Οι τοπικοί και περιφερειακοί ηγέτες λένε ότι η νέα πρόταση προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα μπορούσε να διακόψει μια ζωτική οικονομική γραμμή ζωής για τις κοινότητές τους.
Η πιο άμεση επαφή που έχουν πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες με την ΕΕ είναι μέσω υποδομών που χρηματοδοτούνται με κονδύλια περιφερειακής ανάπτυξης που προέρχονται από τον κεντρικό προϋπολογισμό της Ένωσης – σκεφτείτε δρόμους, σταθμούς μετρό και δημοτικά γήπεδα ποδοσφαίρου.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους δημάρχους και τους περιφερειακούς ηγέτες της Ένωσης, η νέα πρόταση προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επταετή περίοδο από το 2028 έως το 2035 πρόκειται να δυσχεράνει πολύ την πρόσβαση σε αυτά τα κεφάλαια. Επιπλέον, κινδυνεύει να διακόψει την άμεση σύνδεση με τις Βρυξέλλες.
Η πρόταση, η οποία ανακοινώθηκε την Τετάρτη, όχι μόνο μειώνει τα χρήματα που προορίζονται για την περιφερειακή ανάπτυξη, αλλά αφήνει επίσης την εξουσία κατανομής και διανομής τους στα χέρια των εθνικών κυβερνήσεων. Εν τω μεταξύ, οι πόλεις και οι περιφέρειες δεν θα έχουν καμία εγγύηση ότι τα ζωτικής σημασίας χρήματα που απαιτούνται για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τη βιώσιμη κινητικότητα ή την οικονομική ανάπτυξη θα φτάσουν ποτέ σε αυτές.
Η δήμαρχος του Γκντανσκ, Αλεξάντρα Ντούλκιεβιτς, δήλωσε ότι η πρόταση υπονομεύει «το κύριο εργαλείο της Ευρώπης για εδαφική και κοινωνική συνοχή» και «κινδυνεύει να διευρύνει τις ανισότητες και να μην επιτύχει τους κλιματικούς και ψηφιακούς στόχους της».
Αποδυναμώνοντας αυτή την «άμεση σύνδεση μεταξύ επενδύσεων και καθημερινής ζωής των πολιτών», πρόσθεσε, η Επιτροπή κινδυνεύει να υπονομεύσει τη μόνη φυσική απόδειξη που έχουν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ότι η ΕΕ είναι κάτι περισσότερο από απλοί γραφειοκράτες στις μακρινές Βρυξέλλες.
Προβληματική πρόταση
Η αμφιλεγόμενη πρόταση προϋπολογισμού ύψους 1,816 τρισεκατομμυρίων ευρώ στοχεύει στην εκπλήρωση της προεκλογικής υπόσχεσης της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για ορθολογικοποίηση του τρόπου διαχείρισης και κατανομής των κονδυλίων του μπλοκ. Με τα κεφάλαια να κατανέμονται σε μια τεράστια ποικιλία προγραμμάτων που συχνά έχουν επικαλυπτόμενες προτεραιότητες, ο Επίτροπος Προϋπολογισμού Πιότρ Σεραφίν περιέγραψε την τρέχουσα διαδικασία πρόσβασης στα χρήματα της ΕΕ ως «γραφειοκρατικό εφιάλτη».
Σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος, η πρόταση προϋπολογισμού του 2028 καταργεί τα μεμονωμένα ταμειακά διαθέσιμα για βασικά προγράμματα της ΕΕ, όπως η Πολιτική Συνοχής , η οποία χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση της περιφερειακής και αστικής ανάπτυξης σε όλη την Ευρώπη εδώ και δεκαετίες.
Τα χρήματα για αυτές τις δαπάνες θα συγχωνευθούν τώρα με τα χρήματα που προορίζονται για άλλα μεγάλα προγράμματα, όπως η Κοινή Γεωργική Πολιτική , και θα κατανεμηθούν μέσω Εθνικών και Περιφερειακών Σχεδίων Εταιρικής Σχέσης.
Οι τοπικοί και περιφερειακοί ηγέτες ανησυχούν για την αλλαγή, καθώς θα μειώσει σημαντικά τη χρηματοδότηση της περιφερειακής ανάπτυξης, η οποία αποτελεί περισσότερο από το ένα τρίτο του τρέχοντος προϋπολογισμού.
Η Τοπική Συμμαχία —μια ομάδα των οκτώ κορυφαίων δικτύων ευρωπαϊκών τοπικών και περιφερειακών αυτοδιοικήσεων— επεσήμανε επίσης ότι η πρόταση εγγυάται χρηματοδότηση συνοχής μόνο για τις φτωχότερες περιφέρειες του μπλοκ και δεν διαθέτει χρήματα για άλλες ή για τις πόλεις όπου ζουν σχεδόν τα τρία τέταρτα των κατοίκων της Ευρώπης.
«Η πρόταση δεν παρέχει στις πόλεις εγγυήσεις ότι θα λάβουν την αποτελεσματική υποστήριξη που χρειάζονται για να προσφέρουν ένα δίκαιο, βιώσιμο και ευημερούν μέλλον για τους λαούς της Ευρώπης», δήλωσε ο δήμαρχος του Ταλίν, Γεβγκένι Οσινόφσκι.
Οι τοπικοί ηγέτες είναι επιπλέον εξοργισμένοι από την προφανή κίνηση της Επιτροπής να δώσει στις 27 εθνικές κυβερνήσεις της ΕΕ απόλυτη εξουσία στη διαμόρφωση και τη διαχείριση των λεγόμενων Σχεδίων Εταιρικής Σχέσης.
Ο Pascal Smet, μέλος της Επιτροπής Συνοχής και Προϋπολογισμού της Επιτροπής των Περιφερειών (COR), περιέγραψε με οργή την πρόταση ως υπόσχεση «ευελιξίας και απλούστευσης», ενώ στην πραγματικότητα αποτελεί «τριπλό επίπεδο συγκεντρωτισμού».
«Η προτεινόμενη δομή αφήνει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αυτοδιοικήσεων και την έλλειψη εγγυήσεων ώστε οι πόλεις να είναι σε θέση να συνσχεδιάζουν και να εφαρμόζουν αυτά τα σχέδια», δήλωσε η Louise Coffineau, διευθύντρια πολιτικής στο Eurocities, ένα δίκτυο με πάνω από 200 ευρωπαϊκές πόλεις.
Η πρόεδρος της ΕτΠ και πρώην αντιδήμαρχος της Βουδαπέστης, Κάτα Τούτο, έθεσε το θέμα πιο απροκάλυπτα, κατηγορώντας την Επιτροπή ότι χρησιμοποιεί «καπνό απλοποίησης» ενώ «αναδύεται ένα ΤΕΡΑΣΤΙΟ σχέδιο για να καταπιεί την πολιτική συνοχής και να σπάσει τη ραχοκοκαλιά της».
Ωστόσο, ο Επίτροπος Περιφερειών και Συνοχής, Ραφαέλε Φίτο, προσπάθησε να υπερασπιστεί την πρόταση κατά τη διάρκεια ακρόασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Πέμπτη, με αποτέλεσμα οι νομοθέτες να τον κατηγορήσουν ότι «ξεπουλάει» τις περιφέρειες της Ευρώπης. «Νομίζω ότι [η πολιτική συνοχής] δεν έχει πεθάνει, βρισκόμαστε σε μια διαφορετική φάση», είπε, τονίζοντας τα 218 δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν δεσμευτεί για την ανάπτυξη στις φτωχότερες περιφέρειες του μπλοκ.
Υπονοώντας τη δική του δυσαρέσκεια με την πρόταση, ο Φίτο πρόσθεσε ότι εξέφρασε την ελπίδα ότι το Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα «βελτιώσουν περαιτέρω το κείμενο» στις διαπραγματεύσεις που θα διεξαχθούν τα επόμενα δύο χρόνια.
Πηγή: politico.eu
