ε κρίσιμες καταστάσεις απαιτούνται μέτρα έκτακτης ανάγκης, μέτρα τα οποία έχουν ληφθεί για τα κράτη μέλη και για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας του Covid-19. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των δικαιωμάτων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένου για παράδειγμα του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και της ελεύθερης κυκλοφορίας, και την αύξηση εξουσίας των εκτελεστικών τμημάτων της κυβέρνησης.
Αναγνωρίζοντας την ανάγκη για ειδικά μέτρα, το ΕΚ δήλωσε σε ψήφισμά του στις 17 Απριλίου ότι πρέπει να είναι σύμφωνο με το κράτος δικαίου και συνδεδεμένο με την κρίση της υγείας. Οι ευρωβουλευτές τόνισαν επίσης ότι τα μέτρα πρέπει να είναι χρονικά περιορισμένα και να υπόκεινται σε τακτικό έλεγχο.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν συγκεκριμένες ενέργειες για τη διατήρηση του κράτους δικαίου
Κατά τη σύνοδο ολομέλειας της 17ης Απριλίου, οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν ανησυχίες για τα έκτακτα μέτρα στην Ουγγαρία και την Πολωνία. Αυτά σχετίζονται κυρίως με την επ’ αόριστον κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Ουγγαρία και τη νέα εξουσία της κυβέρνησης να κυβερνάει με διάταγμα, αλλά και την απόφαση της Πολωνίας να διεξαγάγει προεδρικές εκλογές κατά τη διάρκεια της πανδημίας, παρά τις ανησυχίες για το πόσο δίκαιες είναι, λόγω της νέας συμμετοχής μηχανισμών και εκστρατειών.
Οι ευρωβουλευτές κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο να διασφαλίσουν ότι όλες οι δράσεις που λαμβάνονται από τα κράτη-μέλη είναι σύμφωνες με τις αξίες και τις συνθήκες της ΕΕ.
Κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών στις 23 Απριλίου, οι ευρωβουλευτές τόνισαν την ανάγκη σεβασμού όλων των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής, σε όλα τα κράτη-μέλη, και κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θέσει κατευθυντήριες γραμμές.
Η ομάδα παρακολούθησης της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, LIBE (DRFMG)παρακολουθεί στενά τον αντίκτυπο των έκτακτων μέτρων που λαμβάνουν τα κράτη-μέλη.
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρέιντερς, υποσχέθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την κατάσταση σχετικά με το κράτος δικαίου των κρατών-μελών.
Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν από τον Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δράσουν αποφασιστικά για την αντιμετώπιση των σοβαρότερων παραβιάσεων στην Πολωνία και την Ουγγαρία, επεκρίνοντάς τους για την έλλειψη προόδου στις τρέχουσες διαδικασίες του άρθρου 7(1) οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κυρώσεις συμπεριλαμβανομένης της απώλειας δικαιωμάτων ψήφου στο Συμβούλιο, εάν αποδειχθεί σαφής κίνδυνος σοβαρής παραβίασης των αξιών της ΕΕ.
Διαβάστε τα 10 πράγματα που κάνει η ΕΕ για την καταπολέμηση του κορονοϊού.
Η κατάσταση στην Πολωνία και την Ουγγαρία
Λόγω των περιοριστικών μέτρων έκτακτης ανάγκης του Covid-19, η Πολωνία αποφάσισε, στις αρχές Απριλίου, να οργανώσει ταχυδρομικά τις προεδρικές εκλογές της 10ης Μαΐου. Η διεξαγωγή εκλογών στη μέση της πανδημίας και η αλλαγή του εκλογικού κώδικα λίγο πριν τις εκλογές, θεωρούνται προβληματικές.
Ενώ ο Πολωνός υπουργός Δικαιοσύνης, Ζιόμπρο Σμπίγκνιεφ, είπε στους ευρωβουλευτές ότι οι μεταρρυθμίσεις ήταν σύμφωνες με τις διατάξεις των κρατών-μελών, η πλειοψηφία των βουλευτών του ΕΚ αμφισβήτησαν το πώς είναι δυνατόν να διεξαχθούν δίκαιες εκλογές υπό τις τρέχουσες συνθήκες.
Στην Πολωνία, υπάρχει επίσης αυξανόμενη ανησυχία για την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος έπειτα από πρόσφατες μεταρρυθμίσεις, ενώ δικαστές που τις αμφισβητούν αντιμετωπίζουν πειθαρχικές διώξεις. Ανησυχίες έχουν προβληθεί και με τα εμπόδια που τίθενται στον τρόπο εφαρμογής των αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ευρωβουλευτές ανησυχούν ακόμη για τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις σχετικά με τα δικαιώματα των LGBTI και τους περιορισμούς στη νομοθεσία των αμβλώσεων και της σεξουαλικής εκπαίδευσης.
Η Ουγγαρία κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω κρίσης του Covid-19 στις 23 Μαρτίου, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να κυβερνάει με διάταγμα. Το ΕΚ ανησυχεί για την επ αόριστον αύξηση των εκτελεστικών εξουσιών της απόφασης. Στο νέο σύνολο μέτρων που σχετίζονται με τον κορονοϊό περιλαμβάνει ποινή φυλάκισης πέντε ετών για διάδοση παραπληροφόρησης, προκαλώντας φόβους ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να λογοκρίνει τα μέσα ενημέρωσης και αναφορές επιθέσεων σε τοπικές αρχές και δημόσιες επιχειρήσεις που διοικούνται από την αντιπολίτευση, αυξάνοντας τις ανησυχίες για τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Επόμενα βήματα
Η επιτροπή LIBE θα συντάξει, έως τα μέσα Ιουλίου, ενδιάμεση έκθεση σχετικά με τον καθορισμό ενός σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης του κράτους δικαίου από την Πολωνία.
Το Συμβούλιο αναμένεται να επαναφέρει τις συζητήσεις και τις διαδικασίες που σχετίζονται με τις τρέχουσες διαδικασίες του άρθρου 7 κατά της Πολωνίας και της Ουγγαρίας στην ημερήσια διάταξη.
Ιστορικό
Σε ψήφισμα τον Ιανουάριο, το ΕΚ δήλωσε ότι το κράτος δικαίου στην Πολωνία και την Ουγγαρία έχει επιδεινωθεί, όταν οι δύο παράλληλες διαδικασίες του άρθρου 7(1) ενεργοποιήθηκαν το 2017 και το 2018. Με την κρίση του κορονοϊού, τα πράγματα επιδεινώθηκαν.
