Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 30 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα μηδενικών εκπομπών θα διατεθούν στην αγορά της ΕΕ έως το 2030. Παρότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αναμένεται να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, έχουν ένα σημαντικό μειονέκτημα: τις μπαταρίες του, οι οποίες προκαλούν σημαντική ζημιά στο περιβάλλον.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εργάζεται για την αναθεώρηση της οδηγίας σχετικά με τις μπαταρίες ώστε να διασφαλίσει την επαναχρησιμοποίηση, ανακατασκευή ή ανακύκλωση των μπαταριών που έχουν φτάσει στο τέλος του κύκλου ζωής τους.
Η έκθεση, την οποία υιοθέτησε η επιτροπή περιβάλλοντος στις 10 Φεβρουαρίου, στοχεύει να ρυθμίσει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των μπαταριών, από τη σχεδίαση του προϊόντος μέχρι την κατανάλωσή του. Η πρόταση συνδέεται με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία και τη βιομηχανική της στρατηγική.
Πώς ταξινομούνται οι μπαταρίες;
Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν την εισαγωγή μιας νέα κατηγορίας μπαταριών για “ελαφρά μέσα μεταφοράς”, όπως τα ηλεκτρικά ποδήλατα και σκούτερ, λόγω της αυξανόμενης χρήσης τους και των τεχνικών εξελίξεων. Η νέα κατηγορία έρχεται να προστεθεί στις ήδη υπάρχουσες κατηγορίες φορητών, βιομηχανικών μπαταριών και των μπαταριών αυτοκινήτων.
Μπαταρίες: μια στρατηγική αγορά για την ΕΕ
Η παγκόσμια ζήτηση μπαταριών αναμένεται να αυξηθεί κατά 14 φορές έως το 2030 και η ΕΕ ενδέχεται να αντιπροσωπεύσει το 17% αυτής της ζήτησης, η οποία οφείλεται στην άνοδο της ψηφιακής οικονομίας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της κινητικότητας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Η αύξηση ηλεκτρικών οχημάτων που λειτουργούν με μπαταρίες αναμένεται να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη στρατηγική σημασία της αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο.
Περιορίζοντας το αποτύπωμα άνθρακα των μπαταριών
Οι μπαταρίες θα πρέπει να φέρουν ειδική σήμανση που αντανακλά το ενεργειακό τους αποτύπωμα και καθιστά πιο διαφανές το περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο. Επιπλέον, η επιτροπή θέλει να ρυθμίσει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των μπαταριών και να διασφαλίσει οι νέες μπαταρίες θα περιέχουν ελάχιστα επίπεδα ανακυκλωμένου κοβαλτίου, μολύβδου, λιθίου και νικελίου.
Ενισχύοντας την ανακύκλωση μπαταριών
Το 2019, το 51% των φορητών μπαταριών που πουλήθηκαν στην ΕΕ συλλέχθηκαν για ανακύκλωση. Υπάρχουν ειδικές διαδικασίες ανακύκλωσης μπαταριών για κάθε κατηγορία λόγω των διαφορετικών μετάλλων και ενώσεων που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τους.
Η έκθεση ζητά πιο αυστηρούς στόχους συλλογής των φορητών μπαταριών (70% έως το 2025 σε σύγκριση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής της τάξεως του 65%, και 80% έως το 2030 αντί για 70%) και των μπαταριών των ελαφρών μέσων μεταφοράς (75% έως το 2025 και 85% έως το 2030). Επισημαίνει, επίσης, την ανάγκη συλλογής όλων των απορριμμάτων που προέρχονται από τις μπαταρίες των μηχανοκίνητων, βιομηχανικών και ηλεκτρικών οχημάτων.
Πρώτες ύλες μπαταριών
Η κατασκευή μπαταριών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών, όπως το κοβάλτιο, το λίθιο, το νικέλιο και το μαγγάνιο, οι οποίες έχουν σημαντικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Οι ευρωβουλευτές τάχθηκαν υπέρ της επιβολής υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας στους κατασκευαστές μπαταριών με στόχο την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την παραγωγή πιο “ηθικών” μπαταριών. Οι κατασκευαστές θα πρέπει να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις που αποβλέπουν στην αντιμετώπιση κινδύνων που σχετίζονται με την εξαγωγή, την επεξεργασία και το εμπόριο πρώτων υλών, χημικών και δευτερευόντων πρώτων υλών.
Επόμενα βήματα
Το Κοινοβούλιο αναμένεται να υποστηρίξει τα προτεινόμενα μέτρα κατά την ολομέλεια του Μαρτίου και στη συνέχεια να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη.
