Τουρισμός: Πέρα από την λογική του μικρού και του μετρίου

Του Δημήτρη Μάρδα

Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ και π. Αν. Υπουργού Οικονομικών και π. Υφ/γού Εξωτερικών

Ο τουρισμός δεν είναι μόνο θάλασσα, ήλιος και αρχαία αξιοθέατα που περιμένουν τους ξένους επισκέπτες. Ο τουρισμός είναι δημιουργία, νέες ιδέες και σκληρός ανταγωνισμός. Έχουμε απέναντί μας χώρες που προσφέρουν εξίσου ωραία τοπία, ήλιο, θάλασσα, τον δικό τους πολιτισμό όπως και τον δικό μας που τον «πωλούν» με μεγάλη επιτυχία.

Ο τουρισμός κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος όταν το αρμόδιο υπουργείο προτείνει κάτι ιδιαίτερο και δεν επαναπαύεται στα τετριμμένα, συχνά δαπανηρά. Έτσι, προκαλεί την προσοχή των ξένων, δημιουργώντας μια κρίσιμη μάζα μόνιμων επισκεπτών. Ενδεικτικά δίνονται οι ακόλουθες ιδέες, έξω από μια παραδοσιακού τύπου καμπάνια για τον τουρισμό. Αυτές πηγάζουν από έναν άλλο τρόπο σκέψης που «πατά» βέβαια στον ελληνικό πολιτισμό και την ιστορία και δύσκολα προσφέρονται από τους ανταγωνιστές μας. Πιο συγκεκριμένα:

1. Το Οδοιπορικό του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Σε συνεννόηση με διεθνείς εταιρίες fast food ή μη αλκοολούχων ποτών και με τη βοήθεια διαδικασίας που θα προσδιορίσει τους τυχερούς κατά την κατανάλωση τους, θα μπορούσε να συγκεντρωθεί ένας αριθμός τυχερών επισκεπτών της χώρας μας σε όλο τον πλανήτη. Αυτός ο κόσμος αφού μεταφερθεί στη Θεσσαλονίκη αεροπορικά και μετά τη σχετική περιήγησή του στη Μακεδονία,  θα ακολουθήσει με λεωφορεία την πορεία του Μ. Αλεξάνδρου. Εδώ χρειάζεται φυσικά μια συνεργασία με τους Οργανισμούς Τουρισμού της Τουρκίας, Ισραήλ και Αιγύπτου και όταν επέλθει η σχετική πολιτική ηρεμία, με της Συρία του Πακιστάν, και του Αφγανιστάν λόγω των Καλάς στις δυο τελευταίες χώρες.  Οι Ισραηλινοί που δέχθηκαν θετικά την πρόταση, πρότειναν παράκαμψη της εμπόλεμης Συρίας με πλοία που θα ξεκινούσαν κάπου από την Τουρκία και θα κατέληγαν εκεί. Βλ. αναλυτικότερα, http://mardas.eu//wp-content/uploads/2018/06/Stratigiki_Anaptiksis.pdf , σελ. 23-24.
2. Το κτίσιμο μιας νέας Σαντορίνης σε απόκρημνη περιοχή μηδενικής αξίας σήμερα κοντά φυσικά σε θάλασσα, δίνει άλλη προοπτική σε περιοχές θεωρούμενες μη τουριστικές. Επίσης, στο πλαίσιο μιας άλλης πρότασης, θα μπορούσε να κτισθεί ένα τουριστικό χωριό κοντά στη θάλασσα κατά πρότυπα της Ισπανίας. Αυτό, θα  φιλοξενούσε ακόμη και συνταξιούχους χωρών της Ευρώπης στις νεκρές τουριστικές περιόδους. Σε μια πιο ριζοσπαστική προσέγγιση του θέματος, το χωριό, που θα κτιζόταν με ελληνικά χέρια, θα μπορούσε να ανταλλαγεί με οπλικά συστήματα, στο πλαίσιο ενός προγράμματος με τίτλο «Δουλειά έναντι δουλειάς» (Job for job) βλ. αναλυτικότερα, http://mardas.eu//wp-content/uploads/2018/06/Stratigiki_Anaptiksis.pdf , σελ. 2-4.
3. Η δημιουργία ενός Νησιού της «Τέχνης και της Φιλοσοφίας ή του Πολιτισμού» είναι μια προτεινόμενη επένδυση της τάξης 2-3 δις ευρώ. Mέσω ενός καθεστώτος παραχώρησης εδάφους σε διάφορα κράτη με σκοπό το κτίσιμο μικρών ξενοδοχειακών μονάδων ως υποσύνολα μιας ολοκληρωμένης δομής, θα εξυπηρετούνται  διεθνή επιστημονικά συνέδρια, πολιτιστικές δραστηριότητες κ.ά., Ένας ιδιωτικός φορέας θα κτίσει τις κοινές υποδομές, τους κύριους συνεδριακούς χώρους εκτός των ξενοδοχείων, το λιμάνι, την μαρίνα, κ.λπ. και θα έχει την εποπτεία-διαχείριση της όλης δομής. Επίσης, η κυβέρνηση του κράτους που θα κτίσει το ξενοδοχείο θα έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει το δικό της πρόγραμμα επισκέψεων συλλογικών φορέων των πολίτων της (π.χ. πρέσβεων κατά τη θερινή περίοδο, οι οποίοι παράλληλα θα παρακολουθούν τα προβλεπόμενα ενημερωτικά σεμινάρια του υπουργείου τους). Βλ. αναλυτικότερα, http://mardas.eu//wp-content/uploads/2018/06/Stratigiki_Anaptiksis.pdf , σελ.12-14.
4. Το κτίσιμο στον Όλυμπο στα 2.300 μέτρα τεσσάρων καταφυγίων το ένα κοντά στο άλλο δημιουργώντας έτσι ένα καταφυγιακό χωρίο σε έκταση 35 στρεμμάτων. Η πρόσβαση ξένων επισκεπτών που θέλουν να νιώσουν τη μαγεία του δωδεκάθεου των Ολύμπου αλλά αδυνατούν να περπατήσουν 3-4 ώρες για να προσεγγίσουν τα εν λόγω καταφύγια, θα μπορούσε να γίνει μέσω τελεφερίκ ελαφρύ τύπου, κινούμενο σε ράγες κάτω από τις κορυφές των δένδρων και σε μικρό ύψος από το έδαφος. Έτσι, δεν προκαλείται η οπτική ρύπανση που οφείλεται στο παραδοσιακό τελεφερίκ. Επίσης, άλλος τρόπος μεταφοράς είναι το ελικόπτερο. Μια τέτοια πρόταση οδηγεί τέλος στον συνδυασμό διακοπών θάλασσας και βουνού στην Πιερία.
5. Ακόμη, θα μπορούσε να οργανωθεί ένα μεγάλο κονσέρτο στο Παναθηναϊκό στάδιο με προσκεκλημένους ένα τραγουδιστή από κάθε χώρα στην οποία θα θέλαμε να δώσουμε εμείς προτεραιότητα με σκοπό την προσέλκυση τουριστών. Πίσω από τους τραγουδιστές σε γιγαντοοθόνη και με φόντο την Ακρόπολη, θα παρουσιάζονταν τα αξιοθέατα της χώρας μας με σποτ γραμμένα στη γλώσσα του τραγουδιστή. Τμήμα αυτού του σποτ θα κάλυπτε τη διαφημιστική καμπάνια της χώρας μας την επόμενη χρονιά και όχι μόνο. Όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης θα παρουσίαζαν αυτήν την εκδήλωση σε όλο τον κόσμο. Χορηγίες θα κάλυπταν τις δαπάνες της. Ακόμη, θα μπορούσε να οργανωθεί μια φιέστα, με διεθνή προβολή φυσικά, και προσκεκλημένους όλους τους παραγωγούς, σκηνοθέτες και πρωταγωνιστές των κινηματογραφικών ταινιών με θέμα την Ελλάδα.  Βλ. αναλυτικότερα, http://mardas.eu//wp-content/uploads/2018/06/Stratigiki_Anaptiksis.pdf , σελ. 22-23.
6. Σε πολλά νησιά οργανώνονται μουσικά διήμερα ή τριήμερα. Κατά τα πρότυπα του τζαζ ράλυ των Βρυξελλών, που προσελκύει κόσμο από όλη την Ευρώπη, τα εν λόγω κονσέρτα θα μπορούσαν να ενταχθούν σε πρόγραμμα ακολουθώντας μια χρονική σειρά έτσι ώστε να διευκολύνουν τη μετάβαση από νησί σε νησί των τουριστών εκείνων που επιθυμούν να τα παρακολουθήσουν όλα ή τα περισσότερα.
7. Με στόχο τη γνωριμία των άγνωστων αρχαίων ιστορικών μνημείων της Ελλάδας, είναι δυνατόν να οργανωθεί ένα πρόγραμμα επισκέψεων συγκεκριμένων αρχαίων μνημείων-περιοχών κάθε ένα από τα οποία θα χάριζε κάποιους πόντους στους επισκέπτες. Η συγκέντρωση ενός αριθμού πόντων θα οδηγούσε στην πρόσκληση των τυχερών και τη διαμονή τους σε περιοχές της επιλογής μας κατά την επόμενη χρονιά. Έτσι, για επτά ημέρες σε περιόδους μη τουριστικής αιχμής αλλά παραμονές του καλοκαιριού, θα καλύπταμε εμείς τα έξοδα διαμονής-ξενοδοχείου των επισκεπτών αυτών. Βλ. αναλυτικότερα,  http://mardas.eu//wp-content/uploads/2018/06/Stratigiki_Anaptiksis.pdf , σελ.  20-22.
8. Αδελφοποίηση αρχαίων-παραδοσιακών αγορών. Το Μοναστηράκι θα μπορούσε να αδελφοποιηθεί με την αγορά του Ισπαχάν του Ιράν, το Καπαλί Τσαρσί της Κωνσταντινούπολης, το ιστορικό παζάρι του Μάρρακες και το Χάνι Αλ Χαλίλι του Καΐρου. Ελληνικά προϊόντα παραδοσιακής τέχνης, θα εκτίθενται εκεί στα συνεργαζόμενα μαγαζιά, όπως και το αντίθετο.
9.  Στο πλαίσιο προσέγγισης των Ρώσων τουριστών και σε συνδυασμό με την ανάδειξη της Βυζαντινής ιστορίας, είναι δυνατή η ανάπτυξη μιας κρουαζιέρας με πόλεις-στόχο το Σότσι, την Κωνσταντινούπολη και τη Θεσσαλονίκη. Από το Σότσι της Μαύρης Θάλασσας με κρουαζιερόπλοιο οι Ρώσοι θα επισκέπτονταν αρχικά την Κωνσταντινούπολη και ακολούθως την Θεσσαλονίκη, περιηγούμενοι στα Βυζαντινά μνημεία των δυο πόλεων. Ο πληθυσμός αυτός θα κατέληγε για λίγες ημέρες σε κάποια νησιά όπως και στη Χαλκιδική ενώ οι άνδρες θα μπορούσαν να επισκεφτούν το Άγιο Όρος.
10. Για νέους τουρίστες, που επιθυμούν την περιπέτεια, η πορεία του Λεωνίδα και των τριακοσίων από την Σπάρτη ως τις Θερμοπύλες  είναι μια άλλη ευχάριστη εμπειρία. Ο κόσμος αυτός, που θα κινηθεί με τα πόδια στον τελικό προορισμό, θα διαμείνει σε σταθμούς (σε κατασκηνώσεις) για ξεκούραση, ύπνο και διαμονή-φαγητό όμοιο εκείνης της περιόδου.
11. Και φυσικά με άξονα τα προτεινόμενα, η ανάπτυξη των εγκαταλελειμμένων θερμών πηγών όπως και των μαρινών κατά τα πρότυπα της Λεμεσού, οφείλουν να είναι κύριες προτεραιότητες της χώρας. Χάνονται εδώ τζάμπα χρήματα!  Βλ. αναλυτικότερα, http://mardas.eu//wp-content/uploads/2018/06/Stratigiki_Anaptiksis.pdf , σελ.11-12.

Όλα αυτά και άλλα τόσα, κινούνται εκτός της λογικής του μικρού και του μετρίου που διαπερνά την τουριστική πολιτική –και όχι μόνο– της  χώρας. Τρομάζουν βέβαια κάθε εμπλεκόμενο και μη, που έχει μάθει να κινείται χωρίς πολύ κόπο σε μια πεπατημένη, η οποία όμως δεν δημιουργεί δυναμικά συγκριτικά πλεονεκτήματα στη χώρα.

Όλα είναι εφικτά, υπό την προϋπόθεση ότι ο υπουργός που ηγείται του αρμόδιου υπουργείου έχει γνώση του αντικειμένου, δε φοβάται να καινοτομήσει, αγνοεί τις Σειρήνες ξεπερασμένων δαπανηρών λύσεων και διαφόρων βολεμένων γραφειοκρατών, είναι της «πιάτσας» ή ταξίδεψε πολύ, αποκτώντας εικόνες από ξένες χώρες  από όπου έμαθε να «κλέβει» βέλτιστες πρακτικές για τον τουρισμό ή να δημιουργεί τις δικές του.