ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΕΙΑ – Άνθρωποι του τόπου μας: Τα εγκαίνια της έκθεσης ζωγραφικής του Αθανάσιου Σταθακόπουλου στην Αστική Σχολή

ΣΧΟΛΙΟ της Αγάπης Στεφανίδου, Δρ. Κλασικής Φιλολογίας- The Ohio State University

Τιμήθηκε ο δημιουργός από τον Δήμο Κατερίνης για την σπουδαία καλλιτεχνική του πορεία και προσφορά

Ένα μοναδικό ταξίδι στο χρόνο μέσα από τις δημιουργίες του Αθανάσιου Σταθακόπουλου, του ζωγράφου, που συνυφάνθηκε όσο λίγοι με την ιστορία της Κατερίνης, παρουσιάζεται στην Αστική Σχολή, στο πλαίσιο των ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΕΙΩΝ: «Άνθρωποι του τόπου μας». Τα εγκαίνια της έκθεσης, παρουσία εκπροσώπων των τοπικών αρχών, φορέων, συλλόγων, με την πολυπληθή προσέλευση φίλων της τέχνης και του πολιτισμού έγιναν χτες το βράδυ, στην Αστική Σχολή.

Τον Κατερινιώτη Ζωγράφο, για την συμβολή του στην ανάδειξη της Τέχνης και του Πολιτισμού του τόπου μας, τίμησε η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Ελίνα Διαμαντοπούλου, η οποία μετέφερε το χαιρετισμό του Δημάρχου, Ιωάννη Ντούμου και όπως τόνισε μεταξύ άλλων: «Τιμούμε έναν άνθρωπο αφιερωμένο στην τέχνη του, στην τέχνη της ζωγραφικής, έναν καλλιτέχνη, τον Αθανάσιο Σταθακόπουλο, τον Κατερινιώτη ζωγράφο, ο οποίος στην 60χρονη και πλέον διαδρομή του, ανέδειξε, μέσα από τους πίνακές του, εκτός των άλλων, την ίδια την πόλη της Κατερίνης και την καθημερινότητά της στις πιο χαρακτηριστικές πτυχές της. Η αξία του έργου είναι αδιαμφισβήτητη. Όπως και η ταπεινότητά που τον διακρίνει παρά το καλλιτεχνικό του διαμέτρημα. Προσωπικά, τολμώ να πω ότι με τα πινέλα του ο κ. Σταθακόπουλος αγγίζει επί δεκαετίες τις ψυχές μας, μπαίνει στα σπίτια μας και δεν μπορεί να κρύψει ότι είναι ένας ρομαντικός τοπικιστής που αγαπά την πόλη του γι΄ αυτό και κατά τη διάρκεια της καριέρας του η Κατερίνη υπάρχει πάντα και διαχρονικά στους καμβάδες του».

Χαιρετισμό απεύθυνε ο Βουλευτής Πιερίας, Ξενοφών Μπαραλιάκος, ο οποίος σημείωσε  – μεταξύ άλλων – απευθυνόμενος στον δημιουργό: «Τιμάτε με το έργο σας  τον τόπο μας και την ιστορία μας και η Κατερίνη σας χρωστάει πολλά, καθώς έχετε προσφέρει τα μέγιστα στην ανάδειξη της Τέχνης και του Πολιτισμού της πόλης μας στο πέρασμα των χρόνων». Για το σημαντικό έργο και την προσφορά του δημιουργού μίλησαν επίσης, η πρόεδρος του συλλόγου Εικαστικών Πιερίας, Τάνια Μήλιου, καθώς και το μέλος του Δ.Σ, Ελευθερία Μπουκουβάλα.

Με ιδιαίτερη συγκίνηση ο κος Σταθακόπουλος ευχαρίστησε για την τιμή τον Δήμαρχο Κατερίνης, Ιωάννη Ντούμο, την αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Ελίνα Διαμαντοπούλου, τον Σύλλογο Εικαστικών Ν.Πιερίας, του οποίου υπήρξε ιδρυτικό μέλος, ενώ στην ξενάγηση που ακολούθησε περιέγραψε στο κοινό την ταυτότητα των έργων του. 

Διάρκεια έκθεσης:  έως 17 Νοεμβρίου

Ώρες λειτουργίας: 10:00 – 13:00 & 18:00 έως 21:00

Σε συνεργασία με τον Σύλλογο Εικαστικών Ν. Πιερίας.

ΣΧΟΛΙΟ της Αγάπης Στεφανίδου, Δρ. Κλασικής Φιλολογίας- The Ohio State University

Η Αναδρομική Έκθεση του ζωγράφου της πόλης μας Αθανασίου Σταθακόπουλου.

Από τις 9 έως τις 17 Νοεμβρίου φιλοξενείται στην αστική σχολή Κατερίνης η έκθεση του ζωγράφου της πόλης μας Αθανασίου Σταθακόπουλου, μιας μορφής που σημάδεψε και σημαδεύει τα εικαστικά δρώμενα του τόπου μας. Ο Αθανάσιος Σταθακόπουλος είναι ο ζωγράφος της πόλης μας εδώ και 65χρόνια.

Δεν είναι τυχαίο ότι η παρούσα έκθεσή του επιλέγεται να αποτελέσει μέρος των φετινών Αικατερινείων και του προγράμματος των «Ανθρώπων του τόπου μας», επιλογή του δήμου Κατερίνης που αντανακλά τη βαθιά σχέση του Αθανάσιου Σταθακόπουλου με την πόλη του. Πρόκειται για μια σχέση διάδρασης: ο ζωγράφος εμπνέεται από τον τόπο μας και ταυτόχρονα αποτελεί διαχρονικά μέρος της πολιτιστικής του κληρονομιάς. Ο ίδιος άλλωστε δηλώνει «τοπικιστής».

Η Κατερίνη αποτελεί μία από τις βασικές θεματικές της έκθεσης. Όταν ο επισκέπτης της έκθεσης μπει στο χώρο που την φιλοξενεί ξεχωρίζει σε κεντρική θέση πάνω σε καβαλέτο έναν πίνακα που απεικονίζει το αρχοντικό του Τσαλόπουλου πριν την ανακαίνισή του και στο προσκήνιο τη μορφή ενός ζωγράφου γυρισμένου πλάτη να το αποτυπώνει σε έναν πίνακα. «Αυτός είμαι εγώ», εξηγεί ο ζωγράφος, που δε διστάζει να μας βάλει στο εργαστήρι του και να επισημάνει την αυτοαναφορικότητα του έργου του. Αυτό-αναφέρεται ως ζωγράφος ενός κτηρίου-συμβόλου της πόλης μας και συνεκδοχικά ως ο ζωγράφος της πόλης μας, αφού σε αυτόν τον πίνακα έβαλε τον εαυτό του, ήδη από το 1990. «Τα σημεία της πόλης μου μιλούν όταν περνάω». Σε άλλο πίνακα βλέπουμε τους κουλουρτζήδες στην οδό Κύπρου με φόντο μπαλκόνια κλασικής αρχιτεκτονικής, οδοκαθαριστές με τις χαρακτηριστικές στολές τους που συνταιριάζουν τη νατουραλιστική απεικόνιση με την ζωγραφική Κατερίνη του Σταθακόπουλου, το άγαλμα της Νίκης να στέκει ακίνητο πίσω από βιαστικούς περαστικούς. Οι φιγούρες συνήθως γυρισμένες με πλάτη ή με αδρά χαρακτηριστικά για να τονιστεί το οικείο ντόπιο σκηνικό.

Καθώς η έκθεση χαρακτηρίζεται αναδρομική περιλαμβάνει και χαρακτηριστικούς πίνακες παλαιότερων εκθέσεων όπως τα κορίτσια με τις ομπρέλες και τα παιδιά με τα ρόδια. Ο Σταθακόπουλος προτιμά πάντα να συνδέει πίνακες με διαφορετικές μορφές, χρώματα και παρασκήνια με την προσθήκη ενός ορισμένου μοτίβου. Για παράδειγμα το ρόδι, φωτίζεται στα χρώματα και στις λεπτομέρειές του ως σύμβολο καλοτυχίας σε τελείως διαφορετικά περιβάλλοντα: τα ρόδια στην αγκαλιά παιδιών, τα ρόδια δίπλα σε παιδιά, ρόδια και θάλασσα, ρόδια και ηλιοβασίλεμα, ρόδια και αντικείμενα του παρελθόντος.

Τέτοια αντικείμενα του παρελθόντος, που συνήθως συναντούμε σε λαογραφικά μουσεία, όπως σίδερο με κάρβουνα, μια παλιά φωτογραφική μηχανή ή εκείνη την ξύλινη καρέκλα στην οποία καθόμασταν στην τραπεζαρία της γιαγιάς, δημιουργούν μια ατμόσφαιρα νοσταλγίας στον επισκέπτη της έκθεσης. Δεσπόζοντα ρόλο ανάμεσα σε αυτά παίζουν οι πόρτες αρχοντικών σπιτιών, είτε μόνες είτε με έμφαση στα ρόπτρα τους. Ο ζωγράφος θα αναφωνήσει όταν τον ρωτάμε «γιατί πόρτες;»: «Ποιος ξέρει πόσοι πέρασαν από αυτή την πόρτα, δήμαρχοι, γιατροί, δάσκαλοι, πρόεδροι, σπουδαίοι και ασήμαντοι…», η πόρτα ως μάρτυρας της κοινωνικής ιστορίας των ανθρώπων. Αυτά είναι και τα πιο πρόσφατα από τα έργα του.

Κάθε φορά όμως που επισκεπτόμαστε μια έκθεση του Σταθακόπουλου καταλαβαίνουμε ότι στο επίκεντρο του καλλιτεχνικού του ενδιαφέροντος βρίσκονται τα ανθρώπινα πρόσωπα είτε ολόσωμα είτε σε πορτρέτο, και κυρίως οι προσωπογραφίες παιδιών και νεαρών κοριτσιών. Δεν χαμογελούν ποτέ, αλλά σε κοιτούν στα μάτια ή είναι αφοσιωμένα σε κάτι ονειρικό: ρίχνουν μια χάρτινη βάρκα στη θάλασσα, παίζουν κιθάρα, σκέφτονται. Οι φυσιογνωμίες του Σταθακόπουλου αν και ρεαλιστικές, κρύβουν πάντα ένα μυστήριο που προκύπτει από τον τρόπο που παίζει με τα χρώματα και τους φωτισμούς και με τον τρόπο που τις συνοδεύει με ένα αντικείμενο σε ένα τοπίο που ηθελημένα σβήνει.

Ο πίνακας, ωστόσο, που μαγνητίζει τον επισκέπτη στη συγκεκριμένη έκθεση είναι πάλι ένα κορίτσι, αλλά αυτή τη φορά μια φυσιογνωμία λιγότερο ρεαλιστική και περισσότερο μυστικιστική. Ένα κορίτσι που ξεπροβάλλει από τη μέση και πάνω, ούτε ντυμένο ούτε γυμνό, με γυρισμένο το πρόσωπο μισό προς τα εμπρός, ημιπροφίλ, με το ένα μάτι να κοιτάει αυτόν που την κοιτάει και το άλλο να χάνεται στο άπειρο του γκριζομαύρου φόντου. Ένα κορίτσι που δεν έχει χρώματα ρεαλιστικά -μαύρο, γκρι, μπορντώ είναι η κυρίαρχη παλέτα- και μοιάζει να διαμαρτύρεται βουβά, σα να έχει υποφέρει, σα να ακόμη υποφέρει, αλλά αγέρωχα υπομένει. Ένας πίνακας που θα μπορούσε να έχει θέση ακόμη και σε σύγχρονα μουσεία τέχνης.

Αγάπη Στεφανίδου

Δρ. Κλασικής Φιλολογίας

The Ohio State University