Το ψήφισμα που εγκρίθηκε την Τετάρτη ζητά ένα ισχυρό πλαίσιο δικαιωμάτων για την προστασία των καταναλωτών όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη και την αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων.
Το ψήφισμα αφορά σειρά προκλήσεων που δημιουργεί η ταχεία ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης («Artificial Intelligence» ή «ΑΙ») και αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των καταναλωτών.
Οι ευρωβουλευτές χαιρετίζουν τη δυνατότητα των συστημάτων αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων να παρέχουν καινοτόμες και βελτιωμένες υπηρεσίες στους καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων των «εικονικών βοηθών» και των ρομπότ διαλόγου («chatbots»). Ωστόσο, όταν οι καταναλωτές αλληλεπιδρούν με ένα τέτοιο σύστημα, «θα πρέπει να είναι κατάλληλα ενημερωμένοι για τον πώς αυτές λειτουργούν, πώς μπορούν να απευθυνθούν σε έναν άνθρωπο με εξουσίες λήψης αποφάσεων, καθώς και για το πώς μπορούν να ελέγχονται και να διορθώνονται οι αποφάσεις του συστήματος», προσθέτουν σχετικά.
Αυτά τα συστήματα θα πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο υψηλής ποιότητας και αντικειμενικές βάσεις δεδομένων και «εξηγήσιμους και αμερόληπτους αλγορίθμους», αναφέρει το ψήφισμα. Θα πρέπει να δημιουργηθούν δομές επανεξέτασης για την αντιμετώπιση πιθανών λαθών στις αυτοματοποιημένες αποφάσεις. Θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα οι καταναλωτές να ζητούν την αναθεώρηση αυτοματοποιημένων αποφάσεων που είναι οριστικές και μόνιμες.
«Οι άνθρωποι πρέπει πάντα να φέρουν την τελική ευθύνη και να έχουν τη δυνατότητα παράκαμψης των αποφάσεων που λαμβάνονται στο πλαίσιο επαγγελματικών υπηρεσιών, όπως τα ιατρικά, νομικά και λογιστικά επαγγέλματα, καθώς και για τον τραπεζικό τομέα», υπογραμμίζουν οι ευρωβουλευτές.
Το Κοινοβούλιο ζητά την εφαρμογή ενός συστήματος αξιολόγησης κινδύνων για τα συστήματα αυτά και για μια κοινή προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ για να διασφαλιστούν τα οφέλη τους και να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοί τους.
Προσαρμογή των κανόνων ασφαλείας και νομικής ευθύνης για τις νέες τεχνολογίες
Οι ευρωβουλευτές παροτρύνουν την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για την προσαρμογή των κανόνων ασφαλείας της ΕΕ στα προϊόντα (π.χ. οδηγίες για τα μηχανήματα και την ασφάλεια των παιχνιδιών), ώστε να ενημερώνονται οι καταναλωτές σχετικά με τη χρήση αυτών των προϊόντων και να προστατεύονται από βλάβες, ενώ θα πρέπει να είναι σαφείς οι υποχρεώσεις των κατασκευαστών.
Η Οδηγία για τη νομική ευθύνη λόγω ελαττωματικών προϊόντων, η οποία εγκρίθηκε πριν από 30 χρόνια, θα πρέπει επίσης να αναθεωρηθεί για να επανακαθορίσει έννοιες όπως το «προϊόν», τη «ζημία», το «ελάττωμα» και τους κανόνες που διέπουν το βάρος της απόδειξης, λέει το Κοινοβούλιο.
Διαφοροποίηση τιμής και διακρίσεις
Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, οι έμποροι πρέπει να ενημερώνουν τους καταναλωτές όταν η τιμή των αγαθών ή των υπηρεσιών αλλάζει αυτόματα βάσει προσωπικών δεδομένων και καταναλωτικής συμπεριφοράς, υπενθυμίζουν οι βουλευτές, ζητώντας από την Επιτροπή να παρακολουθεί την εφαρμογή αυτών των κανόνων. Η ΕΕ πρέπει επίσης να διασφαλίσει ότι η αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων δεν χρησιμοποιείται για να γίνουν διακρίσεις λόγω της εθνικότητας, του τόπου κατοικίας ή της προσωρινής διαμονής των καταναλωτών. (2, 3)
Επόμενα βήματα
Το ψήφισμα, το οποίο εγκρίθηκε δι’ ανατάσεως της χειρός θα διαβιβαστεί στο Συμβούλιο της ΕΕ (δηλ. στα κράτη μέλη) και στην Επιτροπή, ώστε να λάβουν υπόψη τις απόψεις των βουλευτών σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη και την αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων. Η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι πρόκειται να παρουσιάσει τα σχέδιά της για μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για την τεχνητή νοημοσύνη στις 19 Φεβρουαρίου 2020.
