Ο Βουλευτής ΝΙΚΗΣ Πιερίας, κ. Δελβερούδης Κομνηνός, στα πλαίσια του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, κατέθεσε Ερώτηση προς τους αρμόδιους Υπουργούς, με αφορμή την κλιμακούμενη κρίση Λειψυδρίας και τα προβλήματα Ύδρευσης – Άρδευσης στη χώρα μας, αναδεικνύοντας επιγραμματικά τα εξής:
- Υψηλός κίνδυνος λειψυδρίας: Η Ελλάδα βρίσκεται στην 19η θέση παγκοσμίως στον κίνδυνο εμφάνισης λειψυδρίας, λόγω κλιματικής κρίσης, ελλιπούς και αναποτελεσματικής διαχείρισης των υδάτων στη χώρα μας.
- Καθυστέρηση σε πολιτικές και τεχνολογίες: Καθυστερημένη εφαρμογή ευρωπαϊκής οδηγίας για τα νερά και αργή υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
- Ανησυχητικά στοιχεία: Σημαντική μείωση υδάτινων αποθεμάτων σε αγροτικές και τουριστικές περιοχές – στη κορυφή των δεικτών ξηρασίας η Αν. Μακεδονία & Θράκη.
- Αυξημένη κατανάλωση: Η αυξημένη κατανάλωση σε νησιά και παράκτιες ζώνες, επιδεινώνει την κατάσταση.
- Ανεπάρκεια υποδομών: Απώλειες άνω του 30% από παλιά δίκτυα – απουσία ολοκληρωμένης διαχείρισης υδάτων.
- Εξάντληση υπόγειων αποθεμάτων: Η υπεράντληση υπόγειων υδάτων, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές, οδηγεί σε εξάντληση και υφαλμύρωση.
- Δραματικά στοιχεία από το φράγμα Θησαυρού στο Παρανέστι: Από 180 εκ. κ.μ. (2023) σε μόλις 40 εκ. κ.μ. φέτος. Ζημιές 190 εκατ. € στην Περιφέρεια.
- Ακριβό νερό για ΔΕΥΑ: Ανύπαρκτη επιδότηση του νερού μέσω γεωτρήσεων – άδικο το τιμολόγιο ύδρευσης που επιβαρύνει τους πολίτες.
- Απαίτηση για Βιομηχανικό Τιμολόγιο: Το πάγιο αίτημα της ΕΔΕΥΑ για Βιομηχανικό ρεύμα κατά την παραγωγή νερού, παραμένει αναπάντητο, με αποτέλεσμα οι ΔΕΥΑ να χρησιμοποιούν το ακριβό μη Βιομηχανικό ρεύμα.
- Απειλή ιδιωτικοποίησης νερού: Νέο σχέδιο νόμου επιβάλει συνενώσεις ΔΕΥΑ χωρίς δυνατότητα επιλογής – διαγωνισμοί μέσω Υπερταμείου κατά παράβαση απόφασης του ΣτΕ.
Τα κρίσιμα ερωτήματα που έθεσε ο κ. Δελβερούδης προς την Κυβέρνηση:
- Πώς θα στηριχθούν οι αγρότες ολόκληρης της χώρας που πλήττονται από την έλλειψη νερού;
- Ποιος σχεδίασε – αν σχεδίασε – μακροπρόθεσμα έργα για να αποφευχθεί το σημερινό αδιέξοδο στο πότισμα των χωραφιών και ποιος θα καλύψει τις τεράστιες απώλειες των αγροτών;
- Τι θα γίνει μέχρι να κατασκευαστούν τα έργα αποθήκευσης νερού, όπως για παράδειγμα στο Παρανέστι Δράμας;
- Ποια μέτρα έχουν ληφθεί για την ενίσχυση της ανακύκλωσης και την επαναχρησιμοποίηση του νερού;
- Πότε επιτέλους θα δούμε: εκσυγχρονισμό των υποδομών, εφαρμογή έξυπνων τεχνολογιών, λιγότερο υδροβόρες πρακτικές και ουσιαστική στήριξη στους αγρότες για τη μετάβασή τους σε πιο ανθεκτικές καλλιέργειες;
- Ζητείται άμεση ενίσχυση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης για την αντικατάσταση απαρχαιωμένων δικτύων και υποδομών – προτεραιότητα η εξοικονόμηση και η ορθολογική διαχείριση πόσιμου νερού.
- Πότε θα εφαρμοστεί επιτέλους το βιομηχανικό τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος για τις ΔΕΥΑ; Η μη εφαρμογή του αυξάνει τεχνητά το κόστος παραγωγής και επιβαρύνει τους καταναλωτές.
- Ζητείται σαφής δέσμευση της κυβέρνησης για την προστασία του νερού ως δημόσιου αγαθού – αντίθετα, η ανάθεση διαδικασιών στο Υπερταμείο, παρά την απόφαση του ΣτΕ, εγείρει σοβαρές ανησυχίες για ιδιωτικοποίηση “από το παράθυρο”.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Κοινοβουλευτικής Ερώτησης
Προς,
τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Παπασταύρου Σταύρο
τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Τσιάρα Κων/νο
Θέμα: «Λειψυδρία – Προκλήσεις & Προβλήματα Ύδρευσης – Άρδευσης στη χώρα μας»
Κύριοι Υπουργοί,
Σύμφωνα με δημοσιεύματα η χώρα μας βρίσκεται πολύ ψηλά, συγκεκριμένα στη 19η θέση, σε σχέση με τον κίνδυνο εμφάνισης λειψυδρίας, κυρίως εξαιτίας της Κλιματικής κρίσης.
Το πρόβλημα, όπως επισημαίνεται από τους επιστήμονες, δεν περιορίζεται στην ποσότητα των υδάτων, αλλά αφορά κυρίως την ελλιπή και αναποτελεσματική διαχείριση αυτών στη χώρα μας. Κάνουν λόγο για καθυστερήσεις στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας για τα νερά και αργή υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Τα αποθέματα νερού μειώνονται σημαντικά σε πολλές περιοχές, γεωργικές και τουριστικές, ενώ η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση των δεικτών ξηρασίας στην Ελλάδα.
Επειδή, σύμφωνα με τους ειδικούς, η εντατική γεωργία, ο τουρισμός και η αστική ανάπτυξη αυξάνουν τη ζήτηση νερού, ιδιαίτερα σε νησιά και παράκτιες περιοχές,
Επειδή, οι απαρχαιωμένες υποδομές, διαρροές στα δίκτυα ύδρευσης, μεγαλύτερες του 30-40% και η έλλειψη ολοκληρωμένης διαχείρισης υδάτων επιδεινώνουν το πρόβλημα,
Επειδή, η υπερβολική άντληση υπόγειων υδάτων, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές, οδηγεί σε εξάντληση και υφαλμύρωση,
Επειδή, τα δεδομένα που έχουμε για φέτος είναι πολύ χειρότερα από πέρυσι, αλλά και από τα προηγούμενα χρόνια, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το Φράγμα του Θησαυρού στο Παρανέστι όπου, δυστυχώς, κάθε χρόνο αποδεσμεύεται όλο και λιγότερο νερό από τη ΔΕΗ. Έτσι, ενώ το 2023 αποδέσμευε 180 εκ.κυβ. μέτρα νερού, πέρυσι, το 2024, η ΔΕΗ αποδέσμευσε 75 εκατομμύρια κ.μ. νερού, ενώ φέτος προβλέπεται μόλις 40 εκατομμύρια κ.μ. Από αυτό και μόνο φαίνεται το μέγεθος του προβλήματος. Οι εκτιμώμενες ζημιές για την Περιφέρεια υπολογίζονται στα 190 εκατ. ευρώ, με την αγροτική παραγωγή να υφίσταται τις μεγαλύτερες απώλειες,
Επειδή, δεν είναι δυνατόν το νερό για ύδρευση από ΔΕΥΑ, μέσω γεωτρήσεων να τιμολογείται ακριβότερα και από εκείνο των αγροτών για καλλιέργειες, ενώ ταυτόχρονα δεν επιδοτείται, όπως συμβαίνει με τους αγρότες, με αποτέλεσμα όλο αυτό το κόστος να μετακυλίεται στους καταναλωτές,
Επειδή, δεν εισακούστηκε ποτέ μέχρι σήμερα το πάγιο αίτημα της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. (Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης-Αποχέτευσης) για Βιομηχανικό Τιμολόγιο κατά την παραγωγή πόσιμου νερού, με αποτέλεσμα οι ΔΕΥΑ να χρησιμοποιούν το ακριβό μη Βιομηχανικό ρεύμα,
Επειδή, οι πραγματικές σας προθέσεις φάνηκαν ξεκάθαρα πάλι με την επαναφορά ενός νέου Σχεδίου Νόμου στη Δημόσια Ηλεκτρονική Διαβούλευση από 13.02-28.02.2025 του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο «ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ», όπου με έναν εκβιαστικό τρόπο ζητούν από τις ΔΕΥΑ «ή συνενώνεσαι ή δεν επιδοτείσαι». Αυτό δεν είναι οικειοθελής συνένωση. Αυτό δεν είναι εξυγίανση,
Επειδή, επιπλέον στην εν λόγω Δημόσια Ηλεκτρονική Διαβούλευση στα «Μέτρα αντιμετώπισης Λειψυδρίας» προσπαθείτε, για ακόμα μια φορά, να ιδιωτικοποιήσετε το σημαντικότερο δημόσιο αγαθό για τον άνθρωπο, το νερό, με την ανάθεση διαγωνιστικών διαδικασιών στο Υπερταμείο (Ε.Ε.ΣΥ.Π.) το οποίο δεν αποτελεί Ελληνικό Δημόσιο, δεδομένου και της απόφασης του ΣτΕ που έκρινε Αντισυνταγματική τη διαβίβαση του 50,003 % της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ (μετά τη προσφυγή της ΕΥΔΑΠ), που είχατε προσπαθήσει παλιότερα μέσω του νόμου 4389/2016,
Για τους ανωτέρω λόγους, ερωτάσθε κύριοι Υπουργοί:
1. Πώς προτίθεστε να καλύψετε άμεσα τις καταστροφικές συνέπειες για τους ίδιους τους αγρότες, όχι μόνο του Νέστου, αλλά και ολόκληρης της χώρας από τη δραματική μείωση των αποθεμάτων νερού στις αγροτικές καλλιέργειες;
2. Πώς οι αγρότες του Νέστου, οι οποίοι έχουν τεράστια αγωνία και προβληματισμό γιατί χάνουν τις καλλιέργειές τους επειδή κάποιοι δεν προνόησαν, δεν σχεδίασαν και πολύ περισσότερο δεν υλοποίησαν κανένα σοβαρό μακροπρόθεσμο έργο, κύριοι της Κυβέρνησης, θα ποτίσουν φέτος τα χωράφια τους μόλις με 40 από τα 180 εκατομμύρια κ. μ. νερού που πότιζαν το 2023; Σε ένα πρόβλημα που δεν ήταν ούτε φετινό ούτε περσινό. Ποιος θα καλύψει τις τεράστιες απώλειές τους;
3. Τι πρόκειται να γίνει μέχρι την κατασκευή των έργων υδραυλικής αποθήκευσης – αντλησιοταμίευσης, τα οποία είναι μακροπρόθεσμα και, δυστυχώς, απαιτούν πολύ χρόνο, όπως στο Φράγμα του Θησαυρού στο Παρανέστι Δράμας;
4. Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα στη χώρα μας σε ότι αφορά την άμεση ενίσχυση της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης του νερού;
5. Πότε έγινε εκσυγχρονισμός των υποδομών – ειδικά στον αγροτικό τομέα; Πότε εφαρμόσθηκαν στη χώρα μας έξυπνες τεχνολογίες, λιγότερο υδροβόρες πρακτικές, στήριξη στους αγρότες για τη μετάβαση σε πιο ανθεκτικές καλλιέργειες, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση από τους πολίτες έως τους επαγγελματίες του τουρισμού, εκτός κάποιων πιλοτικών προγραμμάτων;
6. Προτίθεστε να ενισχύσετε τις ΔΕΥΑ για αντικατάσταση των απαρχαιωμένων υποδομών τους και του δικτύου ύδρευσης στο πλαίσιο της ορθολογικότερης διαχείρισης του πόσιμου νερού;
7. Πότε επιτέλους προτίθεστε να αλλάξετε τα τιμολόγια των ΔΕΥΑ σε Βιομηχανικά, έτσι ώστε να επιτευχθεί ουσιαστική και πραγματική μείωση του κόστους παραγωγής του νερού για τις ίδιες τις ΔΕΥΑ, αλλά και για τους καταναλωτές;
8. Πώς προτίθεστε να εξασφαλίσετε τον δημόσιο χαρακτήρα του νερού, ενώ όπως φαίνεται από τα παραπάνω, επανέρχεστε από το «παράθυρο» παρακάμπτοντας το ΣτΕ και επαναφέροντας το Υπερταμείο, δηλαδή τους Ιδιώτες;
Ο ερωτών Βουλευτής,
Κομνηνός Δελβερούδης
