Tο Κοινοβούλιο αναμένεται να εγκρίνει δέσμη νέων πηγών εσόδων για να θωρακίσει τον προϋπολογισμό της ΕΕ απέναντι στις πολυάριθμες προκλήσεις της, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων της πανδημίας, του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης.
Οι τρεις νέοι αποκαλούμενοι “ιδίοι πόροι” περιλαμβάνουν έσοδα από την εμπορία εκπομπών (ETS), από τον προτεινόμενο μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ) και από την εταιρική φορολογία πολυεθνικών βάσει πρότασης που συμφωνήθηκε από τον ΟΟΣΑ και την G20 το καλοκαίρι.
Η Επιτροπή εκτιμά ότι οι νέες πηγές εσόδων θα απέφεραν έως και 17 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την περίοδο 2026-2030. Θα μπορούσαν επίσης να συμβάλουν στην αποπληρωμή των κονδυλίων που συγκέντρωσε η ΕΕ για τη χρηματοδότηση της µης επιστρεπτέας επιχορήγησης του NextGenerationEU και του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα, καθώς και να συνεισφέρουν στο νέο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών, το οποίο θα βοηθήσει στη μετάβαση σε μια οικονομία χωρίς άνθρακα.
“Η ΕΕ χρειάζεται νέες πηγές ιδίων πόρων για να μπορέσει τουλάχιστον να αποπληρώσει το δάνειο του NextGenerationEU. Χωρίς νέους ιδίους πόρους, μετά το 2027, θα πρέπει να κόψουμε πάνω από 15 δισ. ευρώ ετησίως από τα προγράμματα της ΕΕ. Θα μετατρέψουμε το ‘NextGenerationEU’ σε ‘No Generation EU'”, δήλωσε ο Χοσέ Μανουέλ Φερνάντες (ΕΛΚ, Πορτογαλία), ένας από τους συνεισηγητές του Κοινοβουλίου.
“Γιατί λοιπόν τώρα; Βρισκόμαστε στη φάση ολοκλήρωσης των συγκεκριμένων νόμων, ιδίως της μεταρρύθμισης της αγοράς άνθρακα και του συνοριακού φόρου άνθρακα. Εναπόκειται πλέον στα κράτη μέλη, μόλις δημιουργηθούν αυτά τα μέσα, να τα μετατρέψουν σε ιδίους πόρους”, δήλωσε η Βαλερί Χαγιέρ (Renew Europe, Γαλλία), συνεισηγήτρια της νομοθεσίας.
“Ελλείψει των νέων αυτών πηγών εσόδων, θα είχαμε μόνο δύο εναλλακτικές: είτε την αύξηση των εθνικών συνεισφορών, κι άρα την αύξηση των φόρων στα κράτη μέλη, είτε τη μείωση των κονδυλίων των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Περικοπές στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, στο Erasmus+… Αρνούμαστε να συμβεί αυτό”, πρόσθεσε η Χαγιέρ.
Αύξηση εσόδων
Κατά κανόνα, ο προϋπολογισμός της ΕΕ προέρχεται από τελωνειακούς δασμούς, ένα ποσοστό του ΦΠΑ που συλλέγουν οι χώρες της ΕΕ και ένα μερίδιο του ετήσιου ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος των κρατών μελών. Περιλαμβάνει επίσης άλλους πόρους, όπως πρόστιμα από εταιρείες που παραβιάζουν τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού της ΕΕ και φόρους επί των μισθών του προσωπικού της ΕΕ.
Ωστόσο, το 2020, συμφωνήθηκε ένα πρωτοποριακό πακέτο τόνωσης της οικονομίας άνω των 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ, ενισχύοντας τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό και θεσπίζοντας το προσωρινό μέσο ανάκαμψης, Next GenerationEU.
Αυτό σημαίνει ότι η Ένωση μπορεί να επωμιστεί χρέος για να βοηθήσει όλα τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν την κρίση και να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους. Για να συμβάλουν στην αποπληρωμή του δανεισμού, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ συμφώνησαν να εισαγάγουν νέους ιδίους πόρους, καθώς αυτό θα επέτρεπε πιο διαφοροποιημένους και ανθεκτικούς τύπους εσόδων που συνδέονται άμεσα με τις κοινές πολιτικές μας προτεραιότητες.
Από το 2021, το σύστημα ιδίων πόρων της ΕΕ βασίζεται στα μη ανακυκλωμένα πλαστικά απορρίμματα και θα περιλαμβάνει ψηφιακό τέλος από το 2023.
Το Κοινοβούλιο θα ψηφίσει επί της πρότασης για τους ιδίους πόρους κατά τη σύνοδο ολομέλειας της 21ης-24ης Νοεμβρίου.
