι ότι είναι σημαντικό να ακούμε τις συμβουλές των επιστημόνων και να αναλαμβάνουμε δράση πριν να είναι πολύ αργά. Δεν μπορούμε να αναβάλουμε την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και πρέπει να οικοδομήσουμε την ανάκαμψή μας αξιοποιώντας την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Πρέπει επίσης να είμαστε πιο κοντά στους πολίτες, καθιστώντας την Ένωση πιο διαφανή και πιο δημοκρατική. Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, η οποία είχε προγραμματιστεί να αρχίσει σήμερα και αναβλήθηκε λόγω της πανδημίας, θα έχει ουσιαστική σημασία για την ανάπτυξη αυτών των ιδεών.
Διανύουμε μια ευάλωτη περίοδο και μόνο μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να προστατεύσει την κοινή μας κληρονομιά και τις οικονομίες των κρατών μελών μας.
Χθες εορτάσαμε την 75η επέτειο από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Πρέπει να θυμόμαστε πάντοτε τις φρικαλεότητες και τη βαρβαρότητα του πολέμου και τις θυσίες που έγιναν για να τεθεί τέρμα σε αυτόν. Ας σκεφτούμε σήμερα τι συνέβη μετά. Ας θυμηθούμε τη γενιά του ’50 που πίστεψε ότι πάνω στα ερείπια του πολέμου μπορούσε να οικοδομηθεί μια καλύτερη Ευρώπη και ένας καλύτερος κόσμος – και αμέσως ξεκίνησε το έργο της οικοδόμησης. Εάν αντλήσουμε αυτά τα διδάγματα, εάν παραμείνουμε ενωμένοι, αλληλέγγυοι και πιστοί στις αξίες μας, τότε η Ευρώπη θα μπορέσει και αυτή τη φορά να εξέλθει από την κρίση ισχυρότερη από πριν.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Τσαρλς Μισέλ, και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
