Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εμπιστεύονται όλο και περισσότεροι Έλληνες πολίτες για την ενημέρωσή τους. Περίπου οι μισοί χρήστες του Διαδικτύου, το 46%, χρησιμοποιούν το Facebook για ενημέρωση. Το ποσοστό αυτό, πάντως, βαίνει μειούμενο, καθώς το 2016 που ξεκίνησε η έρευνα στην Ελλάδα, περίπου 2 στους 3 (68%) ενημερώνονταν από το Facebook
Η πτώση της δημοτικότητας του Facebook συνοδεύεται από μια άνοδο στη χρήση μέσων ανταλλαγής μηνυμάτων, όπως το Viber και το Facebook Messenger, για σχολιασμό και διαμοιρασμό ειδήσεων σε διαδικτυακές συνομιλίες.
Παράλληλα, παρατηρούμε και άνοδο της χρήσης Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, που βασίζονται κυρίως στην εικόνα και σε προσωπικότητες (influencers, celebrities, επώνυμοι): το Instagram (18%) και το TikTok (9%). Το Twitter έχει ένα σταθερά μικρό κοινό τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, το οποίο αποτελείται κυρίως από πολιτικούς, δημοσιογράφους και πολιτικά πολωμένο κοινό.
Μάλιστα, αν δούμε από ποια μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενημερώνονται κυρίως οι ηλικίες 18-24, παρατηρούμε πως το Facebook έχει πέσει στο 27% από το 75% του 2016, ενώ το πιο δημοφιλές μέσο είναι το Instagram (34%) και ακολουθεί το YouTube (26%) και το TikTok (19%).
Νέος ρόλος
“Οι αλλαγές στο τοπίο της χρήσης Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης για ενημέρωση φέρνουν και αλλαγές στις πηγές των ειδήσεων. Οι ψηφιακές αρχιτεκτονικές διαφορετικών ΜΚΔ προωθούν διαφορετικό περιεχόμενο και διαδράσεις μεταξύ των χρηστών”, αναφέρει το ετήσιο Digital News Report του Ινστιτούτου Reuters για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, την οποία δημοσιοποίησε η διαΝΕΟσις.
Οι χρήστες του Twitter και του Facebook λένε πως σε αυτές τις πλατφόρμες βρίσκουν ειδήσεις κυρίως από παραδοσιακά MME, εναλλακτικά ΜΜΕ και απλούς χρήστες, που σχολιάζουν ειδήσεις. Όμως, στα ΜΚΔ που βασίζονται κυρίως στην εικόνα, όπως το Instagram, το TikTok και το YouTube, τον κύριο λόγο σχετικά με την ενημέρωση έχουν οι προσωπικότητες (λ.χ. influencers, επώνυμοι) ή και απλοί χρήστες, μεγάλο μέρος των οποίων τα χρησιμοποιούν με στόχο να αποκτήσουν μεγαλύτερο κοινό.
Διαμεσολαβημένη ενημέρωση
Όπως έχει παρουσιάσει διαχρονικά η έκθεση του Digital News Report, η αδιαμεσολάβητη ενημέρωση απευθείας από τις ιστοσελίδες και τις εφαρμογές μέσων ενημέρωσης έχει μειωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Αντίθετα, έχει αυξηθεί η ενημέρωση μέσω ψηφιακών πλατφορμών, όπως τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και οι μηχανές αναζήτησης.
Μόλις το 20% των χρηστών του διαδικτύου άνω των 35 ετών προτιμούν να ενημερώνονται διαδικτυακά απευθείας από τα μέσα ενημέρωσης (με επίσκεψη στην κεντρική τους σελίδα ή στην εφαρμογή τους), ενώ στους νεότερους χρήστες (18-35 ετών) αυτό το ποσοστό έχει μειωθεί στο 8% από το 24% του 2016.
Ενώ το φαινόμενο της διαμεσολάβησης στην ενημέρωση είναι παγκόσμιο, παρατηρούμε πως σε χώρες με υψηλά επίπεδα εμπιστοσύνης σε μέσα ενημέρωσης είναι πολύ μεγαλύτερο το ποσοστό των χρηστών που τα θεωρεί ως κύρια πύλη εισόδου στις ειδήσεις: στο Hνωμένο Βασίλειο 47%, στη Φινλανδία 63% και στη Δανία 50%.
