Συζήτηση για την ελευθερία του Τύπου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
«Πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης»
Το «ενημερωτικό χάος και η παραπληροφόρηση τροφοδοτούν τις διεθνείς εντάσεις αλλά και τον διχασμό στις κοινωνίες», προειδοποίησαν οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα (RSF) στην έκθεσή τους του 2022 για την ελευθερία του Τύπου.
Συνολικά η κατάσταση στο 73% των 180 χωρών που εξετάζει κάθε χρόνο η μη κυβερνητική οργάνωση χαρακτηρίζεται «πολύ σοβαρή», «δύσκολη» ή «προβληματική» σε ό,τι αφορά την ελευθερία των δημοσιογράφων να ασκούν το επάγγελμά τους.
Αν και το ποσοστό παραμένει ίδιο σε σχέση με το 2021, ο αριθμός των χωρών όπου η κατάσταση χαρακτηρίζεται «πολύ σοβαρή» είναι 28 και αποτελεί ρεκόρ, ενώ μόνο σε 8 χώρες η κατάσταση θεωρείται «καλή», έναντι 12 την προηγούμενη χρονιά.
Οι RSF παρατηρούν «πόλωση σε δύο επίπεδα», μεταξύ των χωρών αλλά και στο εσωτερικό αυτών, η οποία τροφοδοτείται από «την αύξηση της ισχύος των κυκλωμάτων παραπληροφόρησης» στις δημοκρατικές κοινωνίες και «τον έλεγχο των μέσων» στα αυταρχικά καθεστώτα.
«Η δημιουργία ενός ενημερωτικού οπλοστασίου σε κάποιες αυταρχικές χώρες στερεί από τους πολίτες το δικαίωμά τους στην πληροφόρηση αλλά συμβάλλει και στην όξυνση των διεθνών εντάσεων οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε χειρότερους πολέμους», επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ο γενικός γραμματέας της ΜΚΟ Κριστόφ Ντελουάρ.
Σύμφωνα με τους RSF, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της πόλωσης αυτής, καθώς «ένας πόλεμος προπαγάνδας είχε προηγηθεί την αποστολή των στρατευμάτων της Μόσχας στο ουκρανικό έδαφος».
Η Ελλάδα είναι τελευταία στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Η Ελλάδα είναι η χώρα της ΕΕ με τη χαμηλότερη κατάταξη για την ελευθερία του Τύπου, σύμφωνα με τον ετήσιο Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου που δημοσιεύτηκε την Τρίτη (3/5).
Πήρε τη θέση της Βουλγαρίας
Μάλιστα, έχει αντικαταστήσει τη Βουλγαρία, η οποία κατείχε αυτή τη θέση ως το έθνος της ΕΕ με τις χειρότερες επιδόσεις και τώρα κατατάσσεται στην 108η -από 70η στον δείκτη του περασμένου έτους- σε μια λίστα με 180 χώρες, που καταρτίστηκε από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα.
Η Ελλάδα είναι μεταξύ μιας λίστας χωρών, όπως η Σλοβενία, η Πολωνία και η Ουγγαρία, που έχουν εντείνει τους νόμους κατά των δημοσιογράφων, αναφέρει η έκθεση.
Η Αθήνα ψήφισε έναν νέο νόμο πέρυσι που καθιστά αδίκημα για τους πολίτες τη διάδοση «ψευδών πληροφοριών» και τιμωρείται με φυλάκιση έως και πέντε ετών.
Η έκθεση σημειώνει επίσης ότι οι υπεύθυνοι για τη δολοφονία των δημοσιογράφων Daphne Caruana Galizia στη Μάλτα και Ján Kuciak στη Σλοβακία δεν έχουν ακόμη καταδικαστεί.
Δεν έχει εξιχνιαστεί η δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ
Στην Ελλάδα, οι αρχές απέτυχαν να εξιχνιάσουν τη δολοφονία του Έλληνα δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ, ο οποίος δολοφονήθηκε έξω από το σπίτι του στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2021.
Ρωσία και Κίνα
Η Ρωσία βρίσκεται στην 155η θέση της κατάταξης των RSF. Αντίστοιχα η Κίνα (175η στην κατάταξη) «χρησιμοποιεί το νομοθετικό της οπλοστάσιο για να περιορίσει τους πολίτες της και να τους αποκόψει από τον υπόλοιπο κόσμο, κυρίως στο Χονγκ Κονγκ», το οποίο έπεσε στην 148η θέση από την 80η που ήταν πέρυσι.
«Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση (στην κατάταξη) φέτος, όμως δικαιολογείται λόγω των συνεχών επιθέσεων στην ελευθερία του Τύπου και της κατάλυσης σιγά σιγά του κράτους δικαίου στο Χονγκ Κονγκ», σχολίασε ο Σεντρίκ Αλβιανί επικεφαλής των RSF για την ανατολική Ασία.
Η νομοθεσία για την εθνική ασφάλεια, που υιοθετήθηκε τον Ιούνιο του 2020 έπειτα από ένα κύμα διαδηλώσεων υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, «χρησιμοποιήθηκε μαζικά κατά των δημοσιογράφων, κατά της δημοσιογραφίας και κατά της ελευθερίας του Τύπου στο Χονγκ Κονγκ», πρόσθεσε ο ίδιος, αναφερόμενος στο κλείσιμο μέσων ενημέρωσης και τη φυλάκιση υπέρμαχων της ελευθερίας του Τύπου.
Μοντέλο Fox News
Στις δημοκρατικές χώρες «η μετατροπή των μέσων ενημέρωσης σε Fox News αποτελεί έναν θανάσιμο κίνδυνο διότι υπονομεύει τις βάσεις μιας αρμονικής κοινωνίας και του ανεκτικού δημόσιου διαλόγου», πρόσθεσε ο Ντελουάρ.
Οι δημοκρατικές κοινωνίες διχάζονται εξαιτίας της αύξησης των μέσων ενημέρωσης «στο μοντέλο του Fox News», το τηλεοπτικό δίκτυο που προτιμούν οι συντηρητικοί Αμερικάνοι, και «της έκτασης των δικτύων παραπληροφόρησης, τα οποία ενισχύονται από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», σημείωσε ο ίδιος.
Αυτή η εσωτερική πόλωση όξυνε τις κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις στις ΗΠΑ (42η στην κατάταξη), επεσήμαναν οι RSF
