• Αύξηση του κόστους αποπληρωμής των δανειοληπτικών ενισχύσεων της ΕΕ για την ανάκαμψη λόγω της αύξησης των επιτοκίων
• Χρειάζεται δράση για να διατηρηθεί η χρηματοδοτική ικανότητα της ΕΕ για προτεραιότητες και πολιτικές
• Μείωση της πραγματικής αξίας του προϋπολογισμού της ΕΕ λόγω του πληθωρισμού
• Ανάγκη για μεταρρύθμιση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού και των εσόδων της ΕΕ
Οι ευρωβουλευτές ανησυχούν βαθύτατα για το γεγονός ότι, χωρίς τα απαραίτητα μέτρα, το αυξανόμενο κόστος δανεισμού για το Μέσο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Union Recovery Instrument, EURI) είναι πιθανό να περιορίσει σοβαρά την ικανότητα του προϋπολογισμού της ΕΕ να χρηματοδοτεί τις προτεραιότητες και τις πολιτικές της Ένωσης και να ανταποκρίνεται στις αναδυόμενες ανάγκες.
Επιτόκια υψηλότερα από τις προβλέψεις του 2020
Το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) για την περίοδο 2021-2027 προέβλεπε 12,9 δισ. ευρώ σε τιμές 2018 (15 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές) κατά την επταετή περίοδο για την κάλυψη του κόστους δανεισμού για το EURI. Το ποσοστό αυτό βασίστηκε στην υπόθεση ότι τα επιτόκια θα αυξηθούν σταδιακά από 0,55% το 2021 σε 1,15% το 2027, αλλά ήδη υπερβαίνουν το 3%.
Συνέπειες για κομβικά προγράμματα της ΕΕ όπως το Erasmus+
Εάν δεν αναληφθεί δράση, προγράμματα όπως το Erasmus+, το πρόγραμμα EU4Health, το πρόγραμμα για την ιθαγένεια, την ισότητα, τα δικαιώματα και τις αξίες, το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» και άλλα είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν περικοπές, ενώ ο υψηλός πληθωρισμός μειώνει την πραγματική αξία ολόκληρου του προϋπολογισμού της ΕΕ, λένε οι ευρωβουλευτές.
Οι πρόσθετοι πόροι που είναι συνήθως διαθέσιμοι έχουν ήδη εξαντληθεί λόγω των πολλαπλών κρίσεων, όπως αυτές που προκάλεσε ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η πανδημία COVID-19. Χωρίς μια ταχεία και αποφασιστική απάντηση, θα είναι αδύνατη η χρηματοδότηση σημαντικών νέων πρωτοβουλιών, όπως η νομοθετική πρόταση για τα μικροκυκλώματα, χωρίς να περικόπτονται τα υφιστάμενα βασικά προγράμματα ή κονδύλια, τονίζει το Κοινοβούλιο.
Ανάγκη επείγουσας μεταρρύθμισης των οικονομικών της ΕΕ
Οι ευρωβουλευτές ζητούν μια επείγουσα και φιλόδοξη αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ), δηλ. του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού, με στόχο την μεταρρύθμιση της δομής και της χρηματοδότησής του για την αποτελεσματική διαχείριση του κόστους αποπληρωμής του EURI. ΤΟ ΠΔΠ θα πρέπει να διατηρήσει παράλληλα τα αναγκαία επίπεδα χρηματοδότησης για προγράμματα και πολιτικές, διασφαλίζοντας ότι η ΕΕ μπορεί επίσης να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές ανάγκες και να ανταποκριθεί σε κρίσεις. Το αναθεωρημένο ΠΔΠ θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή έως την 1η Ιανουαρίου 2024, σύμφωνα με το Κοινοβούλιο, το οποίο ζητά ακόμη την θέσπιση νέων ιδίων πόρων σύμφωνα με τον νομικά δεσμευτικό χάρτη πορείας, προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα αξιόπιστο και επαρκές συνολικό επίπεδο πρόσθετων εσόδων, συμπεριλαμβανομένης της κάλυψης του κόστους δανεισμού του EURI.
Το ψήφισμα του εισηγητή Johan Van Overtveldt (Συντηρητικοί, Βέλγιο), προέδρου της Επιτροπής Προϋπολογισμών, εγκρίθηκε την Τετάρτη με 434 ψήφους υπέρ, 99 κατά και 89 αποχές.
Παρακολουθήστε την μαγνητοσκοπημένη ομιλία του εισηγητή στην ολομέλεια του ΕΚ εδώ.
Eπόμενα βήματα
Η Επιτροπή αναμένεται να υποβάλει το σχέδιο ετήσιου προϋπολογισμού για το 2024 στα τέλη Μαΐου και να προτείνει επανεξέταση ή αναθεώρηση του ΠΔΠ τον Ιούνιο, καθώς και νέα δέσμη ροών εσόδων της ΕΕ κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Σχετικές πληροφορίες
Το 2021, η Επιτροπή άρχισε να δανείζεται κεφάλαια από τις χρηματοπιστωτικές αγορές για τη χρηματοδότηση του μέσου ανάκαμψης «NextGenerationEU». Κατά την έγκριση του ΠΔΠ, το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή συμφώνησαν ότι οι δαπάνες που καλύπτουν το κόστος χρηματοδότησης του μέσου ανάκαμψης δεν θα πρέπει να μειώνουν τα προγράμματα και τα κονδύλια της ΕΕ. Σύμφωνα με το άρθρο 311 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ένωση πρέπει να διαθέτει τα αναγκαία μέσα για την επίτευξη των στόχων της και την υλοποίηση των πολιτικών της.
Εγκρίνοντας το ψήφισμα αυτό, το Κοινοβούλιο ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού μέσω του συστήματος ιδίων πόρων, όπως αυτές εκφράστηκαν στην πρόταση 16 της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.
