- Το Κοινοβούλιο προτείνει προϋπολογισμό συνολικού ύψους 193,9 δισ. ευρώ εν αναμονή διαπραγματεύσεων με τις κυβερνήσεις της ΕΕ
- Οι ευρωβουλευτές επιδιώκουν αύξηση κατά 597,8 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την πρόταση της Επιτροπής
- Το αυξανόμενο κόστος αποπληρωμής για το μηχανισμό ανάκαμψης δεν πρέπει να μειώσει τη χρηματοδότηση για σημαντικά προγράμματα όπως το Erasmus+ και το EU4Health
- Οι διαπραγματεύσεις με τις κυβερνήσεις της ΕΕ ξεκινούν τον Νοέμβριο
Το Κοινοβούλιο επιθυμεί ο προϋπολογισμός του 2026 να ενισχύσει τις βασικές προτεραιότητες της ΕΕ σε αβέβαιους καιρούς και να αναβαθμίσει την έρευνα, την ανταγωνιστικότητα και την άμυνα.
Το Κοινοβούλιο έχει ορίσει το συνολικό ύψος των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων για το 2026 (δεσμευτικές υποσχέσεις πληρωμής το ίδιο έτος ή αργότερα) στα 193,9 δισ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 597,8 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την πρόταση της Επιτροπής. Οι ευρωβουλευτές καθόρισαν το συνολικό ύψος των πιστώσεων πληρωμών (πραγματικές πληρωμές προς δικαιούχους) στα 192,6 δισ. ευρώ.
Το Κοινοβούλιο τονίζει εκ νέου ότι, εν μέσω παγκόσμιας αστάθειας, απειλών κατά της ασφάλειας, αυξανόμενου προστατευτισμού και επιδείνωσης της κλιματικής αλλαγής, η ΕΕ χρειάζεται έναν ισχυρό προϋπολογισμό με επίκεντρο τις επενδύσεις για τη στήριξη των ανθρώπων και των προτεραιοτήτων τους. Οι ευρωβουλευτές αποκαθιστούν την αρχική πρόταση της Επιτροπής για 1,3 δισ. ευρώ σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για βασικά προγράμματα που οι κυβερνήσεις της ΕΕ είχαν περικόψει. Τέλος, επικρίνουν το Συμβούλιο για αυτές τις μειώσεις, υποστηρίζοντας ότι οι μειώσεις αγνοούν πραγματικές ανάγκες και βλάπτουν βασικά προγράμματα όπως το Erasmus+ και το EU4Health.
Έρευνα και υποδομές
Οι ευρωβουλευτές επιδιώκουν να αυξηθούν τα κονδύλια για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» κατά 60 εκατ. ευρώ και για τα δίκτυα μεταφορών και ενέργειας κατά 80 εκατ. ευρώ, προκειμένου να τονωθούν η ανταγωνιστικότητα, η δημιουργία θέσεων εργασίας και οι διασυνοριακές υποδομές. Επιθυμούν επίσης να ενισχύσουν τη χρηματοδότηση για την υγεία και την εκπαίδευση αυξάνοντας τη χρηματοδότηση για το EU4Health και το Erasmus+ κατά 5 εκατ. ευρώ έκαστο.
Αντίδραση σε κρίσεις και στρατιωτική κινητικότητα
Λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση των τιμών των τροφίμων και την ανάγκη για επισιτιστική ασφάλεια, οι ευρωβουλευτές επιθυμούν αυξημένη στήριξη για τους νέους γεωργούς (επιπλέον 23 εκατ. ευρώ) και άλλες προτεραιότητες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων (επιπλέον 40 εκατ. ευρώ). Το Κοινοβούλιο επιθυμεί να προσθέσει 30 εκατ. ευρώ στον μηχανισμό πολιτικής προστασίας για τη βελτίωση του συντονισμού και της αντιμετώπισης καταστροφών υπό το πρίσμα της αυξανόμενης συχνότητας των φυσικών καταστροφών. Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι η στρατιωτική κινητικότητα θα πρέπει να λάβει πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 35 εκατ. ευρώ, καθώς διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην αμυντική ετοιμότητα της ΕΕ.
Γεωπολιτική αστάθεια και παγκόσμιες κρίσεις
Οι ευρωβουλευτές ζητούν επιπλέον 35 εκατ. ευρώ για τη Νότια Γειτονία της ΕΕ και 25 εκατ. ευρώ για την Ανατολική Γειτονία. Όσον αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια, οι ευρωβουλευτές επιθυμούν αύξηση κατά 50 εκατ. ευρώ, δεδομένης της αυξανόμενης γεωπολιτικής αστάθειας, της επιτάχυνσης των παγκόσμιων ανθρωπιστικών κρίσεων και των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή.
Κόστος αποπληρωμής για τη δέσμη μέτρων ανάκαμψης NextGenerationEU
Η ΕΕ αντιμετωπίζει απροσδόκητη υπέρβαση του κόστους δανεισμού ύψους 4,2 δισ. ευρώ για το NextGenerationEU το 2026, διπλάσια από τις προβλέψεις της Επιτροπής. Οι ευρωβουλευτές λένε ότι αυτό δεν θα πρέπει να μειώσει τη χρηματοδότηση για βασικά προγράμματα όπως το Erasmus+ ή το EU4health και θέλουν να αναστρέψουν τις περικοπές που επιδιώκουν τα κράτη μέλη στα αρχικά ποσά που προτάθηκαν από την Επιτροπή. Οι ευρωβουλευτές επιμένουν στην ορθή χρήση ενός συμφωνηθέντος «μηχανισμού κλιμακωτής χρηματοδότησης», ο οποίος έχει σχεδιαστεί για τη διαχείριση της επιστροφής του κλιμακούμενου κόστους δανεισμού του NextGenerationEU και για την προστασία των εμβληματικών προγραμμάτων.
Το συνοδευτικό ψήφισμα, που εγκρίθηκε με 384 ψήφους υπέρ, 202 κατά και 58 αποχές, συνοψίζει τη θέση του Κοινοβουλίου.
Δηλώσεις
«Ο προϋπολογισμός της ΕΕ αποτελεί ζωτικής σημασίας επενδυτικό εργαλείο για μια ισχυρότερη Ευρώπη, ανταποκρινόμενος στις εκκλήσεις των πολιτών για ασφάλεια, ενότητα και αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων. Το Κοινοβούλιο επιθυμεί έναν προϋπολογισμό για το 2026 που θα στηρίζει την ανταγωνιστικότητα, την έρευνα, τις μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις και τους γεωργούς, ενισχύοντας παράλληλα την πολιτική προστασία και ασφάλεια. Απορρίπτει τις αδικαιολόγητες περικοπές του Συμβουλίου και ζητεί στοχευμένες αυξήσεις για την επίτευξη ευημερίας και αλληλεγγύης σε ολόκληρη την ΕΕ», δήλωσε ο γενικός εισηγητής για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2026 (για το τμήμα III – Επιτροπή), Andrzej Halicki (ΕΛΚ, Πολωνία).
«Η κοινή μας προσέγγιση αντικατοπτρίζει τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες. Αντιμέτωποι με γεωπολιτικές προκλήσεις όπως η κυβερνοασφάλεια, πρέπει να εξοπλίσουμε τα θεσμικά μας όργανα με επαρκείς πόρους και προσωπικό για την κάλυψη των αυξανόμενων ευθυνών τους. Το εύλογο, στοχευμένο σχέδιό μας διασφαλίζει αποτελεσματικά, ασφαλή και ανθεκτικά θεσμικά όργανα της ΕΕ που εξυπηρετούν και προστατεύουν αποτελεσματικά τους πολίτες και τα κράτη μέλη», δήλωσε ο εισηγητής των άλλων τμημάτων, Matjaž Nemec (Σοσιαλιστές, Σλοβενία).
Επόμενα βήματα
Με την ψηφοφορία στην ολομέλεια ξεκινούν τρεις εβδομάδες διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο, το οποίο ενέκρινε τη θέση του τον Σεπτέμβριο, για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους πριν από το τέλος του τρέχοντος. Ο πρώτος γύρος των συνομιλιών αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 4 Νοεμβρίου.
Σχετικές πληροφορίες
Πάνω από το 93 % του προϋπολογισμού της ΕΕ διατίθεται απευθείας σε προγράμματα της ΕΕ που στηρίζουν ανθρώπους και έργα σε όλα τα κράτη μέλη, ενώ μέρος των επενδύσεων διοχετεύεται επίσης σε χώρες εταίρους εκτός της ΕΕ. Ο ετήσιος προϋπολογισμός της ΕΕ, ο οποίος εξυπηρετεί 27 χώρες και 450 εκατομμύρια Ευρωπαίους, είναι σχετικά μικρός – κατά μέσο όρο 160-200 δισ. ευρώ ετησίως για την περίοδο 2021-27. Το μέγεθος αυτό είναι συγκρίσιμο με τον εθνικό προϋπολογισμό της Πολωνίας, ο οποίος εξυπηρετεί 39 εκατομμύρια ανθρώπους, ή το ισοδύναμο του 30% του προϋπολογισμού της Γερμανίας, ο οποίος εξυπηρετεί 84 εκατομμύρια ανθρώπους. (Πηγή: Επιτροπή)
