- Η κατανάλωση στην ΕΕ ευθύνεται για περίπου 10% της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών
- Οι εθελοντικές πρωτοβουλίες απέτυχαν να σταματήσουν το φαινόμενο
- Πρέπει να θεσπιστούν υποχρεώσεις ιχνηλασιμότητας για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ
- Από το 1990 έχουν χαθεί δάση που αντιστοιχούν σε έκταση μεγαλύτερη από τη Νότια Αφρική
Προς το παρόν, δεν υπάρχει νομοθεσία της ΕΕ που να απαγορεύει τη διάθεση στην εσωτερική της αγορά προϊόντων που συμβάλλουν στην καταστροφή δασών εκτός αυτής. Επομένως, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές δεν γνωρίζουν αν τα προϊόντα που αγοράζουν συμβάλλουν στην αποψίλωση των δασών, συμπεριλαμβανομένων των αναντικατάστατων τροπικών δασών που είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία της βιοποικιλότητας.
Ως εκ τούτου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την Πέμπτη έκθεση με 377 ψήφους υπέρ, 75 και 243 αποχές, καλώντας την Επιτροπή να ετοιμάσει το νομικό πλαίσιο της ΕΕ για την ανάσχεση και την αντιστροφή της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών για την οποία φέρει ευθύνη η ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές έκαναν χρήση του δικαιώματος που τους παρέχει η Συνθήκη ΕΕ για να ζητήσουν από την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση.
Χρειάζονται υποχρεωτικής φύσης μέτρα για την ανάσχεση της αποψίλωσης
Οι ευρωβουλευτές δηλώνουν ότι οι εθελοντικές πρωτοβουλίες, η πιστοποίηση από τρίτους οργανισμούς και η εμπορική σήμανση δεν κατόρθωσαν ως πρακτικές να σταματήσουν την αποψίλωση των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο και καλούν την Επιτροπή να συμπεριλάβει στην πρότασή της δεσμευτικά μέτρα για την ανάσχεση και την αντιστροφή της παγκόσμιας αποψίλωσης που προκαλείται από την ΕΕ.
Το νομικό πλαίσιο που ζητούν θα βασίζεται στην υποχρεωτική δέουσα επιμέλεια για τις επιχειρήσεις, πράγμα που σημαίνει ότι αυτές θα πρέπει να διενεργούν αξιολόγηση κινδύνου των προϊόντων τους για να εντοπίζουν, να προλαμβάνουν, να μετριάζουν και να εξηγούν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν το ζήτημα της αποψίλωσης των δασών σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού. Όλοι οι φορείς που δραστηριοποιούνται στην αγορά της ΕΕ πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα τους μπορούν να ιχνηλατηθούν ώστε να είναι σε θέση να προσδιορίζουν την προέλευσή τους και να διασφαλίζουν την επιβολή των κανόνων. Ωστόσο, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να επιβαρύνονται όσο το δυνατόν λιγότερο και οι εταιρείες με μεγάλους αριθμούς προμηθευτών θα πρέπει να εστιάζουν σε όσους είναι πιο πιθανό να επιφέρουν επιβλαβείς επιπτώσεις με βάση την εκτίμηση κινδύνου. Οι εταιρείες που δεν συμμορφώνονται και διαθέτουν στην αγορά της ΕΕ προϊόντα που προέρχονται από πρώτες ύλες οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τα δάση και τα οικοσυστήματα θα πρέπει να αντιμετωπίζουν κυρώσεις.
Η νομοθετική πρωτοβουλία αναφέρεται σε σειρά μελετών που καταδεικνύουν ότι η απαγόρευση στην ΕΕ των προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών δεν θα έχει αντίκτυπο στον όγκο και την τιμή των προϊόντων συνολικά, καθώς και ότι το δυνητικό επιπλέον κόστος που θα βαρύνει την αγορά θα είναι ελάχιστο. Θα ωφελήσει επίσης τις επιχειρήσεις, καθώς θα εξασφάλιζε ισότιμους όρους ανταγωνισμού με την τήρηση των ίδιων προτύπων από τους ανταγωνιστές.
Οι ευρωβουλευτές δηλώνουν ότι ένα τέτοιο νομικό πλαίσιο της ΕΕ θα πρέπει επίσης να επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει και άλλα οικοσυστήματα με υψηλό απόθεμα άνθρακα και πλούσια βιοποικιλότητα εκτός από τα δάση, όπως θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα, υγροβιότοπους, τυρφώνες ή σαβάνες, ώστε να αποφευχθεί η μετατόπιση της πίεσης σε αυτές τις περιοχές. Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να ορίσει τι συνιστά αποψίλωση και υποβάθμιση των δασών. Πιστεύουν επιπλέον ότι τα αρχαία και πρωτογενή δάση θα πρέπει να θεωρούνται και να προστατεύονται ως παγκόσμια κοινά αγαθά και ότι τα οικοσυστήματά τους θα πρέπει να αποκτήσουν νομικό καθεστώς.
Τέλος, τα μέλη του ΕΚ υπογράμμισαν πως η εμπορική και επενδυτική πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να περιλαμβάνει δεσμευτικές και εκτελεστές προβλέψεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη, οι οποίες θα συνάδουν με τις διεθνείς δεσμεύσεις και εκφράζουν τη λύπη τους για το γεγονός ότι οι εν λόγω διατάξεις δεν έχουν συμπεριληφθεί πλήρως στη συμφωνία ΕΕ-Mercosur.
Δηλώσεις
Μετά την ψηφοφορία, η εισηγήτρια Delara Burkhardt (Σοσιαλιστές, Γερμανία) δήλωσε: «Όλοι συμφωνούν ότι τα εθελοντικά μέτρα για την ανάσχεση και την αντιστροφή της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών απέτυχαν. Η έγκριση της παρούσας έκθεσης μας δίνει την ευκαιρία να δημιουργήσουμε ένα λειτουργικό και δίκαιο πλαίσιο, το οποίο θα βασίζεται στην υποχρεωτική δέουσα επιμέλεια. Πρόκειται για ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς την ανάσχεση και την αντιστροφή της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών με μοχλό την ΕΕ».
Σχετικές πληροφορίες
Από το 1990 έχουν καταστραφεί 1,3 εκ. τετραγωνικά χλμ. δασών, έκταση μεγαλύτερη από τη Νότια Αφρική. Η αντιστροφή της αποψίλωσης των δασών είναι καίριας σημασίας για την προστασία της βιοποικιλότητας, τη δημιουργία «πνευμόνων πρασίνου» και τη βιώσιμη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων.
Εκτιμάται ότι η κατανάλωση στην ΕΕ ευθύνεται για περίπου 10% της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών. Το φοινικέλαιο, το κρέας, η σόγια, το κακάο, ο ευκάλυπτος, ο αραβόσιτος, η ξυλεία, το δέρμα και το καουτσούκ συγκαταλέγονται στους κύριους παράγοντες του φαινομένου.
