Σύνοψη όσων είπαν οι ομιλητές στην Σύνοδο κορυφής
Νίκος Χριστοδουλίδης, Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας
Δεν μπορούμε να βασιζόμαστε σε στατικά σχέδια, καθώς υπάρχουν μη αναμενόμενες προκλήσεις, τόνισε από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist στη Λευκωσία ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, αναφερόμενος –μεταξύ άλλων– στους πολέμους στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Στο πεδίο της κυπριακής οικονομίας, μίλησε κατ’ αρχήν για τρεις πυλώνες, δημοσιονομική πειθαρχία, σταθερό και υγιή χρηματοπιστωτικό τομέα και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Επίσης, τόνισε ότι η ανάπτυξη της Κύπρου κινείται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Έδωσε έμφαση στη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, τη βελτίωση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση, τη μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος καθώς και του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ).
Ο κ. Χριστοδουλίδης μίλησε επίσης για ανάγκη επιτάχυνσης της ψηφιακής και της «πράσινης» μετάβασης. Είπε ότι στόχος είναι ένα ψηφιακό κράτος που θα προσφέρει υπηρεσίες στους πολίτες και θα προωθεί την οικονομία της γνώσης. Επεσήμανε ότι «οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη πρέπει να πηγαίνουν χέρι χέρι». Όσον αφορά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, o πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας τόνισε ότι η Κύπρος καταδίκασε από την πρώτη στιγμή τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς και αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία της Κύπρου, σε συνεργασία και με άλλες χώρες, για έναν θαλάσσιο διάδρομο παροχής βοήθειας στους κατοίκους της Γάζας. Υπογράμμισε επίσης ότι ο μόνος τρόπος να μην ξεσπάνε συγκρούσεις στην περιοχή είναι η μακροπρόθεσμη ειρήνη και ότι αυτό περιλαμβάνει και την επίλυση του Κυπριακού, επισημαίνοντας ότι το Κυπριακό πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα και ζητά ευρωπαϊκές απαντήσεις.
Mario Monti, πρώην Πρωθυπουργός της Ιταλίας
Αναφερόμενος στους τεράστιους οικονομικούς πόρους που επιστρατεύουν οι ΗΠΑ προκειμένου να στηρίξουν την πράσινη μετάβαση, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Mario Monti σχολίασε ότι αυτό έχει προκαλέσει ανησυχία στην Ευρώπη λόγω της μετεγκατάστασης ευρωπαϊκών εταιρειών στην Αμερική. Πρόσθεσε ότι αυτό οδηγεί επίσης στην άποψη ότι, αν οι ΗΠΑ στηρίζουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών τους, η Ευρώπη δεν μπορεί παρά να κάνει το ίδιο, σημειώνοντας σε αυτό το πλαίσιο ότι η κύρια βάση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης είναι η ίδια η ενιαία αγορά. Ανέφερε ακόμα ότι, λίγες δεκαετίες μετά τον Ρίγκαν και τη Θάτσερ, ο ρόλος του δημόσιου χρήματος αυξάνεται και αναφέρθηκε στο Next Generation EU και τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων εξαιτίας της πανδημίας.
Ο κ. Monti επεσήμανε ότι πρέπει να αρχίσουμε να λαμβάνουμε υπ’ όψιν το κόστος μιας «μη πολιτικής Ευρώπης». Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε ότι αργά ή γρήγορα η Ευρώπη θα πρέπει να αποφασίσει κατά πόσον επιθυμεί να παραμείνει όπως σήμερα, μια συλλογή πολυάριθμων, πολύ διαφορετικών και θετικά διαφοροποιημένων κρατών ή να έρθει πιο κοντά σε μια ομοσπονδιακή δομή.
Chris Barton, Επίτροπος Εμπορίου της Αυτού Μεγαλειότητος για την Ευρώπη,
Υπουργείο Επιχειρήσεων και Εμπορίου, Ηνωμένο Βασίλειο
Οι εμπορικές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι θεμελιώδους σημασίας για το Ηνωμένο Βασίλειο, γιατί ωθούν –μεταξύ άλλων– την οικονομική ανάπτυξη και τις επενδύσεις και βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδο αλλά και την ασφάλεια έναντι των αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων, σημείωσε από το βήμα του Economist στη Λευκωσία ο Chris Barton, Επίτροπος Εμπορίου της Αυτού Μεγαλειότητος για την Ευρώπη από το Υπουργείο Επιχειρήσεων και Εμπορίου του Ην. Βασιλείου. Αναφέρθηκε επίσης στις κοινές αξίες που συνδέουν το Ηνωμένο Βασίλειο με την ΕΕ και τη συνεργασία σε θέματα όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κλιματική αλλαγή. Μίλησε πιο λεπτομερώς για τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας (TCA) μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ και σημείωσε ότι είναι ισχυρότερη από άλλες διεθνείς εμπορικές συμφωνίες. Θα πρέπει να δείξουμε πως το ανοιχτό και δίκαιο εμπόριο δεν είναι μέρος του προβλήματος αλλά μέρος της λύσης σε ό,τι αφορά την κοινωνική δικαιοσύνη, την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα, υπογράμμισε ο κ. Barton.
Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Ελλάδας
Στις προτεραιότητες της Ελλάδας στα θέματα καινοτομίας και τεχνολογίας αναφέρθηκε από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist στη Λευκωσία ο Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Ελλάδας Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, σημειώνοντας ενδεικτικά ότι ήδη 1.600 δημόσιες υπηρεσίες έχουν ενταχθεί στο Gov.gr, όπου οι συναλλαγές ξεπερνούν τα 1,2 δις. Μίλησε δε για τις επενδύσεις σε data center από κολοσσούς της τεχνολογίας όπως Microsoft, Amazon, Google, με κάθε ευρώ που επενδύεται να δημιουργεί επιπλέον αξία 7 ευρώ με την πάροδο του χρόνου, κάτι εξαιρετικά σημαντικό λαμβάνοντας υπ’όψιν ότι οι επενδύσεις θα ξεπεράσουν κατά πολύ τα 200 εκατ. ευρώ, όπως είπε. Αναφερόμενος στα κέντρα δεδομένων ως τις λεωφόρους του μέλλοντος, ο κ. Αναγνωστόπουλος τόνισε τη σημασία σε αυτό το παγκόσμιο δίκτυο μεταφοράς δεδομένων της Ελλάδας –Αθήνας και Κρήτης– και της Κύπρου.
Οι ψηφιακές δημόσιες υποδομές είναι το κλειδί για την οικοδόμηση εθνικής ανθεκτικότητας, σημείωσε, και ανέδειξε πρωτοβουλίες όπως η υποστήριξη που παρέχεται για την υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Νόμου για την Τεχνητή Νοημοσύνη και η ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας. Η Ελλάδα προωθεί δίκτυο Κόμβων Ψηφιακής Καινοτομίας, πρόσθεσε ο γενικός γραμματέας, αναφέροντας ότι θα αναπτύξει συνολικά 4 κόμβους με χρηματοδότηση 9,3 εκατ. ευρώ από το Digital Europe Programme, ενώ άλλοι 3 μπορούν να συμμετέχουν στο δίκτυο έχοντας λάβει τη σφραγίδα αριστείας (seal of excellence) της ΕΕ.
Τάκης Κληρίδης, Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας, Κύπρος
Τη μακροπρόθεσμη στρατηγική VISION 2035 που παρουσίασε το 2020 το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας της Κύπρου (CECC) ανέλυσε ο πρόεδρός του Τάκης Κληρίδης, μιλώντας για ένα ολιστικό σχέδιο με μακροπρόθεσμη οπτική που θα αποτελέσει κινητήρια δύναμη για τη χώρα, η οποία όπως τόνισε μεταξύ άλλων, προσφέρει φορολογικά πλεονεκτήματα και one stop shop για τη διευκόλυνση της ομαλής και γρήγορης εγκατάστασης μιας εταιρείας στην Κύπρο.
Στόχος του VISION 2035, ένα ρεαλιστικό σχέδιο, όπως σημείωσε ο κ. Κληρίδης, είναι η μετάβαση σε ένα νέο σύγχρονο οικονομικό μοντέλο με συγκεκριμένους στόχους και η στρατηγική για την επίτευξή τους ενσωματώνει τα κριτήρια ESG, ενώ βασίζεται σε 3 πυλώνες:
-Ο πρώτος πυλώνας είναι η μετατροπή της Κύπρου σε ένα παγκόσμιο πρότυπο κράτος με αποτελεσματική κυβέρνηση, δικαιοσύνη και ανοιχτή, διαφανή και δίκαιη αγορά για όλους.
-Ο δεύτερος πυλώνας είναι η επίτευξη μιας βιώσιμης και ακμάζουσας οικονομίας, με αύξηση της παραγωγικότητας, προώθηση της ψηφιοποίησης με πολύ ταχύτερους ρυθμούς, υποστήριξη του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της οικονομίας και μετάβαση με ταχύτερους ρυθμούς σε μια πιο πράσινη οικονομία.
-Και ο τρίτος πυλώνας σχετίζεται με κοινωνικούς παράγοντες και στοχεύει στη μετατροπή της χώρας σε μια δικαιότερη κοινωνία χωρίς κανέναν αποκλεισμό.
Φίλιππος Σώσειλος, Πρόεδρος και Διευθύνων σύμβουλος, PwC Cyprus
Η πλοήγηση στο τρέχον περιβάλλον είναι δύσκολη εν μέσω συνεχών κρίσεων και επιτάχυνσης των μεγα-τάσεων, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της PwC Cyprus Φίλιππο Σώσειλο, που σημείωσε ότι σε αυτήν τη συγκυρία το ρίσκο είναι η διαχείριση με βραχύ ορίζοντα. Όπως είπε, απαιτείται μετασχηματισμός της νοοτροπίας και επικαλέστηκε στοιχεία έρευνας της PwC βάσει της οποίας το 40% των CEOs παγκοσμίως εκτιμά ότι οι επιχειρήσεις που εκπροσωπούν ενδέχεται να μην είναι βιώσιμες την επόμενη δεκαετία, οπότε απαιτείται αλλαγή στο μοντέλο λειτουργίας. Μιλώντας για την ανάπτυξη τεχνολογιών και συστημάτων όπως το Chat GPT, ο κ. Σώσειλος ανέφερε ότι το λεγόμενο “disruption” δεν είναι κατ’ ανάγκην κάτι κακό, καθώς δημιουργεί νέες δυνατότητες. «Πρέπει να επανεφεύρουμε τον εαυτό μας», σύμφωνα με τον κ. Σώσειλο, ο οποίος θεώρησε ότι η κρίση αναδύει και μια ευκαιρία προκειμένου να επιταχυνθούν οι δράσεις.
Ειδικότερα για την κυπριακή οικονομία, σημείωσε –μεταξύ άλλων– την ανθεκτικότητα που επέδειξε στα εξωτερικά σοκ και τις προσδοκίες που καλλιεργεί το στρατηγικό σχέδιο Vision 2035, με στόχο η χώρα να γίνει επιχειρηματικός κόμβος και ιδανικός τόπος για να ζει και να επιχειρεί κανείς, προσθέτοντας ότι το μικρό μέγεθος της χώρας αποτελεί στοιχείο ανταγωνιστικότητας.
Uzy Zwebner, Ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος, BaseCamp, συνιδρυτής, High Tech Park, Beer Sheva, Ισραήλ
Την αγωνία του για τις εξελίξεις στη Γάζα μετά τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, όταν ήχησαν οι σειρήνες και αναγκάστηκε να μετακινηθεί με την οικογένειά του στο υπόγειο του σπιτιού του, μοιράστηκε με τους συνέδρους του 19th Annual Cyprus Summit ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του BaseCamp και συνιδρυτής του High Tech Park στην Μπερ Σεβά του Ισραήλ Uzy Zwebner, ο οποίος ταξίδεψε για το συνέδριο από το Τελ Αβίβ. Έκτοτε, όπως είπε, διερωτάται για το κίνητρο των εχθροπραξιών και κατέληξε ότι στο τέλος της ημέρας «πρέπει να θέτουμε την ελπίδα πάνω από το μίσος».
Αυτό είναι το μήνυμα και για τις κυβερνήσεις των χωρών, είπε, και μετέφερε το κέντρο βάρους της συζήτησης στο οικοσύστημα που αναπτύσσεται στην πόλη Μπερ Σεβά του Ισραήλ. Δέκα χρόνια πριν, το νότιο Ισραήλ ήταν έρημος χωρίς την Μπερ Σεβά, ανέφερε, προσθέτοντας ότι πλέον αναπτύσσονται υποδομές, με 5 κτήρια να κατασκευάζονται σήμερα για τη φιλοξενία πλήθους εταιρειών διεθνούς φήμης. Μάλιστα, ο κ. Zwebner παρουσίασε έναν εκτενή κατάλογο εταιρειών που διατηρούν γραφεία στην περιοχή. Όπως είπε, 4.000 εργαζόμενοι απασχολούνται ήδη στην έρευνα και την καινοτομία και αναμένεται να φτάσουν τους 10.000 όταν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη των ακινήτων. Ταυτόχρονα, υπάρχει αποτύπωμα στις αποδοχές, καθώς οι μισθοί των εργαζομένων έχουν αυξηθεί, σύμφωνα με τον κ. Zwebner, ο οποίος αναφέρθηκε σε δαπάνες για την οικονομία της πόλης που θα φτάσουν το 1 δις ευρώ. Οι υποδομές αποτελούν μέρος του οικοσυστήματος που αναπτύσσεται στην Μπερ Σεβά, είπε, και ανέλυσε το μοντέλο που υιοθετείται και στη συνεργασία που υπάρχει για το κέντρο καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη.
Άννα Προκοπίου, Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως της Κύπρου
Η γεωπολιτική πραγματικότητα δεν αφήνει χώρο για ευελιξία στη μεταναστευτική πολιτική, επεσήμανε από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist στη Λευκωσία η υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως της Κύπρου Άννα Προκοπίου, ενώ μίλησε για μια «νέα εξίσωση ασφάλειας», στην οποία θολώνουν οι γραμμές μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας. Τόνισε ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει μια συνεχιζόμενη μεταναστευτική εισροή και ότι υπάρχει ανησυχία για μια σειρά από θέματα ασφαλείας, όπως η πιθανότητα τρομοκρατικών ενεργειών, η εγκληματικότητα, η εμπορία ανθρώπων κ.ά. Η υπουργός επεσήμανε ότι οι τοπικές κοινότητες δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα από τις ροές και αυτό δημιουργεί προβλήματα όσον αφορά την ενδογενή ανθεκτικότητα. Αναφέρθηκε σε πρόσφατα περιστατικά ρατσιστικής βίας στην Κύπρο και επίσης μίλησε για τη βοήθεια που παρέχει η Frontex, καθώς και για την ιδιαίτερη σημασία της διπλωματίας όσον αφορά την επίλυση των κρίσεων που προκαλούν τις μεταναστευτικές ροές. Σε αυτό το πλαίσιο, η κ. Προκοπίου είπε ότι έχει θέσει στην ΕΕ την ανάγκη έναρξης διαλόγου με τη Συρία.
Σοφία Βούλτεψη, Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου της Ελλάδας
Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι ανάγκη να συνεργαστούν στενά σε ό,τι αφορά τη μεταναστευτική κρίση, τόνισε από το βήμα του Economist στη Λευκωσία η Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου της Ελλάδας Σοφία Βούλτεψη. Είπε ότι στην περίπτωση των γεγονότων της Μέσης Ανατολής ο κίνδυνος έξαρσης της μεταναστευτικής κρίσης έρχεται δεύτερος, καθώς ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η επιστροφή του αντισημιτισμού αλλά και η άνοδος της ισλαμοφοβίας, όπως εξήγησε. Η υπουργός παρέθεσε στοιχεία για την άνοδο του αντισημιτισμού στην Ευρώπη, ενώ τόνισε ότι η έκρηξη στη Μέση Ανατολή έχει οδηγήσει σε έξαρση και όλα τα άλλα μέτωπα στην περιοχή, κάνοντας αναφορά στην Ουκρανία, τη Συρία, τον Λίβανο, το Ιράν, την υποσαχάρια Αφρική κ.λπ. Η κ. Βούλτεψη χαρακτήρισε «ντροπιαστικό» το γεγονός ότι ο κόσμος μας παράγει πολέμους και πρόσφυγες. Είπε ότι και πριν τα πρόσφατα γεγονότα στη Μέση Ανατολή υπήρχαν παγκοσμίως 114 εκατομμύρια εκτοπισμένοι, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Η Αφρική έχει πλήρως αποσταθεροποιηθεί και παλιές συγκρούσεις αναζωπυρώνονται και εξάγονται στην Ευρώπη, πρόσθεσε, ενώ παράλληλα εξέφρασε ανησυχία για την πιθανότητα μεγάλης ανόδου της ακροδεξιάς στις προσεχείς ευρωεκλογές. Περαιτέρω ενίσχυσή της θα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο την κατάσταση στις χώρες του Νότου, που σηκώνουν το κύριο βάρος των μεταναστευτικών ροών, σχολίασε η κ. Βούλτεψη. Ακόμα, άσκησε κριτική στην ΕΕ για απουσία αλληλεγγύης στις χώρες του Νότου, ενώ αναφέρθηκε και στην πολιτική ένταξης των μεταναστών που ακολουθεί η Ελλάδα.
