Νέα στρατηγική της ΕΕ «από το αγρόκτημα στο πιάτο» για υγιεινά, βιώσιμα τρόφιμα

Το Ευρωκοινοβούλιο προτείνει την αναμόρφωση των συστημάτων τροφίμων της ΕΕ: πιο υγιεινά τρόφιμα, επισιτιστική ασφάλεια, δίκαιο εισόδημα για τους αγρότες, μείωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος της γεωργίας.

• Ανάγκη για δεσμευτικούς στόχους μείωσης της χρήσης φυτοφαρμάκων

• Προς επανεξέταση τα πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων

• Περισσότερες εκτάσεις για βιολογική γεωργία

• Δικαιότερη κατανομή υπέρ των αγροτών του κέρδους που αποδίδει η βιώσιμη παραγωγή τροφίμων

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χαιρετίζει τη στρατηγική «από το αγρόκτημα στο πιάτο», τονίζοντας πόσο σημαντικό είναι να γίνει η διατροφή μας πιο βιώσιμη και υγιεινή. Η αλλαγή αυτή είναι απαραίτητη προκειμένου να επιτύχουμε τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας —μεταξύ άλλων όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, τη βιοποικιλότητα, τη μηδενική ρύπανση και τη δημόσια υγεία.

Οι ευρωβουλευτές τονίζουν την ανάγκη να ενισχυθεί η βιωσιμότητα σε κάθε στάδιο της αλυσίδας παραγωγής τροφίμων και υπενθυμίζουν ότι όλοι μας, από τους αγρότες μέχρι τους καταναλωτές, πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν. Οι ευρωβουλευτές θέλουν ακόμη να διασφαλιστεί ότι τα κέρδη από την βιώσιμη παραγωγή τροφίμων θα κατανέμεται δικαιότερα υπέρ των αγροτών. Για το λόγο αυτό, ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειες, μεταξύ άλλων και μέσω της προσαρμογής των κανόνων ανταγωνισμού, προκειμένου να ενισχυθεί η θέση των αγροτών στην αλυσίδα παραγωγής.

Μερικές άλλες συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρατίθενται παρακάτω.

Πιο υγιεινά τρόφιμα

Να εκδοθούν συστάσεις της ΕΕ για υγιεινή διατροφή, οι οποίες θα στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής διατροφικής σήμανσης στο μπροστινό μέρος των συσκευασιών.
Να αντιμετωπιστεί η υπερκατανάλωση κρέατος και τροφίμων υψηλής επεξεργασίας που περιέχουν μεγάλη ποσότητα αλατιού, ζάχαρης και λιπαρών, μεταξύ άλλων με τον καθορισμό μέγιστων επιπέδων πρόσληψης.

Φυτοφάρμακα και προστασία των επικονιαστών

Να βελτιωθεί η διαδικασία έγκρισης φυτοφαρμάκων και να ελέγχεται καλύτερα η εφαρμογή των σχετικών αποφάσεων, για να προστατεύονται πιο αποτελεσματικά οι επικονιαστές και η βιοποικιλότητα.
Να εγκριθούν δεσμευτικοί στόχοι μείωσης της χρήσης φυτοφαρμάκων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υλοποιούν τους στόχους μέσω των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ.

Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου

Η «FIt for 55» (δέσμη προσαρμογής στον στόχο του 55%) να θέσει φιλόδοξους στόχους και να ρυθμίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που οφείλονται στη γεωργία και τις σχετικές χρήσεις γης, μεταξύ άλλων με την εισαγωγή αυστηρών κριτηρίων για την ανανεώσιμη παραγωγή ενέργειας από βιομάζα.
Να αποκατασταθούν και να ενισχυθούν οι φυσικές καταβόθρες διοξειδίου του άνθρακα.

Καλή μεταχείριση των ζώων

Να θεσπιστούν κοινοί δείκτες για τη μεταχείριση των ζώων, οι οποίοι θα στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και θα στοχεύουν σε υψηλότερο επίπεδο εναρμόνισης στην ΕΕ.
Να αξιολογηθεί η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ και να διερευνηθεί εάν απαιτείται τροποποίησή της.
Να καταργηθεί σταδιακά η χρήση κλουβιών στην κτηνοτροφία στην ΕΕ.
Να επιτρέπεται η εισαγωγή ζωικών προϊόντων από τρίτες χώρες μόνον εάν τα πρότυπά τους είναι εναρμονισμένα με αυτά της ΕΕ.

Βιολογική γεωργία

Να αυξηθούν οι εκτάσεις βιολογικής καλλιέργειας στην ΕΕ μέχρι το 2030
Να παρθούν πρωτοβουλίες για να τονωθεί η ζήτηση, όπως ενέργειες αγοραστικής προώθησης, δημόσιες προμήθειες και φορολογικά μέτρα.

Το ψήφισμα εγκρίθηκε με 452 ψήφους υπέρ, 170 κατά και 76 αποχές. Η ψηφοφορία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 19-10-2021, ενώ τα αποτελέσματα της ανακοινώθηκαν την Τετάρτη 20-10-2021. Παρακολουθήστε μαγνητοσκοπημένη τη συζήτηση στην ολομέλεια.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή εργάζεται για την υποβολή σειράς νομοθετικών προτάσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής «από το αγρόκτημα στο πιάτο». Οι ευρωβουλευτές τονίζουν την ανάγκη να πραγματοποιηθούν εκ των υστέρων επιστημονικές αξιολογήσεις αντικτύπου όλων αυτών των προτάσεων, ενώ κατά τη διάρκεια της συζήτησης πολλοί επέκριναν την καθυστερημένη δημοσιοποίηση από την Επιτροπή της σχετικής έκθεσης που συνέταξε το Κοινό Κέντρο Ερευνών.

Δηλώσεις

Μετά την ψηφοφορία, ο Herbert Dorfmann (EΛΚ, Ιταλία), εισηγητής της επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, δήλωσε τα εξής: «Η ευθύνη για μια πιο βιώσιμη γεωργία ανήκει από κοινού στους αγρότες και τους καταναλωτές. Οι αγρότες μας καταβάλλουν ήδη μεγάλη προσπάθεια. Γι’ αυτό, όταν τους ζητάμε, ορθά, να μειώσουν περαιτέρω τη χρήση φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων και αντιβιοτικών, πρέπει ταυτόχρονα να τους παράσχουμε και στήριξη. Διαφορετικά η παραγωγή, πολύ απλά, θα μεταφερθεί εκτός ΕΕ. Η εξασφάλιση της διαθεσιμότητας τροφίμων σε λογικές τιμές πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί προτεραιότητα».

Η Anja Hazekamp (Αριστερά, Κάτω Χώρες), εισηγήτρια της επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, έκανε τις παρακάτω δηλώσεις: «Οι πολιτικές που εφαρμόζει σήμερα η ΕΕ προωθούν γεωργικά μοντέλα επιζήμια για το περιβάλλον και ανοίγουν τον δρόμο σε εισαγωγές μη βιώσιμων προϊόντων. Προτείνουμε συγκεκριμένα μέτρα για να επιστρέψει το ευρωπαϊκό σύστημα παραγωγής τροφίμων εντός των ορίων που επιτρέπει ο πλανήτης. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται η ενίσχυση της παραγωγής τροφίμων σε τοπική κλίμακα και η απομάκρυνση από την εντατική κτηνοτροφία και τις μονοκαλλιέργειες με μεγάλη χρήση φυτοφαρμάκων. Από την υιοθέτηση ενός βιώσιμου συστήματος τροφίμων κρίνεται επίσης το μέλλον των αγροτών».