Στάση Αλυκή Κίτρους = Αξιοποίηση / Σιδηροδρομικός Σταθμός Κατερίνης = Εγκατάλειψη

Η εγκαταλειμμένη στάση ΑΛΥΚΗ Κίτρους, βρήκε νέες ράγες και ανέβηκε στο τρένο της αξιοποίησης και της ανάπτυξης

Ο εν λειτουργία Σιδηροδρομικός Σταθμός Κατερίνης έχει γύρω του εκτάσεις και υποδομές που ρημάζουν και καταστρέφονται χάνοντας κάθε μέρα τα τρένα της αξιοποίησης και λειτουργίας προς όφελος του κοινωνικού συνόλου

Πρόσφατα έλαβε ευρεία δημοσιότητα μια ιδιωτική επιχειρηματική πρωτοβουλία για την «αναγέννηση» της στάσης «ΑΛΥΚΗ» Κίτρους. Τα κτίσματα του σταθμού και ο γύρω χώρος είχαν αφεθεί στην φθορά της εγκατάλειψης από τότε που άλλαξε η πορεία της σιδηροδρομικής γραμμής και βγήκε εκτός αυτή η στάση. Υπήρξε όπως το ενδιαφέρον, συγκροτήθηκε μια ομάδα νέων ανθρώπων που διαμόρφωσαν μια καινοτόμα πρόταση αξιοποίησης του χώρου και άρχισαν να την υλοποιούν.

Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα οικολογική τουριστική μονάδα με ήπιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και με πρωτότυπες εγκαταστάσεις. Οι παρεμβάσεις είναι ήπιες, με σεβασμό στην αισθητική και αρχιτεκτονική ταυτότητα, τόσο του χώρου του σταθμού όσο και του γειτονικού υγροτόπου και των αλυκών.

Για τις ανακατασκευές των κτιρίων, επιλέγονται όπου είναι εφικτό τα υπάρχοντα υλικά, όπως τα πλακάκια στο δάπεδο του εκδοτηρίου του σταθμού που είναι από τις αρχές του 19ου αιώνα (1904) κατασκευασμένα στην πλακοποιία «Μεφσούτ» από το Βόλο και τα τούβλα στο πλινθοκεραμοποιείο «Τσαλαπάτα».

Σύμφωνα με τον Λευτέρη Μουμουλίκα, ο οποίος έχει την επίβλεψη του έργου, «Χρησιμοποιούμε, όσο το δυνατόν περισσότερο, τα υπάρχοντα υλικά ώστε να ανακυκλωθούν στη νέα κατασκευή και με ήπιες παρεμβάσεις από νέα υλικά να κρατήσουμε τον χώρο όσο πιο γνήσιο και αυθεντικό ώστε να παραπέμπει στην εποχή που λειτουργούσε πραγματικά ο σταθμός. Έτσι, στη δομή των κτιρίων έχουν προστεθεί παλιά τούβλα του σταθμού, κεραμίδια και ξύλα από τις σκεπές ακόμη και παλιές σιδερένιες ράγες ως υποστυλώματα, προκειμένου να διατηρηθεί αυτή η ομοιομορφία των κτιρίων».

Στο χώρο έχουν ξανατοποθετηθεί οι ράγες και έχουν μεταφερθεί 7 βαγόνια, με στόχο τη μετατροπή τους σε ενοικιαζόμενα δωμάτια. Στο κτίριο με την χαρακτηριστική επιγραφή «ΑΛΥΚΗ» το οποίο λειτουργούσε ως εκδοτήριο εισιτηρίων και αίθουσα αναμονής των επιβατών σύμφωνα με την μελέτη προβλέπεται να δημιουργηθούν οι κοινόχρηστοι χώροι της επιχείρησης όπως η υποδοχή (reception), σαλόνι, αίθουσα πρωινού- φαγητού, κουζίνα, αποθήκη που θα εξυπηρετεί την κουζίνα και χώρος αποθήκευσης αποσκευών πελατών.

Μπροστά από το κτίριο, δίπλα από τις παλιές γραμμές του σιδηρόδρομου και κάτω από το υπάρχον υπόστεγο, το οποίο θα συντηρηθεί, θα αναπτυχθούν τραπεζοκαθίσματα, ενώ στο δώμα του κτιρίου θα δημιουργηθεί παρατηρητήριο πουλιών καθώς μπροστά, πολύ κοντά, απλώνεται ο υδροβιότοπος των Αλυκών Κίτρους όπου υπάρχει μεγάλος και πολυποίκιλος αριθμός ορνιθοπανίδας. Ένας πρώτος στόχος είναι η ολοκλήρωση του κτιρίου μέχρι τον Αύγουστο για να λειτουργήσει ως καφέ.

«Θέλουμε να λειτουργήσουμε τον ξεχασμένο σταθμό με άλλους όρους, δημιουργώντας, εκτός από τα καταλύματα, θερινό σινεμά, παιδότοπο και παρατηρητήριο πουλιών, διοργανώνοντας εκδρομές στη γειτονική προστατευόμενη περιοχή των Αλυκών Κίτρους και αναβιώνοντας γενικότερα τον σταθμό, που αποτέλεσε μέρος της γραμμής, η οποία συνέδεε σιδηροδρομικά τη Θεσσαλονίκη με την Αθήνα», δήλωσε σχετικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Αλέξανδρος Τίλλας, ο οποίος έχει μισθώσει τον χώρο και τα κτίσματα από τη ΓΑΙΟΣΕ.

Στα ευχάριστα απρόσμενα αξιοποίησης του χώρου είναι η ανακάλυψη κατεστραμμένου βαγονιού που παραπέμπει στην ανατίναξη γερμανικού βαγονιού από τους αντάρτες στην διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Φυσικά και αυτό το «εύρημα» θα ενταχθεί και θα αναδειχθεί στο υπό υλοποίηση έργο.

Αυτή είναι η θετική πλευρά που σε κάνει να ονειρεύεσαι απολαυστικές στιγμές παρέας, δημιουργικής χαλάρωσης και ψυχαγωγίας.

Να δούμε και την άλλη όχθη..

Πρόσφατα ο Δήμος Κατερίνης δημοσιοποίησε ένα μεγαλόπνοο σχέδιο αστικής ανάπλασης με την αξιοποίηση του χώρου όπου λειτουργούσε το εργοστάσιο Εμποτισμού και Επεξεργασίας Ξύλου στο Σιδηροδρομικό Σταθμό Κατερίνης. Με παράδειγμα ίσως την Τεχνόπολη της Αθήνας στο Γκάζι σχεδιάζεται κάτι ανάλογο.

Σύμφωνα με σχετικό Δελτίο Τύπου από 3-3-2021 (ΕΔΩ) «μπαίνει στις ράγες» η μεγάλη αστική αναβάθμιση στον Σιδηροδρομικό Σταθμό όπου θα δημιουργηθεί Κέντρο Καινοτομίας και Πολιτισμού, Μουσείο Τεχνολογίας ΟΣΕ κ.α.

Ουσιαστικά είναι μια πρόταση του Δήμου Κατερίνης προς την ΓΑΙΟΣΕ για συνεργασία – παραχώρηση της έκτασης με σκοπό την ανάπτυξη και αξιοποίηση των εγκαταστάσεων του παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού και συγκεκριμένα στο ανενεργό πλέον εργοστάσιο εμποτισμού και στους γύρω χώρους. Σύμφωνα με όσα δόθηκαν στη δημοσιότητα πρόκειται για έκταση 42 στρεμμάτων, άρα η πρόταση του Δήμου για ανάπλαση αφορά την μια πλευρά του χώρου, την δυτική πλευρά, αυτήν που είναι πριν τις γραμμές, όπως προσεγγίζουμε τον Σιδηροδρομικό Σταθμό από την πόλη της Κατερίνης.

Υπάρχει και μια μεγάλη έκταση και κτίσματα μετά τις γραμμές. Για εκείνο το χώρο και τα υπάρχοντα κτίσματα δεν φαίνεται να προτείνει κάτι ο Δήμος Κατερίνης.

Εγκατάλειψη και συνεχείς καταστροφές

Μετά από διαμαρτυρίες και καταγγελίες περιοίκων του Σιδηροδρομικού Σταθμού για ομάδες, νέων κυρίως, που μπαίνουν τα βράδια στο χώρο του παλιού εργοστασίου και καταστρέφουν ότι υλικό υπάρχει εκεί, μια ομάδα του “odialogos.gr” επισκεφτήκαμε το χώρο και σε μια αναγνωριστική περιήγηση φωτογραφίσαμε τους χώρους όπως είναι σήμερα.

Κατ αρχήν η πρόσβαση για τον καθένα είναι εύκολη και δεν είδαμε να υπάρχει φύλαξη ή σύστημα ενεργοποίησης συναγερμού και αποτροπής πρόσβασης ατόμων. Το μόνο αποτρεπτικό στοιχείο εισόδου στους χώρους, ιδιαίτερα στην περιοχή μετά τις γραμμές είναι η θεόρατη βλάστηση. Δέντρα έχουν κυκλώσει και καλύψει τα κτίρια τα οποία είναι αφημένα έρμαια στην φθορά του χρόνου. Ακόμη και κάποιες υποδομές του Δήμου Κατερίνης, μια παιδική χαρά, παγκάκια και φωτισμός έχουν «πνιγεί» από την βλάστηση και φυσικά καταστρέφονται εγκαταλειμμένα. Μεγάλα κτίρια κατοικιών, γραφείων και αποθήκες ρημάζουν και θα γίνουν σύντομα ερείπια.

Στον χώρο του ανενεργού πλέον εργοστασίου εμποτισμού, υπάρχει άφθονο υλικό που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στο προτεινόμενο Μουσείο Τεχνολογίας ΟΣΕ.

Όμως ήδη όπως φαίνεται επιβεβαιώνονται οι καταγγελίες των περιοίκων ότι γίνονται βανδαλισμοί, πιθανόν και κλοπές υλικού.

Η λογική και ο σωστός σχεδιασμός επιβάλλει όλο αυτό το υλικό να καταγραφεί και να διασφαλιστεί από φθορές και κλοπές.

Αν τελικά καταφέρει να συμφωνήσει ο Δήμος Κατερίνης και η ΓΑΙΟΣΕ στην υλοποίηση αυτής της πρότασης που παρουσίασε ο Δήμος θα πρέπει να υπάρχουν τα κτίσματα και τα υλικά τα οποία θα αποτελέσουν το περιεχόμενο της υλοποίησης του σχεδίου ανάπλασης.

Αν ο χώρος του πρώην πλέον εργοστασίου εμποτισμού παραμείνει όπως είναι μέχρι τώρα στην εγκατάλειψη και έρμαιο στις προθέσεις του κάθε κακόβουλου, μάλλον δεν θα υπάρχουν κτίσματα και υλικά για την υλοποίηση της πρότασης.

Παραμένει βέβαια και το ερώτημα, γιατί ο Δήμος δεν περιλαμβάνει όλη την έκταση του Σιδηροδρομικού Σταθμού στην πρόταση. Θα έχουμε δηλαδή στη δυτική πλευρά όλα αυτά τα ωραία που περιλαμβάνει η πρόταση ανάπλασης και στην άλλη πλευρά των γραμμών θα υπάρχει ένας εγκαταλειμμένος χώρος ερειπίων;

Έκανα αυτή την συγκριτική παρουσίαση δύο προτάσεων και δυο τόπων που μπορούν να αλλάξουν την εικόνα τους και να γίνουν πραγματικά τοπόσημα για την Πιερία. Η ιδιωτική πρωτοβουλία στην Αλυκή Κίτρους παρά τα πάμπολλα εμπόδια και την αποκαρδιωτική ελληνική γραφειοκρατία μάλλον τα καταφέρνει. Ο Δήμος Κατερίνης που υποτίθεται μπορεί να ελιχθεί καλύτερα στο γραφειοκρατικό κατεστημένο της δημόσιας διοίκησης θα τα καταφέρει;