Η αλήθεια του νικητή

της Θάλειας Χούντα – δημοσιογράφου

Διαχρονικά και παγκοσμίως, σε όλες τις πολεμικές συγκρούσεις που έχουν σημειωθεί, στο τέλος η «αλήθεια» που ιστορικά παρέμενε, ήταν αυτή του νικητή. Οι ιστορικοί του παρελθόντος – ελλείψη μέσων ενημέρωσης – φρόντιζαν μέσω των λόγων και των κειμένων τους, να ανυψώσουν τον νικητή σε δυσθεώρητα ύψη, ενώ ταυτοχρόνως, η εικόνα του ηττημένου οδηγούσε στην άβυσσο.  

Και σήμερα, με όλο τον πλουραλισμό της ενημέρωσης και μάλιστα, της άμεσης, η εικόνα για το πρόσωπο του νικητή δεν έχει αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν. Η δε σειρά των πραγμάτων παραμένει εξίσου σταθερή: δαιμονοποίηση του αντιπάλου, δημιουργία τρόμου σε περίπτωση που υπερισχύσει ο αντίπαλος και πλέον, αναγκαστική εμπλοκή του «καλού», όχι γιατί το ήθελε αλλά γιατί το επιβάλλουν οι κανόνες της παγκόσμιας ηθικής. Της ηθικής δηλαδή που ο «καλός» έχει επιβάλλει και έχει οριοθετήσει, κατά τέτοιο τρόπο ώστε εν τέλει να μην αμφισβητηθούν ή πολύ περισσότερο θιγούν τα συμφέροντά του.

Ποιος μπορεί να είναι ο «νικητής» σήμερα; Η απάντηση είναι απλή και σύντομη, μία από τις Υπερδυνάμεις. Πόσες Υπερδυνάμεις έχουμε; Σίγουρα, τόσες ώστε να δικαιολογείται το διαχρονικό «καλό και κακό» και όλα όσα ακολουθούν αυτό τον διαχωρισμό: συμμαχίες, εξοπλισμοί, εμπόριο, διακρατικές σχέσεις. Είναι ακριβώς το αντίστοιχο του Παράδεισου και της Κόλασης, της ημέρας και της νύκτας, του άσπρου και του μαύρου. Χωρίς την ύπαρξη του ενός δεν μπορεί να υπάρξει και το άλλο.

Με τα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία, μάθαμε πάλι κάποιες νέες συλλογιστικές. Αυτό που βλέπουμε σαν εικόνα, δεν είναι πόλεμος! Τι είναι τότε; «ειδική επιχείρηση». Σε τι διαφέρει από τον πόλεμο; Σε τίποτα ως προς την ουσία, σε πολλά ίσως ως προς τον τύπο. Αν θυμηθούμε τη δίκη και καταδίκη των Σέρβων Ηγετών για εγκλήματα πολέμου και την αντίστοιχη μή δίωξη κανενός άλλου εμπλεκόμενου, ο οποίος υπήρξε συμπορευόμενος του νικητή, μάλλον θα έχουμε μία πρώτη απάντηση για την ονομασία «ειδική επιχείρηση». Βεβαίως, τα μεγέθη εδώ είναι άλλα, όμως ουδείς γνωρίζει τις διαθέσεις του νικητή και μέχρι που θα θελήσει να οδηγήσει τις καταστάσεις.

Επίσης, μία άλλη στρατηγική κίνηση ήταν η διακοπή εκπομπής των μέσων ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης της μίας πλευράς και πλέον, η μόνη «αλήθεια» είναι αυτή που μονόπλευρα λαμβάνουμε από την άλλη πλευρά. Και δεν γίνεται λόγος για τις καταστροφές, οι οποίες είναι υπαρκτές αλλά γίνεται λόγος για τις πραγματικές αιτίες που οδήγησαν την κατάσταση στο σημείο μηδέν και γιατί κάποιος δεν μπόρεσε να τις προλάβει ή να τις αντιμετωπίσει στο αρχικό στάδιο. Γίνεται επίσης λόγος για την εικόνα που λαμβάνουμε, η οποία συστηματικά αποτυπώνεται στο μυαλό μας και εμμέσως, θα μας οδηγήσει στην επόμενη κίνηση και απόφασή μας. Γίνεται λόγος και για το παρασκήνιο όλων όσων συμβαίνουν, δεδομένου ότι το παρασκήνιο επεξηγεί πλήρως το προσκήνιο και μπορεί ο νικητής, να μην επιθυμεί να αναδειχθεί το αληθινό παρασκήνιο αλλά αυτό που τον εξυπηρετεί και στον επιθυμητό βαθμό.

Η κατάσταση στην Ουκρανία υπήρξε ένα καλό παράδειγμα με άμεσα αποτελέσματα περί της θεώρησης ή αναθεώρησης των «φίλων» του νικητή. Σε τέτοιες βίαιες καταστάσεις τα περιθώρια επιλογής είναι δύο: είσαι με τον νικητή ή είσαι απέναντι από τον νικητή. Με τον τρόπο αυτό όλοι αναγκάζονται να πάρουν θέση, όλοι δηλώνουν τη συνεργασία τους και παρέχουν τη βοήθειά τους και ο νικητής απλά επαναβεβαιώνει την απόλυτη κυριαρχία του έναντι όλων. Εξ’ άλλου, τίποτα δεν λαμβάνει χώρα κοντά στο έδαφος του νικητή – ποιος θα τολμούσε μάλιστα να πράξει κάτι αντίθετο – και το περιθώριο του νικητή να κάνει ό,τι επιθυμεί και να χωρίσει όπως επιθυμεί, είναι ακόμη μεγαλύτερο.

Αυτή ήταν και αυτή είναι η μόνη σκληρή αλήθεια, αντίθετα σε όσα επιθυμούσαμε και πιστεύαμε, ότι έχουν αλλάξει.

Βεβαίως, την πίστη μας για το δίκαιο κανένας νικητής ή ηττημένος δεν θα μας την αλλάξει και αυτό έχει τη μεγαλύτερη σημασία για την ανθρώπινη υπόστασή μας.