Επειδή, “ο λύκος στην αντάρα χαίρεται” και ήδη άρχισε ο χορός των αναθέσεων πάνω στα καμένα δάση και τις δασικές εκτάσεις, το προβλέπει άλλωστε και η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ 143/τ.Α. /13-8-2021, άρθρο 6 Ανάδοχοι Αναδάσωσης), θα πρέπει μάλλον να δούμε με επιφύλαξη όλη αυτή την κινητικότητα για την αποκατάσταση των καμένων. Πως θα γίνει, με βάση ποιες επιστημονικές μελέτες, ποιους στόχους και σκοπούς. Βλέπουμε την φύση ως ένα οικοσύστημα με αυτάρκεια και δυνατότητα ανακύκλωσης και αναγέννησης, το οποίο, μετά την πυρκαγιά, μπορούμε να βοηθήσουμε να επανέλθει ή βρήκαμε ευκαιρία με αφορμή τα καμένα να ανακυκλώσουμε χρηματικά κονδύλια και να “βολέψουμε” φίλους και γνωστούς.
Ένα κατατοπιστικό άρθρο για τα παραπάνω με τίτλο “Μεταπυρική διαχείριση καμένων εκτάσεων” του Γιάννη Σκολαρίγκα, Δασολόγου-Περιβαλλοντολόγου MSc, βρήκαμε και αναδημοσιεύουμε από το dasarxeio.com.
Μεταπυρική διαχείριση καμένων εκτάσεων
Ερώτημα πρώτο: σε ποιά ζώνη βλάστησης είμαστε;
Στην Ευμεσογειακή και Παραμεσογειακή ζώνη (Εύβοια, Αττική, Ν. Ελλάδα, παράλια Αν Μακεδονίας -Θράκης και νησιών ΒΑ Αιγαίου) όπου κυριαρχεί η Χαλέπιος ή η Τραχεία Πεύκη είτε αμιγώς, είτε με διαφορετικού τύπου μίξη κάθε φορά, θαμώνων αείφυλλων, σκληρόφυλλων θάμνων, δεν χρειάζονται αναδασώσεις. Τα πεύκα αναγεννώνται φυσικά από τα σπέρματα που ρίχνουν στο έδαφος και οι σκληρόφυλλοι θάμνοι από τους οφθαλμούς (μάτια) που παραμένουν ζωντανοί υπογείως.
Αυτό που χρειάζεται είναι να συγκρατηθεί το όποιο έδαφος στη θέση του. Αυτό απαιτεί πριν τα πρωτοβρόχια την κατασκευή κατά μήκος των ισοϋψών, κορμοδεμάτων και κλαδοπλεγμάτων και εντός των ρεμάτων κορμοφραγμάτων ή ξυλοφραγμάτων.
Σε όλα τα παραπάνω το υλικό κατασκευής είναι οι νεκροί ιστάμενοι καμένοι κορμοί από την πυρκαγιά που αξιοποιούνται με αυτό τον τρόπο, γιατί παρά την καύση τους διατηρούν ακόμη αρκετή από την μηχανική τους αντοχή (ξυλοβρίθεια).
Η τοποθέτηση τους σε πυκνότητα και στη μια και στη άλλη περίπτωση γίνεται ανάλογα με την κλίση της πλαγιάς ή της κοίτης (μεγαλύτερη κλίση – πιο πυκνή τοποθέτηση (υπάρχει τύπος)).
Επικουρικά μπορεί να γίνει και αραιή σπορά ψυχρόβιων μονοετών ψυχανθών που θα φυτρώσουν γρήγορα το φθινόπωρο και το χειμώνα θα βοηθήσουν με το ριζικό τους σύστημα τη συγκράτηση εδαφών τόσο – όσο να μην πνίξουν και τη φυσική αναγέννηση αυτό το πρώτο κρίσιμο μεταπυρικό έτος.
Σκοπός των κορμοδεμάτων, κλαδοπλεγμάτων και κορμοφραγμάτων ή ξυλοφραγμάτων όπως και της σποράς, είναι μεν να γίνει η “αντιδιάβρωση” και η “αντιπλημμύρα”, ωστόσο στα μεσογειακά δάση πεύκης το σημαντικότερο που επιτυγχάνεται είναι μαζί με το έδαφος να διατηρηθεί ο σπόρος που έχει φύγει “σαν βροχή” από τα κουκουνάρια κατά την πυρκαγιά και κείται στο έδαφος (να σημειωθεί ότι ώριμοι σπόροι πεύκης υπάρχουν στο έδαφος και προ πυρκαγιάς και δεν χρειάζεται αυτή για γίνει το γεγονός) και να μην παρασυρθεί από τα νερά της βροχής και καταλήξει σε βόθρους, αγωγούς ή όπου να ‘ναι.
Συνοπτικά αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να βοηθήσουμε και να εξασφαλίσουμε το φυσικό μηχανισμό αναγέννησης που έχουν αναπτύξει εξελικτικά τα μεσογειακά οικοσυστήματα. Δε χρειάζεται τίποτε άλλο παρά να δράσουμε κατά τη φιλοσοφική αρχή του 18ου αιώνα: “κατανοήστε τους μηχανισμούς της φύσης, επιταχύνετε τους ρυθμούς της”.
Συμπέρασμα: είναι λογικό το κεφάλαιο, “η αγορά”, οι επιστημονικοί μαϊντανοί – καλοθελητές να θέλουν να απελευθερώσουν μπίζνες και μια ακόμη “πράσινη” επένδυση επί τη ευκαιρία.. να αγοραστούν – υπερτιμολογηθούν, ανατεθούν σε ανάδοχους αναδασώσεις αχρείαστες ή και βλαπτικές στα μεσογειακά οικοσυστήματα (γενετικές μολύνσεις, υβριδισμός, σπατάλη νερού, νεκρώσεις φυταρίων που δεν μπορούν να επιβιώσουν ex situ κλπ.)..αρκεί να κινηθεί η αγορά. Με λίγα λόγια το κεφάλαιο της πράσινης ανάπτυξης βλέπει αρνητικά τον εξελικτικό μηχανισμό φυσικής αναγέννησης των μεσογειακών πευκοδασών – Ω ναι τόσο απλά!
Από εκεί προκύπτουν και οι κατευθυνόμενοι επιστήμονες που ντύνουν επιστημονικά τα θέλω της συγκεκριμένης κάστας (φταίνε τα πεύκα που καίγονται, να βάλουμε άλλα είδη, τα μεσογειακά πευκοδάση είναι σίγουρο ότι θα καούν κλπ..)
Σημείωση 1: Τα εν λόγω αντιπλημμυρικά – αντιδιαβρωτικά έργα άμεσης επέμβασης, δεν είναι εφαρμόσιμα παντού. Αντίθετα μπορούν να τοποθετηθούν μόνο όπου υπάρχει ικανό έδαφος για να στερεωθούν. Σε σταθμούς που τα εδάφη είναι ήδη φτωχά και υποβαθμισμένα με πολλές εξάρσεις σκελετικών πετρωμάτων το παραπάνω δεν είναι εφικτό. Έχει παρατηρηθεί να μπαίνουν καταχρηστικά..για λόγους προφανείς..
Σημείωση 2: Τα αντιπλημμυρικά – αντιδιαβρωτικά έργα μετά από πυρκαγιά σε πευκοδάση ανατίθενται σε εργολάβους οι οποίοι πληρώνονται με το μέτρο. Έχει παρατηρηθεί ότι οι ανάδοχοι εργολάβοι βάζουν πυκνότερα κορμοδεματα κοντά στους δρόμους. Κοινώς όχι εκεί που πρέπει βάσει κλίσεων αλλά εργονομικά όπου τους βολεύει προκειμένου να πληρωθούν πιο εύκολα και να τελειώνουν πιο γρήγορα.
…Με άλλα λόγια, είναι ο καπιταλισμός…
