Κάθε καλοκαίρι, Ιούλιο και Αύγουστο στην Ελλάδα, προβάλει ένα περίεργο ερώτημα για όσους κάνουν «διακοπές»: Βουνό ή Θάλασσα …
Κατ’ αρχήν «διακοπές» κάνουν όσοι υποχρεώνονται, πέρα από την φύση τους, να δουλεύουν σε μη ευχάριστες συνθήκες, για βιοποριστικούς λόγους. Αυτοί έχουν την ανάγκη να «ΔΙΑΚΟΨΟΥΝ», να προσπαθήσουν να αισθανθούν πάλι άνθρωποι, να αλλάξουν την καθημερινή ρουτίνα, να κάνουν εξαλλοσύνες- τρέλες, να ξεφύγουν, να ζήσουν … Συνήθως είναι οι αφύσικα εργαζόμενοι μέσα στις αφύσικες πόλεις αστοί, που ακόμα και για τις στοιχειώδεις συνθήκες έχουν υπεύθυνο Ασφαλείας & Υγιεινής της εργασίας και που μερικές φορές «πουλάνε» το κορμί τους για κάποιο επίδομα ανθυγιεινής εργασίας, αντί να εξασφαλίσουν υγιεινές συνθήκες ….
Έχουν ανάγκη να κάνουν «διακοπές» αυτοί που δουλεύουν συνήθως κάπου στο εργοστάσιο ή την υπηρεσία τους και ζούνε με την οικογένειά τους κάπου αλλού.
Αλλά όλοι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να αλλάζουν έστω για λίγο τον χώρο που ζούνε και να πηγαίνουν στο βουνό για να «ανοίξουν» οι πνεύμονες, ή να πάνε στην θάλασσα για να κάνουν τα μπάνια τους στο θαλασσινό νερό …
Αυτοί οι ισορροπημένοι φυσιολογικοί συνάνθρωποι «πάνε στην εξοχή», δεν κάνουν διακοπές, απλά αλλάζουν για λίγο τον χώρο που ζούνε, για να πάνε στο βουνό ή στην θάλασσα.
Αλλά πέραν των ωφελειών στην ανθρώπινη υγεία από την διαμονή για λίγο στο βουνό ή στην θάλασσα, τις οποίες μπορούν να απαριθμήσουν με λεπτομέρειες οι ειδικοί επιστήμονες για τους ανθρώπινους οργανισμούς (οι γιατροί, όχι οι τιτλούχοι μεταπτυχιακών, ούτε οι δημοσιογράφοι, και πολύ περισσότερο όχι οι γράφοντες ή γράφουσες στα Social Media ….), η πάρα πολύ σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ βουνού και θάλασσας είναι η διαχείριση της οικίας, η νομή της οικίας, ή οικονομία …
Η οικονομία στο βουνό είναι η διαχείριση στα όρια περιορισμένων πόρων, και μάλιστα με δυνατότητες αειφορίας (δηλαδή «βιωσιμότητας»), ενώ η οικονομία στις πεδιάδες και στην θάλασσα είναι η σημερινή μορφή οικονομίας που θεωρεί ότι οι πόροι είναι απεριόριστοι.
Η σημερινοί εφαρμοζόμενοι καταστροφικοί κανόνες οικονομίας, σύμφωνα με το Global Footprint Network, κατάντησαν έτσι ώστε οι άνθρωποι να καταναλώσουν τους διαθέσιμους ετήσιους πόρους της Γης για όλο το 2018, ήδη μέχρι τις 1 Αυγ 2018 (ημέρα της υπέρβασης της γης). Η Ημέρας Υπέρβασης υπολογίζεται συγκρίνοντας την συνολική ετήσια κατανάλωση της ανθρωπότητας, με την ικανότητα της Γης να αναδημιουργήσει τους φυσικούς πόρους (βιοεπάρκεια). Όσο περισσότερο καταναλώνουμε πέρα από την ικανότητα της Γης να αναδημιουργήσει τους πόρους, τόσο μειώνεται αυτή η ημερομηνία, και οι σημερινοί «ανόητοι» άνθρωποι συγκάτοικοι στον πλανήτη Γη, καταναλώνουν («τρώνε», κλέβουν …) το μέλλον των παιδιών τους και της ανθρωπότητας.
Οι διάφοροι αρνητικοί παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη για την Ημέρα Υπέρβασης της Γης (Earth Overshoot Day) είναι οι εκπομπές αερίων του άνθρακα, η διάβρωση του εδάφους, η αποψίλωση των δασών, η λειψυδρία και η ποιότητα των αποθεμάτων νερού του πλανήτη.
Τα 7,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι, εξαιτίας του καταναλωτικού τρόπου ζωής των
περισσοτέρων, εξαντλούν μέσα σε σχεδόν 7 μήνες τους πόρους που παράγει κάθε χρόνο η Γη και ζουν με «δανεικά»! Στις 29 Ιουλίου 2019, δύο ημέρες νωρίτερα από το 2018 εξαντλήθηκαν τα παραγόμενα – προσφερόμενα αποθέματα φυσικών πόρων. Σύμφωνα με τους σχετικούς υπολογισμούς, η ανθρωπότητα καταναλώνει ποσότητες φυσικών πόρων που αντιστοιχούν σε 1,7 φορές τα αποθέματα της Γης. Όχι όλοι ισότιμα, πχ οι Γάλλοι για να καλύψουν την κατανάλωσή τους χρειάζονται 2,7 πλανήτες σαν την Γη, ενώ οι Αμερικανοί καταναλώνουν 5 «πλανήτες» τον χρόνο …
Η μέχρι σήμερα διαφορά αθροίζεται σε 12 γήινα έτη πόρων, που πρέπει να πληρώσουμε πηγαίνοντας με ποδήλατο, με την μετατροπή μας σε φυτοφάγους, επιβάλλοντας αυστηρά δημογραφικά όρια και επιστρέφοντας στις προ-βιομηχανικές συνθήκες διαβίωσης όπου είναι δυνατόν. Τρομακτικό πραγματικά!
Πέρυσι ανατράπηκε και η ισορροπία ανάμεσα σε κατοίκους τεχνητών πόλεων και κατοίκους της υπαίθρου. Πλέον οι κάτοικοι των αφύσικων πόλεων άρχισαν να υπερτερούν των κατοίκων της υπαίθρου. Και οι υπερσυγκεντρώσεις και οι μεγεθύνσεις, και οι «αφυσικότητες» επικρατούν όλο και περισσότερο. Όταν όμως οι άνθρωποι συνειδητοποιήσουν την ανθρώπινη «θνητότητα», το πόσο μικροί είμαστε όλοι, τότε, ακόμα και αργά, επανέρχονται στην ορθότητα της φιλοσοφίας του βουνού. Στην οικονομία των πεπερασμένων φυσικών πόρων. Στην σωστή προοπτική της τοπικής αειφορίας, στην κυκλική οικονομία, στην ανάγκη για τοπική αυτάρκεια.
Ένας εξαιρετικά καλός υπηρέτης της φύσης, εν όψει συνταξιοδότησης και απελευθέρωσης από δεσμεύσεις δήλωσε στις 13/8/2020, στην Καλαμάτα: «Να επανέλθουμε στη διάρθρωση μιας αγροτικής τυπικής εκμετάλλευσης παλαιά, όπου υπήρχαν: αμπελώνας, συκεώνας, σταφιδεώνας, ελαιώνας, κηπευτικά και κάποια παραγωγικά ζώα. Όχι στη μονοκαλλιέργεια. Να βασιστούμε στις παραδοσιακές καλλιέργειες».
Για την Ελλάδα, που είναι ένας βράχος ριγμένος στην θάλασσα, η μόνη οικονομία που μπορεί να της επιτρέψει να σκέφτεται και το μέλλον, και όχι μόνο την πρόσκαιρη σημερινή αύξηση κερδών (κυρίως μέσω μεγέθυνσης, μέσω μονοκαλλιεργειών και εξαγωγών, μορφής «Πισσαρίδη»), είναι η ορεινή οικονομία, το βουνό. Όχι η αφύσικη, απόκοσμη, απεραντοσύνη της θάλασσας …
Οι ΗΠΑ, η Βραζιλία, η Ρωσία (Σιβηρία), η Αυστραλία, η επίπεδη Γερμανία, ίσως μπορούν να αναζητούν «διακοπές» στην θάλασσα, οι Έλληνες όμως πρέπει να ενσωματώσουν την φιλοσοφία των ανεπαρκών πόρων και να συνηθίσουν να πηγαίνουν εξοχή στο βουνό και βέβαια και για μπάνια στην θάλασσα, αλλά αυτή δεν λείπει σχεδόν από καμιά περιοχή της Ελλάδας.
Στη σύγχρονη «εποποιία των διακοπών», με τις διαφορετικές προτιμήσεις, εκείνη της ορεσίβιας (βουνίσιας) προτίμησης και εκείνη της νησιωτικής (θαλάσσιας), με ενδείξεις προβολής, στα κοινωνικο-πολιτιστικά βιώματα, των πλεονεκτημάτων καθεμιάς μέσα από αφηγήσεις, σέλφι, τοπίων, τρόπων διασκέδασης, τοπικών εδεσμάτων, κλπ, χωρίς επαρκή πνευματική υποστήριξη, ακόμα και η ετήσια αναβάπτιση στην εξοχή, κατάντησε κατανάλωση «διακοπών», στο βουνό ή στην θάλασσα … ελπίζοντας με σύνεση, ώστε να μην φιλοξενούμε και τον covit-19 …
Η «θάλασσα» υπηρετείται κυρίως από τις τουριστικές υπηρεσίες.
Το «βουνό» εξυπηρετείται κυρίως από την πρωτογενή παραγωγή …
Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, ΑγροΝέα
